JANUARI 2015
Menselijk fossiel
Wetenschappers hebben nu voor het eerst een menselijk fossiel gevonden dat de reis in kaart brengt die de mens tienduizenden jaren geleden vanuit Afrika via het Midden-Oosten naar Europa maakte. In het noorden van Israël, in de regio Galilea, werd een deel van een schedel aangetroffen van ongeveer 55 duizend jaar geleden. De anatomie van de schedel, waarvan het aangezicht en de onderkant ontbreekt, komt overeen met schedels die in Europa zijn gevonden, laat Israël Hershkovitz van de Universiteit van Tel Aviv weten. De schedel behoorde volgens de wetenschappers toe aan wat zij migranten noemden, mensen die tienduizenden jaren geleden de doortocht naar Europa maakten. De vroegste resten van moderne mensen in Europa dateren van zo’n 45.000 jaar geleden.
Lees verder: https://www.nu.nl
Romeinse waterputten
Op de voormalige IKEA-parking in Gent (België) vonden de archeologen, naast een middeleeuwse gehuchtje uit de 10de tot 12de eeuw, ook verschillende boerderijen uit de Gallo-Romeinse periode, die dateren uit de 1ste tot 2de eeuw. De vijf Romeinse boerderij-erven liggen verspreid over het terrein. De grote hoofdgebouwen hebben een vrij typisch uitzicht, waarbij slechts vier of zes hele grote funderingspalen worden teruggevonden. In de opvulling van de sporen werden af en toe scherven van aardewerken potten aangetroffen die toelaten de boerderijen te plaatsen in de 1ste tot 2de eeuw na Christus. In totaal onderzochten de archeologen maar liefst zes waterputten en een drenkpoel. De drenkpoel hoorde bij het erf met het grootste gebouw en is een hele grote depressie waarin het vee kan afdalen om te drinken. Nadat deze niet meer gebruikt werd, dempten de Gallo-Romeinse boeren de poel met een grote hoeveelheid afval. De waterputten werden verstevigd met houten wanden, die goed bewaard bleven. De archeologen vonden in de helft van de gevallen een vlechtwerkbeschoeiing, een soort gevlochten mand zonder bodem. Vorige week werd een waterput onderzocht die bleek te bestaan uit een uitgeholde boomstam. In een aantal gevallen is het ook duidelijk dat er herstellingen zijn uitgevoerd aan de houten bekistingen.
Lees verder: https://www.archeonet.be
Nummers van zitplaatsen Colosseum
Bij de renovatie van het Colosseum in Rome zijn oude nummers van zitplaatsen ontdekt boven enkele toegangspoorten. Het gaat om restjes van rode verf waarmee onder meer het getal ‘XXXVIIII – XLII’ (39 – 42) op de buitenste muren van het amfitheater zijn aangebracht. Aan deze nummers konden bezoekers in de Romeinse tijd waarschijnlijk zien in de buurt van welke toegangspoort hun zitplaats zich bevond. De verfresten van de nummers op de toegangspoorten werden ontdekt toen restaurateurs de muren aan het schoonspuiten waren en de bogen op de buitenste toegangspoorten van dichtbij konden bestuderen.
Lees verder: https://www.nu.nl en https://news.discovery.com
Ondergrondse gangen
Een wel heel bijzondere ontdekking in Hoorn: ondergrondse gangen van voor 1563. Deze gangen kwamen per toeval aan het licht, nadat de hevige regenval een gat in de bestrating had veroorzaakt. Er wordt bekeken of de gang ook voor het publiek toegankelijk kan worden. Tot die tijd is de gang nog dicht. In het oude centrum van de stad viel vorige week na hevige regen plotseling een gat in het plaveisel van een steeg. Het gat bleek meters diep te zijn. Archeologen daalden hierin af en ontdekten een lange gemetselde tunnel. De gang blijkt onderdeel van een groot overdekt rioolstelsel dat bijna overal is ingestort maar hier nog gaaf aanwezig is. Het loopt onder een oud ziekenhuis uit 1563 door en stamt dus zeker van voor deze tijd. De vele geruchten dat er gangen onder de oude stad zouden lopen, blijken dus waar te zijn. Het onderzoek wordt voortgezet.
Lees verder: https://www.dichtbij.nl
Evangelie in mummiemasker
De oudste kopie van een evangelische tekst is teruggevonden in een mummiemasker. Een Amerikaans team van archeologen werkt aan het analyseren van een grote hoeveelheid teksten. Zo is een stuk van het evangelie van Marcus uit het jaar 90 teruggevonden in een Egyptisch dodenmasker. Het is bekend dat de farao’s gouden dodenmaskers mee kregen, maar ook de minder rijke Egyptenaren kregen een dodenmasker. Vaak was zo’n masker gemaakt van aan elkaar gelijmde lagen papyrus of linnen, waar het gezicht van de overledene op werd geschilderd. Om kosten te besparen werd daarbij vaak papyrus hergebruikt.
Lees verder: https://www.livescience.com
Middeleeuws Brussel
Sinds september 2014 worden archeologische opgravingen uitgevoerd in het centrum van Brussel, op een groot braakliggend terrein tussen de Beenhouwersstraat en de Grasmarkt. Het archeologisch potentieel van dit huizenblok werd hoog ingeschat. In de middeleeuwen ontwikkelde zich hier immers een ambachtswijk, waarnaar vandaag nog steeds de straatnamen verwijzen: de Beenhouwersstraat, de Huidenmarkt en de Ossekopgang vormden uiteraard het thuiskwartier van de beenhouwer. Bij sonderingen tijdens deze opgravingen ontdekte men nog veel meer structuren uit die periode (kelders, beerputten, waterputten) en sporen van actieve landbouw uit het tijdperk vóór de 13de eeuw zoals spadesteken en afwateringssloten.
Lees verder: https://www.archeonet.be
Wetenschappers ontcijferen verbrand ‘Vesuvius-perkament’
Italiaanse wetenschappers zijn erin geslaagd om een handschrift zichtbaar te maken op rollen perkament die in het jaar 79 na Chr. zijn verbrand bij een uitbarsting van de Vesuvius. Met behulp van röntgenstraling zijn enkele letters en woorden ontcijferd op de zwartgeblakerde documenten. De perkamentrollen zijn mogelijk beschreven door de Oudgriekse filosoof Philodemus van Gadara, zo blijkt uit het onderzoek.
Lees verder: https://www.nu.nl en https://www.nytimes.com
Alexander de Grote
In een oude Griekse tombe zijn beenderen aangetroffen van een vrouw, een pasgeboren baby en twee mannen. Archeologen denken dat het om het lichaam van de legendarische heerser Alexander de Grote kan gaan. In het graf zijn ook de resten van een gecremeerde persoon aangetroffen. Het kalkstenen graf in de stad Amphipolis dateert uit de tijd dat de Macedonische koning over een groot deel van het Midden-Oosten heerste. Het is de grootste tombe uit de oudheid die in Griekenland is ontdekt.
Lees verder: https://www.nu.nl
Grafheuvel met gouden vondsten 
In Kazakstan hebben opgravingen een grafheuvel opgeleverd. In de grafheuvel werden gouden voorwerpen gevonden. Eén daarvan is een beeldje van een verscheurend roofdier. Een ander voorwerp betreft een gouden bord met de afbeelding van een biddende vogel, zijn hoofd naar links gedraag met een grote bek en de vleugels gespreid. De vogel is afgebeeld tegen een achtergrond van aardbeien.
Lees verder: https://en.tengrinews.kz
Een smid met gereedschap
Meer dan duizend jaar geleden kwam in Noorwegen een smid te overlijden. Hij werd begraven met zijn gereedschap. Het is één van de beste vondsten uit de Vikingtijd volgens de archeologen.
Lees verder: https://sciencenordic.com
Australische zoektocht naar VOC-schepen
Maandag vertrekt een Australisch team archeologen naar de Cocos Keeling-eilanden en naar Christmas Island om te zoeken naar onder meer het wrak van het VOC-schip Fortuyn uit de achttiende eeuw. Volgens Australische en Nederlandse onderzoekers is er een redelijke kans dat het schip is vergaan bij deze Australische eilanden die ten zuiden en zuidoosten van het Indonesische Java liggen.
Lees verder: https://www.nu.nl
Romeinse grafveldjes en middeleeuwse bewoning
In opdracht van de stad Ronse (België) wordt er een bedrijventerrein ontwikkeld in Ronse Pont West. De opgravingen die aan de ontwikkeling voorafgaan, zijn inmiddels afgerond. Terwijl er in een eerdere fase van het onderzoek heel wat vondsten uit de steentijden en metaaltijden aan het licht kwamen, werden de voorbije maanden vooral Romeinse en middeleeuwse sporen aangetroffen. Op zo’n 400 meter van elkaar bevonden zich twee grafveldjes uit de Romeinse tijd.Het noordelijke grafveldje telde vijf goed bewaarde urnengraven en twee vernielde graven. Het zuidelijke urnengrafveld leverde een tiental graven op. Deze lagen parallel aan een kleine Romeinse weg. In de graven stonden bekers, borden en kookpotten.
Lees verder: https://www.archeonet.be
Uniek zeereptiel
Wetenschappers hebben in Schotland botten opgegraven van een groot reptiel dat ongeveer 170 miljoen jaar geleden in zee leefde. Het gaat om een Ichthyosaurus, een vier meter lang reptiel met een ronde kop en langwerpige snuit. Aan één van de opgegraven vinbotten zit een bijzondere spieraanhechting die het dier mogelijk in staat stelde om extra snel te zwemmen. Zeer waarschijnlijk gaat het om een nog onbekende soort Ichthyosaurus, zo melden de onderzoekers in het Scottish Journal of Paleontology.
Lees verder: https://www.nu.nl
Egyptische fortificatie
Vlakbij het Suez Kanaal bij de stad Tell Habua (Egypte) zijn 3000 jaar oude ruïnes gevonden en de funderingen van een fortificatie, het grootste ooit in Egypte opgegraven. Het fort maakte deel uit van een verdedigingslinie van een serie fortificaties en militaire steden.
Lees verder: https://www.thecairopost.com
Oude begraafplaats
Op het Japanse eiland Okinawa is een prehistorische begraafplaats gevonden. De vondst kan een nieuw licht werpen op de ontwikkeling van de cultuur op het eiland. Er zijn meer dan negenduizend jaar oude graven gevonden. De graven waren met dertig centimeter langen stenen boven het hoofd, de borst en de buik afgedekt. Daar weer bovenop lag een metersdikke laag puin.
Lees verder: https://ajw.asahi.com
Romeins fort in Engeland uitgelijnd op de zonnewende
De toegangspoorten van een Romeins fort in Engeland uit 138 na Christus, staan precies zo gericht dat ze in lijn staan met de zonnewende in de zomer en de winter. Dat ontdekte de Italiaanse natuurkundeprofessor Amelia Carolina Sparavigna, waarna ze haar bevindingen publiceerde op het Open Acces-blog Philica. Het vierkante fort staat op de top van een heuvel vlak bij Hardknott Pass en werd gebouwd door Romeinse soldaten tegen het jaar 138 onder keizer Hadrianus. Ooit bood het fort plaats aan ongeveer vijfhonderd manschappen totdat het werd verlaten in het midden van de tweede eeuw. Daarna werd het af en toe nog gebruikt tot het definitief verviel.
Lees verder: https://www.nu.nl
30 tombes, 28 strijdwagens en 98 paardenskeletten
Archeologen hebben op dezelfde vindplaats als hieronder bij het muziekinstrument vermeld 3- tombes, 28 strijdwagens en 98 paardenskeletten gevonden van zo’n 2.800 jaar oud. Er wordt aangenomen dat de paarden zijn gedood aan de manier waarop ze zijn begraven. Ze liggen op hun zij met de ruggen naar elkaar toe.
Lees verder: https://www.ibtimes.co.uk
Duizenden jaren oud Chinees muziekinstrument
Archeologen hebben in Hubei (China) een duizenden jaren oud snaarinstrument gevonden. Waarschijnlijk het oudste instrument dat ooit in China is gevonden. Het gaat om een zogenoemde Se. De Se is een oud Chinees instrument met 19 tot 50 snaren en een bereik van vijf octaven. Het instrument is gevonden op een complex met tombes. De vondst maakt het mogelijk om de muzikale ontwikkeling te bestuderen van 1.046 jaar voor Christus tot 221 jaar voor Christus.
Lees verder: https://io9.com
Tombe Egyptische koningin
Een Tjechisch archeologisch team heeft in Egypte een tombe gevonden van een tot nu toe onbekende koningin. In de tombe werden inscripties aangetroffen met de naam Khentakawess. De archeologen gaan er van uit dat het hier betreft koningin Kehntakawess III, de vrouw van Neferefre, die zo’n 4500 jaar geleden heeft geleefd.
Lees verder: https://www.bbc.com en https://www.nu.nl
Amulet 
In Cyprus is een bijzonder amulet gevonden dat op één zijde een inscriptie bevat van 59 letters, die zowel normaal als van achter naar voren gelezen hetzelfde zijn. Op de andere zijde staan verschillende afbeeldingen, waaronder een mummie liggend op een schip en een afbeelding van Harpocrates, de god van de stilte. De amulet is waarschijnlijk ongeveer 1.500 jaar oud.
Lees verder: https://www.livescience.com
Koperen kroon
In Chandayan (India) hebben archeologen een 4.000 jaar oude koperen kroon gevonden. Het is de tweede keer dat er een kroon is gevonden. Eerder werd een zilveren kroon gevonden in het noordoosten van India. In de kroon zitten o.a. een carneolen kraal. De kroon werd gevonden op een schedel.
Lees verder: https://www.theepochtimes.com
Eitjes van parasieten uit IJzertijd opgegraven
Zwitserse wetenschappers hebben eitjes van parasieten uit de IJzertijd aangetroffen bij de opgraving van een oude Keltische nederzetting in Basel. Het gaat om ruim tweeduizend jaar oude eitjes van verschillende wormen die in ingewanden van mensen en dieren leefden. De bevinding suggeert dat de hygiëne in Keltische dorpen nogal te wensen overliet. De parasitaire eitjes zijn aangetroffen in een laag aarde die honderd jaar voor Christus vermoedelijk aan de oppervlakte lag.
Lees verder: https://www.nu.nl
Ik wens u allen een gelukkig, gezond en voorspoedig 2015
