JUNI 2016


JUNI 2016 

 

Prehistorisch grafveld
Sinds april wordt bij Hofstade (Aalst) een grafveld opgegraven door een team Nederlandse en Vlaamse archeologen van de Vrije Universiteit Amsterdam. Er werd rekening gehouden met de vondst van 200 crematiegraven, maar er zijn tegen de 426 aan het licht gekomen. Veruit de meeste graven dateren in de periode Late Bronstijd-Vroege IJzertijd (grofweg 1000 – 500 voor Chr.). Nergens in België zijn zoveel graven uit dit tijdvak tijdens een archeologische opgraving onderzocht. De graven bestaan doorgaans uit een urne met daarin verbrand menselijk bot. Regelmatig zijn kleine potjes toegevoegd, een enkele maal ook voorwerpen van brons zoals haarnaalden. Enkele graven bevatten zelfs drie of vier potten. Een unieke vondst is een bronzen zwaard, dat in stukken in een van de urnes was gelegd. Destijds werden zwaarden zelden als grafgift gebruikt. De aanwezigheid van aanzienlijke personen in Hofstade komt verder naar voren uit enkele grote kringgreppels – aan de voet van de inmiddels verdwenen grafheuvel – met diameters tot 18 en 24 m.
Lees verder:  https://www.archeonet.be

Middeleeuwse boerderijen
Op de locatie waar binnenkort de bouw van het Zuiderpark in Tilburg start, zijn de afgelopen weken archeologische resten uit de Middeleeuwen gevonden. Uit een proefsleuvenonderzoek in december 2014 bleek al dat er sporen verwacht konden worden. In totaal zijn er (paal)sporen van zo’n acht boerderijen en zeven waterputten gevonden. De archeologische vondsten bestaan uit sporen van boerenerven met houten boerderijen, schuren, sloten en waterputten uit de periode van circa 800 tot 1200 na Christus. 
Lees verder:  https://tilburg.com

Romeinse pilaar met inscriptie 
Tijdens opgravingen dicht bij het Sostra Fort in centraal Bulgarije is een grote pilaar gevonden met inscripties ter ere van de Romeinse Keizer Philippus de Arabier (244-249) en zijn zoon Philippus II. De pilaar is 2,2 meter hoog.
Lees verder:  https://archaeologyinbulgaria.com

2000 jaar oude boter
archeologie boz boterEen man heeft tijdens het turfsteken, vlakbij het Ierse plaatsje Drakerath, een brok wasachtig materiaal gevonden wat sterk naar kaas rook. Het bleek na onderzoek een klomp van ongeveer tien kilo boter te zijn. De klomp is ongeveer 2000 jaar oud en naar zeggen nog steeds eetbaar. Volgens deskundigen stopten mensen hun boter vroeger in de grond om het te behouden zodat het later terug opgegraven kon worden. Boter was namelijk erg kostbaar in die tijd, het werd gezien als een luxe en dus moest het goed beschermd worden. 
Lees verder:  https://www.seeker.com en https://www.washingtonpost.com

Middeleeuwse watermolen
Bij opgravingen in het kader van vernieuwingswerken aan het stuwsluiscomplex van Geraardsbergen (België) hebben archeologen de resten van een middeleeuwse watermolen blootgelegd. De archeologen verwachten ook nog op resten te stoten van de ‘Pijntoren’, een onderdeel van de stadsverdediging uit de 13e eeuw. Drie molens stonden er, en ze waren alle drie eigendom van de Graaf van Vlaanderen. Ze werden voor het eerst vermeld in 1194, toen de heer Graaf ze wegschonk aan een trouwe ridder. Eén stond op het eiland tussen de huidige stuwen, de middelste op de rechteroever en de derde op het pleintje in de bocht van de Molenstraat. De molen op het eiland tussen de huidige stuwen zal worden verwijderd voor de installatie van de nieuwe stuw en werd daarom voorafgaand door een team archeologen opgespoord en onderzocht.
Lees verder: https://www.archeonet.be

Muntenvondst Varusslag
Duitse archeologen hebben bij opgravingen in Kalkriese in de buurt van Bramsche acht gouden munten gevonden uit de tijd van keizer Augustus (63 voor Christus – 14 na Christus). De experts zien daarin de bevestiging dat de legendarische Varusslag in het gehucht in Nedersaksen heeft plaatsgehad. Germaanse opstandelingen brachten volgens de geschiedschrijving in het jaar 9 na Christus de Romeinse legioenen van veldheer Varus in het Teutoburgerwoud een bloedige nederlaag toe.
Lees verder:  https://www.nu.nl

Tienduizend jaar oude nederzetting
Bij bodemonderzoek in het Almeerse Oosterwold zijn al meerdere archeologische vondsten gedaan. Dat blijkt uit navraag bij de gemeente Almere. Het gaat om nederzettingen van bijna tienduizend jaar oud. De nederzettingen uit het meso- en neolithicum (8880-4200 v. Chr) worden in de bodem beschermd. Initiatiefnemers in Oosterwold verrichten zelf archeologisch onderzoek voordat zij een omgevingsvergunning aanvragen voor hun woonproject. Omdat de Monumentenwet de verantwoordelijkheid voor de bescherming van het archeologische erfgoed bij de bouwer legt, moeten de initiatiefnemers de vindplaats zelf behouden.
Lees verder:  https://www.omroepflevoland.nl

Verzamelgraf
Vele tientallen schedels en honderden beenderen omvat de verrassende vondst in de Stevenskerk in Nijmegen. Het gaat waarschijnlijk om resten van Nijmegenaren uit de 14de tot begin 19de eeuw. Ze zijn ooit verzameld in een graf waarvan het bestaan niet meer bekend was. De vondst is een complete verrassing. De resten werden onder de vloer aangetroffen in een afgesloten ruimte naast een ondergrondse grafkelder van de familie Goris uit 1651.
Lees verder:  https://www.gelderlander.nl

Goudschat Vikingen
archeologie boz goudschat vikingenAmateurarcheologen hebben in Denemarken de tot nu toe grootste schat aan gouden voorwerpen uit de tijd van de Vikingen ontdekt. In een veld bij de plaats Vejen in Jutland ging de metaaldetector van een echtpaar en een vriend af. Toen ze gingen graven, ontdekten zij zeven armbanden van rond het jaar 900. Het gaat om zes gouden armbanden en een zilveren, bij elkaar goed voor ongeveer een kilo aan edelmetaal. Volgens deskundigen werden de sieraden destijds gedragen door de absolute elite binnen de Vikingen. Het Deense Nationale Museum houdt de vindplaats angstvallig geheim om het gebied in alle rust verder te kunnen bekijken.
Lees verder:  https://www.nu.nl

6000 jaar oude menselijke resten
Franse archeologen hebben in Elzas, provincie in het noordoosten van Frankrijk, menselijke resten van 6000 jaar oud gevonden. De resten zijn afkomstig van een neolithische groep. Volgens de archeologen zijn de mensen slachtoffer geweest van een slachting. Vlakbij Straatsburg, in een van de 300 eeuwenoude silo’s hebben Franse archeologen de botten van 10 mensen aangetroffen. Volgens het team van het Franse Nationale Instituut voor Preventief Archeologisch Onderzoek werden de silo’s gebruikt om voedsel en graan in op te slaan. Eén van de silo’s werd gebruikt om slachtoffers van een slachting te dumpen. Uit de menselijke resten blijkt dat zij een gewelddadige dood gestorven zijn. De botten hebben verschillende verwondingen aan benen, handen en schedels. 
Lees verder:  https://www.theguardian.com

Zeldzaam beeld
In het noorden van Kashmir hebben archeologen een zeldzaam beeld ontdekt uit de periode 600 – 800. Eerste onderzoek wijst uit dat het beeld stamt uit het Karkota tijdperk. Het is voor het eerst dat een dergelijk beeld in India is gevonden. Het centrale paneel van het beeld laat een staand figuur zien die een pijl en boog vasthoudt.
Lees verder:  https://www.dnaindia.com

Oudste handschriften van Groot-Brittannië
archeologie boz oudste handschrift londenArcheologen zijn bij een opgraving in Londen gestuit op de oudste handschriften van Groot-Brittannië. Het gaat om 405 houten plankjes die in de eerste eeuw na Christus zijn uitgehold en gevuld met was. In de was zijn Latijnse teksten geschreven, de oudste dateert mogelijk uit het jaar 43. De beschreven plankjes zijn gevonden bij graafwerkzaamheden bij het nieuwe hoofdkwartier van persbureau Bloomberg in Queen Victoria Street. De documenten beschrijven onder meer financiële geschillen van Londenaars uit de eerste eeuw na Christus. Het oudste handschrift werd gevonden in een aardlaag die tussen het jaar 43 en 53 aan de oppervlakte lag. De vertaling van de wat cryptische tekst luidt: ‘omdat ze op de markt opschepten dat jij hen geld hebt geleend (…) Daarom vraag ik je in je eigen belang om je niet slecht te kleden. Dat zal niet in je voordeel zijn.’
Lees verder:  https://www.nu.nl en https://www.independent.co.uk


MAART 2016

 


 

MAART 2016     

 

Duizenden artifacten 
In Sydney (Australië) zijn bij de aanleg een sneltram circa 20.000 inheemse artefacten gevonden. De locatie van de vondst zou volgens archeologen een ceremoniële ontmoetingsplek geweest kunnen zijn. Er zijn ongeveer 20.000 inheemse artefacten gevonden, maar de experts die op de locatie werken denken dat er misschien wel meer dan 50.000 in het gebied liggen. “Er is helemaal niets zoals dit in Sydney”, zei Scott Franks.
Lees verder:  https://www.smh.com.au

Hobbitmens 
De ‘hobbitmensen’ die ooit op het eiland Flores leefden, deelden hun omgeving waarschijnlijk niet lang met moderne mensen. De krap één meter grote skeletten van de zogenoemde Floresmens zijn naar schatting 50.000 tot 100.000 jaar oud. De kleine mensensoort was dus mogelijk al uitgestorven toen de eerste moderne mensen aankwamen op het eiland. Toen de skeletten van Homo floriensis in 2003 werden ontdekt in de Liang Bua-grot op Flores, gingen wetenschappers er vanuit dat de ‘hobbitmensen’ 12.000 tot 18.000 jaar geleden nog in leven waren. Floresmensen zou volgens die theorie samen hebben geleefd met moderne mensen, aangezien die ongeveer 50.000 jaar geleden voet aan wal zetten op het eiland Flores. Uit het nieuwe onderzoek blijkt echter dat de skeletten van de ‘hobbits’ in eerste instantie verkeerd zijn gedateerd. De ouderdom van de botten was bepaald op basis van een relatief jong laagje as en aarde op de skeletten.
Lees verder:  https://www.nu.nl en https://popular-archaeology.com

Opmerkelijke begraafplaats
In Egypte is bij Gebel el Sisila, ten noorden van Aswan, een opmerkelijke 3400 jaar oude begraafplaats gevonden. De tombes zijn uitgehouwen in de rotsen. Er zijn tot nu toe 40 tombes gevonden, velen zijn in slechte staat door ernstige erosie en het hoge zoutgehalte.
Lees verder:  https://news.discovery.com

Locatie Antwerpse citadel
Sinds midden maart graven de Antwerpse stadsarcheologen naar de exacte locatie van de citadel in de tuin van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA). De citadel zou bijna de volledige oppervlakte van het huidige Antwerpse Zuid in nemen. Pal onder de site van het museum ligt bastion Fernando, één van de vijf bastions van de citadel. De flank van de hoofdmuur en het bastion zijn nu bloot gelegd. Ook een kazemat, de plek waar het geschut opgesteld stond. “De resten van de hoofdmuur van de citadel en van bastion Fernando zijn goed bewaard gebleven,” zegt stadsarcheologe Veerle Hendrickx. 
Lees verder:  https://www.archeonet.be

Kleurrijk mozaïek 
In het zuiden van Jeruzalem is een kleurrijk mozaïek opgegraven op de plaats waar eens een unieke Byzantijnse basiliek heeft gestaan. Door de vondst van het mozaïek heeft men nu kunnen concluderen dat de kerk in de vierde eeuw is gebouwd. Ook zijn er veel vondsten gedaan, zoals vijf kilo glazen voorwerpen, fragmenten van aardewerking, ongeveer 50 munten inclusief één van Alexander Jannaeus. 
Lees verder:  https://www.jewishpress.com 

Nieuw licht op ondergang Sagalassos
archeologie boz sagalassosWaarom verlieten de inwoners van het antieke Sagalassos die stad plots in de 13de eeuw? Tot nu toe gingen wetenschappers ervan uit dat aardbevingen en de pest in de eeuwen voordien het verval van de stad hadden ingeluid. Maar nieuw DNA-onderzoek werpt een ander licht op de zwanenzang van Sagalassos. Het meest waarschijnlijke scenario is dat 90 procent van de inwoners Sagalassos verliet in de 13de eeuw en dit zonder voorafgaande, grote bevolkingsafnames door de pest of aardbevingen in de 6de en 7de eeuw. Al meer dan 25 jaar strijkt elke zomer een team van Leuvense en internationale wetenschappers neer in Sagalassos, een imposante site in Turkije. Archeologen werken er samen met onder meer geologen, biologen, antropologen en genetici om het verleden van de stad te reconstrueren. “Eén van de mysteries die we nog moeten ontrafelen, is het vrij abrupte einde van Sagalassos in de 13de eeuw”, vertelt professor Jeroen Poblome, de archeoloog die het project leidt.
Lees verder:  https://nieuws.kuleuven.be

3D-animatie van graf Richard III
Archeologen hebben een volledig draaibaar computermodel gemaakt van het skelet van de Engelse koning Richard III, dat in 2012 werd opgegraven onder een parkeerplaats in het Britse Leicester. De archeologen aan de universiteit van Leicester maakten foto’s vanuit meerdere hoeken tijdens de opgraving van de in 1485 overleden koning. Ze gebruikten het 3D-platform Sketchfab om een precieze weergave van het graf en het skelet te maken. De weergave laat gebruikers inzoomen op het lichaam van de koning en rondkijken in het graf. Het is duidelijk te zien dat de koning met weinig zorgvuldigheid is begraven. Het graf is namelijk te klein, waardoor het hoofd tegen de wand is aangedrukt. Ook is de grond ongelijk en zijn de wanden scheef.
Lees verder:  https://www.nu.nl en https://popular-archaeology.com

Uniek Engels sieraad in Deens vikinggraf
In Denemarken is een uniek sieraad gevonden in een vikinggraf. De kledinggesp is slechts 6 cm in doorsnee, maar zorgt voor heel wat rumoer in het archeologisch veld. De gesp werd tussen de 900 en 1100 jaar geleden begraven in een vikinggraf van een vrouw in west Denemarken. Het is vreemd omdat de kleine gesp uit Schotland of Ierland komt. 
Lees verder:  https://sciencenordic.com

1100 jaar oud zeldzaam Viking crucifix
archeologie boz crucifix denemarkenIn een veld nabij Aunslev (Denemarken) is een zeldzame gouden crucifix uit de Vikingtijd ontdekt. Het kleine gouden object, gemaakt in de vorm van een man met uitgestrekte armen (Jezus aan het kruis) is de oudste crucifix die in Denemarken tot nu toe gevonden is. De hanger dateert uit de eerste helft van de 10e eeuw. Volgens deskundigen van het Viking Museum in Ladby kan de crucifix nieuw licht op het christendom in Denemarken werpen. Een crucifix representeert het meest bekende symbool van het christendom. 
Lees verder:  https://news.discovery.com

Boerderij uit de Middeleeuwen
In Ermelo zijn sporen gevonden met een verwijzing naar de vroege Middeleeuwen, maar ook zijn er vondsten gedaan die een datering van de 11e en 13e eeuw meekregen. Er zijn paalsporen aangetroffen die komen van een boerderij uit de 11e/13e eeuw. Die boerderij is oost-west georiënteerd. Dat gegeven moet nader onderzocht worden. En daarbij moet ook gekeken worden naar andere onderzoeken in de omgeving. Ook is er een aanzet van een waterput gevonden, maar veel informatie kunnen de archeologen nog niet geven. Het blijft een grote puzzel. Sporen uit verschillende periodes liggen ook door elkaar heen. 
Lees verder:  https://ermelovannu.nl 

Begraafplaats uit IJzertijd
In Noord Engeland zijn circa 150 skeletten en persoonlijke bezittingen uit de IJzertijd. Bijna 3000 jaar nadat ze werden begraven, verkeren de skeletten nog in een relatief goede staat. Archeologen spreken van een van de grootste en belangrijkste IJzertijdvondsten van de laatste tijd. De overblijfselen werden gevonden in 75 vierkante grafheuvels. Er werden ook juwelen, wapens en 360 amberen en glazen kralen gevonden.
Lees verder:  https://www.theguardian.com

Nieuwe ruimtes ontdekt in kamer van Toetanchamon
Uit radarbeelden blijkt dat in de graftombe van de Egyptische farao Toetanchamon nog twee onontdekte ruimtes zijn, zo schrijft persbureau AP. De Egyptische minister van Antiquiteiten Mamdouh el-Damaty liet donderdag in een verklaring weten dat achter een van de wanden metaal en organisch materiaal ligt. Wat er precies in de twee kamers van het koningsgraf ligt, moet nog verder onderzocht worden. 
Lees verder:  https://www.nrc.nl en https://www.livescience.com

Gouden Romeinse munt
archeologie boz romeinse munt augustusIn het oosten van Galilea heeft een wandelaar in het gras bij een archeologische opgravingssite een gouden munt van bijna 2000 jaar oud ontdekt. De vrouw deed melding van haar vondst bij de Israëlische Oudheden Autoriteit (IAA). Het is een bijzondere munt waarvan er slechts één ander exemplaar bekend is dat in het British Museum wordt bewaard volgens de IAA. De munt heeft een afbeelding van keizer Augustus (63 v.Chr. – 14 n.Chr.), dateert uit het jaar 107 n.Chr. en was onderdeel van een serie van nostalgische munten die keizer Trajanus (53-117) liet slaan.
Lees verder:  https://news.discovery.com en https://www.jpost.com

5000 jaar oude nederzetting
Archeologen beginnen volgende week met het opgraven van een duizenden jaren oude nederzetting onder een parkeerterrein bij winkelcentrum Leidsenhage. De wetenschappers denken er in vijf weken veel waardevols uit de steentijd uit de grond te halen op het terrein tussen de Burgemeester Banninglaan en de Berberis. ,,We hopen grondsporen van de hele nederzetting uit 3000 voor Christus uit die specifieke periode te vinden. Dan hebben we echt iets moois in handen,” zegt archeoloog André Kerkhoven, de projectleider.
Lees verder:  https://www.ad.nl

Neanderthalers aten weinig groente
Neanderthalers aten bijzonder weinig groente en fruit, zo blijkt uit een nieuwe studie. Het dieet van de oermensen bestond voor 80 procent uit rood vlees van bijvoorbeeld mammoeten, bizons en beren. Het aandeel van groente en fruit lag rond de 20 procent. Vis stond vrijwel nooit op het menu van de Neanderthalers.
Lees verder:  https://www.sciencedaily.com

18e-eeuws Nederlands oorlogsschip
Op de bodem van de Finse Golf is een uitzonderlijk goed bewaard oorlogsschip uit het begin van de 18e eeuw teruggevonden. Het schip ligt 62 meter diep, door het koude en diepe water is de houten constructie van het schip vrijwel intact. Alle kanonnen staan zelfs nog op het dek. Vermoedelijk behoort het schip tot de Admiraliteit van West-Friesland en is het in 1708 gebouwd in Medemblik. Nooit eerder is een Nederlands oorlogsschip uit de Gouden Eeuw in zo’n goede staat teruggevonden.
Lees verder:  https://www.blikopnieuws.nl en https://www.nu.nl

16de-eeuws bastion 
In het kader van de Noorderlijn vinden er momenteel werken plaats aan de Frankrijklei in Antwerpen. Bij het plaatsen van de tunnelwanden zijn de eerste resten van het 16de-eeuwse bastion aan de Huidevetterstoren al komen piepen. Midden april starten er grotere archeologische opgravingen. Onder de Leien liggen de restanten van de Spaanse omwalling. Tijdens de werkzaamheden om de nieuwe tramlijn aan te leggen, zullen verschillende delen van die omwalling terug zichtbaar worden. 
Lees verder:  https://www.archeonet.be

2500 jaar oude zeldzame vrouwenzegel 
archeologie boz zegel jeruzalemArcheologen hebben in Jeruzalem een 2500 jaar oud zegel gevonden met de naam van een “exceptionele” vrouw. Het zegel is gevonden in het Nationaal Park Stad van David en dateert uit de tijd van de Eerste Tempel (10e eeuw v.Chr.). Het zegel is gemaakt van half edelsteen de tekst (vertaald) “Elihana dochter van Gael”. 
Lees verder:  https://news.discovery.com 
en https://edition.cnn.com

Romeinse sporen 
Bij graafwerk vanwege rioleringswerk in de buurt van de Elster toren zijn de afgelopen dagen Romeinse resten gevonden. Volgens archeologe Jantien Verduin moet er een stenen Romeins gebouw hebben gestaan. “Bijzonder omdat de meeste mensen in de eerste eeuwen na Christus in houten huizen woonden.” De bodem gaf ook resten van Romeinse dakpannen, stukken hardsteen en sporen van een waterput prijs.
Lees verder:  https://www.gelderlander.nl

Etruskische prinses 
In het noorden van Lazio (Italië) is een tombe opgegraven daterend van rond de 8ste eeuw voor Christus. In de tombe zijn o.a. gevonden een amber ketting, een gouden Egyptische scarabee amulet en zeldzaam aardewerk. De archeologen denken dat de tombe toebehoord heeft aan een Etruskische prinses. 
Lees verder:  https://www.ansa.it en https://www.thelocal.it

Middeleeuwse sporen
Bij opgravingen op het Marktplein in Nederbrakel (België) kwamen sporen van een middeleeuwse nederzetting aan het licht. De archeologen troffen op het Marktplein sporen van bewoning uit de volle middeleeuwen (950-1200) aan, met resten van houten gebouwen en een houten vlechtwerkwaterput. Pas in de late middeleeuwen (13de – 15de eeuw) werd de plek in gebruik is genomen als markt. Uit deze periode dateren verschillende diepe kuilen. Een van de kuilen bevatte fragmenten van verbrande leem, het materiaal waarmee destijds huizen in vakwerk werden bestreken. De meeste diepe kuilen zijn waarschijnlijk gegraven en opgevuld bij de opkuis van de gehouden markten.
Lees verder:  https://www.archeonet.be

4.000 jaar oude begraafplaats 
In de buurt van Bethlehem is een 4.000 jaar oude begraafplaats gevonden met meer dan 100 tombes. De begraafplaats beslaat een oppervlakte van 3 hectaren. De tombes dateren uit de periode van 2.200 v.Chr. – 650 v.Chr. 
Lees verder:  https://www.livescience.com

archeologie boz alphen merovingischHonderden schatten in 1500 jaar oude graven 
De graven die in Alphen zijn gevonden, behoren tot een groot grafveld met honderden graven. Tot nu toe zijn 41 Merovingische graven gevonden waaronder een zeldzaam crematiegraf. In de graven zijn geen skeletten aangetroffen, maar wel talrijke schatten. In de rechthoekige graven zijn acht complete potten aan het voeteneind gevonden. Verder lagen er 67 scherven, 115 metalen voorwerpen (wapens en sieraden) en 353 kralen. In één graf lag een gouden ring en een gouden ketting ingelegd met edelstenen.
Lees verder:  https://www.omroepbrabant.nl

Munten  van 42 Romeinse en Byzantijnse keizers 
In de buurt van de stad Popovo in het noorden van Bulgarije zijn munten gevonden van 42 Romeinse en Byzantijnse keizers, waaronder ook munten van de zes Keizerinnen en gelegenheidsmunten van Rome en Constatinopel. 
Lees verder:  https://archaeologyinbulgaria.com 

Unieke vondst van skeletten
Bij het uitgraven van de nieuwe opvaart bij Boksum is een grafkuil gevonden met vijf of zes skeletten. Volgens archeologen gaat het mogelijk om slachtoffers van de Slag bij Boksum in 1586. Het zou dan de eerste keer zijn dat mensenresten worden gevonden van de veldslag. De skeletten werden vorige week gevonden vlakbij de Westergodijk, dat is de westkant van de voormalige Middelzee. ,,Eerst denk je dat het om reguliere begravingen gaat uit de vroege middeleeuwen”, zegt provinciaal archeoloog Gilles de Langen. ,,Maar dat bleek niet het verhaal. De lichamen zaten samen in één kuil.” Dat de lichamen in één kuil zaten betekent dat ze gelijktijdig zijn begraven. ,,Vijf of zes mannen in één kuil op deze locatie. Dan weet je dat er sprake is geweest van geweld, want anders vind je ze nooit bij elkaar in een graf. En dan is het meteen ook heel verleidelijk om te denken aan de Slag bij Boksum.”
Lees verder:  https://www.frieschdagblad.nl