Alexander van der Kallen | Archeologie Bergen op Zoom

JUNI 2013

door Alexander van der Kallen 2013, ARCH NIEUWS

JUNI 2013

19 monumenten
De onlangs ontdekte 19 monumenten uit de Maya stad Chactun in het zuidoosten van Campeche kunnen archeologen van nieuwe gegevens voorzien over de inwoners van deze regio, waarover tot nu toe weinig bekend is.
Lees verder: https://www.artdaily.org

Karolingische muntschat
In 2009 werd voor natuurontwikkeling in het Bossche Broek een terrein afgeplagd. Een oplettende amateurarcheoloog, Michel van Malsen, vond daarbij met zijn metaaldetector een aantal kleine zilveren muntjes. Uiteindelijk wist hij 16 complete en 6 fragmenten van muntjes te verzamelen. Na het schoonmaken bleek het te gaan om een kleine muntschat uit de Karolingische tijd. Een bijzondere vondst! Het zijn kleine zilveren muntjes, zogenaamde penningen en obolen (ter waarde van een halve penning). Sommige muntjes zijn enige tijd in omloop geweest. Hierdoor zijn er in de muntschat munten van verschillende keizers en koningen aanwezig: Lodewijk de Vrome (keizer van het Karolingische rijk, 814 – 840), Pippijn II (koning van Aquitanië, 839-852) en Lotharius I (keizer van het Karolingische rijk, 840-855).
Lees verder: https://www.thuisinhetnieuws.nl

Eerste niet geplunderde tombe van de Wari
Het was een verbazingwekkende ontdekking in Peru: de eerste niet geplunderde koninklijke tombe van de Wari, een samenleving uit de periode tussen 700 en 1000 AD. De tombe was gevuld met kostbare gouden en zilveren voorwerpen. Het archeologische team hield hun ontdekking maanden geheim en daardoor verzamelden zij meer dan duizenden voorwerpen, inclusief gouden en zilveren sieraden, bronzen bijlen, gouden gereedschappen en de overblijfselen van drie Wari Koninginnen en 60 andere mensen, waarvan sommige vermoedelijk menselijke offers waren.
Lees verder: https://news.nationalgeographic.com en https://www.peruviantimes.com

Deel van een Romeinse weg
Bij de aanleg van drainagepijpen in Israel werd een deel van een Romeinse weg gevonden. Het is een goed bewaard gebleven deel van de weg die liep van Jaffa naar Jeruzalem uit de 2e – 4e eeuw. De weg was bijna acht meter breed en was gebouwd van grote platte stenen. Sommige plaatsen waren flink uitgesleten, wat er op wijst dat er intensief gebruik werd gemaakt van de weg. Ook werden er in de Romeinse tijd een aantal reparaties aan de weg uitgevoerd.
Lees verder: https://www.jewishpress.com

Badhuis
In de provincie Aegean (Turkije) hebben archeologen de overblijfselen gevonden van een 1500 jaar oud Turks badhuis met een ronde architectuur. Er werd nog een badhuis gevonden met een thermale structuur.
Lees verder: https://www.hurriyetdailynews.com

Resten nederzetting
In Tel El-Yahoud (Egypte) hebben archeologen de resten gevonden van een stad die dateert uit de periode 2000 – 1700 v.Chr. Er zijn resten gevonden van huizen, koninklijke paleizen, een vier meter hoog fort en een necropolis. Ook werden lampen amuletten, aardewerk en vloertegels gevonden die ooit het paleis van de Koningen Meneptah en Ramses II versierden.
Lees verder: https://english.ahram.org.eg

Grote stad van de Maya’s ontdekt
Een archeologisch team heeft een Maya stad ontdekt in het zuidoosten van het Campeche gebied in Mexico. De archeologen menen dat de ontdekte stad het centrum was van de regio tussen de jaren 600 en 900. De grootte van de site is meer dan 22 hectaren.
Lees verder: https://www.pasthorizonspr.com

Stad in de jungle ontdekt dankzij lasertechniek
In de jungle van Cambodja is een 1200 jaar oude stad ontdekt, genaam Mahendraparvata. De stad ligt op een berg in de buurt van het tempelcomplex Angkor Wat. De ontdekte stad is 350 jaar ouder dan Angkor Wat. Met behulp van een systeem met lasertechniek werd zeven dagen vanuit de lucht met een helikopter onderzoek gedaan. Na die week kwamen er duidelijke patronen naar voren die een complete stad met wegen en kanalen lieten zien.
Lees verder: https://www.nbcnews.com

Grafsteen van de eerste inwoner van Oxfordshire
In Oxfordshire (UK) is de grafsteen gevonden van de Romeinse soldaar Lucius Valerius Geminus. Geminus was afkomstig uit de Italiaanse Alpen en heeft zich vermoedelijk in de buurt van het huidige Straatsburg bij het Romeinse leger gevoegd en maakte de mislukte invasie van Germanië mee. Omdat de grafsteen deels beschadigd is, is de leeftijd van Lucius moeilijk te achterhalen.
Lees verder: https://www.bbc.co.uk

Romeins fort en nederzetting
Vlakbij de kustplaats Maryport (UK) heeft op het eind van de 19e eeuw een amateur archeoloog de overblijfselen gevonden van een Romeins fort. Onder de vondsten bevonden zich 22 stenen altaren met op sommige inscripties. Nu zijn een team van archeologen en vrijwilligers teruggekeerd naar de plaats waar de altaren werden gevonden en ontdekten meer gegevens over het fort, de nederzetting en het leven van de militaire officieren en soldaten.
Lees verder: https://popular-archaeology.com

Zwaard uit de Vecht
Bij de baggerwerkzaamheden in de Vecht komen wel eens historische vondsten boven water, zoals dit keer een heel oud zwaard. Het zwaard dateert uit de negende eeuw. Dat meldt waterbeheerder Waternet. Deze vroegmiddeleeuwse Spatha: een stalen slagzwaard uit ongeveer 800 na Christus, is de meest bijzondere vondst. Een dergelijk zwaard werd alleen gedragen door mannen van hoge rang met status en macht. De kling is gesmeed uit verschillende lagen ijzer, wat een soort staal vormt met mooie patronen. Een dergelijke smeedtechniek is voor Samoerai zwaarden toegepast.
Lees verder: https://www.archeonet.be en https://gemeente-maarssen.citysite.nl

Pottenbakkerswijk
Op de terreinen van de VIIO Humaniora aan de Sint-Truidersteenweg in Tongeren (België) hebben archeologen en studenten een historische pottenbakkerswijk blootgelegd. De vondst zou zo’n 1.900 à 2.000 jaar oud zijn. ‘Het is een unieke vondst en archeologen zoeken al generaties lang naar zo’n wijk’, klinkt het. Het terrein is drieduizend vierkante meter groot en in de gevonden wijk werden in het Romeinse tijdperk enkel aarden potten gebakken. ‘We stootten op drie ovens, een opslagkelder en afvalkuilen.
Lees verder: https://www.nieuwsblad.be

Tombes met krijgers
Bij de aanleg van een snelweg in het zuid-oosten van Servië zijn 2500 jaar oude tombes gevonden. In de tombes werden skeletten aangetroffen van krijgers, die begraven zijn met speren, dolken en verschillende bronzen ornamenten.
Lees verder: https://www.ansamed.info

Neanderthaler met botkanker
Wetenschappers hebben voor de eerste keer een tumor in de botten van een Neanderthaler aangetroffen. De tumor zit op een rib en is zo’n 120.000 jaar oud. Dit maakt het de oudste tumor die ooit bij een mensachtige is ontdekt. Voor deze vondst waren de oudste bekende voorbeelden van botkanker ongeveer tussen de 1000 en 4000 jaar oud. De ontdekking is dus vrij bijzonder. Het laat zien dat zeker één Neanderthaler destijds aan botkanker leed, zo melden de onderzoekers.
Lees verder: https://popular-archaeology.com

Uniek gouden beeldje

Op het Deense eiland Bornholm is een uniek gouden beeldje gevonden van een naakte vrouw. Het beeldje is slechts 4,2 cm groot en weegt 3 gram. De vrouw heeft een lang en slank lichaam, het hoofd heeft een vooruitstekende kaak en gegraveerd haar.
Lees verder: https://sciencenordic.com

Middeleeuwse tongschraper
Rotterdammers uit de Middeleeuwen waren geen viespeuken, stinkerds of smeerpijpen. En dat ondanks het feit dat er toen geen riolering, douche of toilet waren. Dat blijkt uit de archeologische vondsten die zijn gedaan tijdens de bouw van de overdekte Markthal aan de Binnenrotte. Deze voorwerpen worden nu tentoongesteld in de Centrale Bibliotheek. Eén van de mooiste opgegraven voorwerpen is een toiletartikel die tegelijk tongschraper, oorlepel en tandenstoker is. Volgens stadsarcheoloog Arnold Carmiggelt gebruikt door de ijdele Rotterdammer: “Het geeft een beeld van de Middeleeuwen dat het niet alleen maar donker, vies en smerig was indertijd.”
Lees verder: https://www.rijnmond.nl

2.500 jaar oude tombes
In China zijn tombes gevonden van 2.500 jaar oud. Deze tombes waren zo neergelegd, met lijnen van zwarte stenen en witte stenen als zonnestralen, dat er vermoedelijk sprake was van een cultuur van zonaanbidding.
Lees verder: https://www.upi.com

Bronzen halsring
De 2800 jaar oude bronzen halsring die Klaas Harink vond in zijn weiland in Rouveen is mogelijk de belangrijkste archeologische vondst ooit in de regio. Harink vond de bijzondere ring op zijn land, in een net uitgegraven poel. De exacte vindplaats wil hij graag geheimhouden. De ring kwam terecht bij de Stichting Werkgroep Archeologie Regio Staphorst (SWARS). Vervolgens hebben archeologen en andere wetenschappers de ring onderzocht. Hun conclusie is dat het hier waarschijnlijk gaat om een grafvondst of offergift uit de vroege ijzertijd, ongeveer 800 jaar voor Christus. Om meer zekerheid te krijgen over de herkomst van de ring is aanvullend onderzoek aan de ring en op de vindplaats nodig.
Lees verder: https://www.rtvoost.nl

Acht prehistorische boten
In een buitenwijk van Peterborough (UK) is een vloot van 8 prehistorische schepen gevonden, waaronder één van negen meter lang. De schepen zijn meer dan 3.000 jaar geleden gezonken, waarschijnlijk met opzet.
Lees verder: https://www.pasthorizonspr.com

Vroegste bewijs van wijn maken
Een team van onderzoekers uit Frankrijk en de USA hebben bewijzen gevonden voor het maken van wijn. Tijdens onderzoek in het zuiden van Frankrijk vond het team Etruskische amforen en een persplatform. De amfoor dateert uit ongeveer 525 – 475 v.Chr. en werd onderzocht op resten van de inhoud. Het bleek te gaan om wijn.
Lees verder: https://popular-archaeology.com

Geen reacties

JULI 2013

door Alexander van der Kallen 2013, ARCH NIEUWS

JULI 2013

Romeinse skeletten
Bij een archeologische opgraving in Gloucester (UK) zijn 40 skeletten opgegraven uit de Romeinse tijd. De Romeinse begraafplaats lag net buiten de muren van de destijds Romeinse stad Glevum.
Lees verder: https://www.bbc.co.uk

Hoofdoffer
Archeologen van het Nationaal Instituut van Anthropologie en Geschiedenis hebben recent bij de Tlalelolco tempel in Mexicostad een afgehakt hoofd gevonden wat zich bevond in de offerschaal. Het hoofd heeft, volgens de directeur van het Tlalelolco project, zo’n 500 jaar geleden toebehoort aan een jong volwassene.
Lees verder: https://www.pasthorizonspr.com

Viking sierraden
Op een boerderij in Denemarken zijn een aantal sierraden gevonden uit de Viking periode, zo’n 1300 jaar geleden. De meest spectaculaire vondst is slechts 73 mm lang en laat een afbeelding zien van een dier in hartvorm met ronde oren en ogen.
Lees verder: https://archaeologynewsnetwork.blogspot.nl

Inca’s verdoofden hun kinderoffers
De Inca’s verdoofden de kinderen die ze offerden eerst met drugs en alcohol, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Inca-kinderen die werden geofferd, consumeerden van tevoren grote hoeveelheden cocabladeren en alcohol, genotsmiddelen die normaal gesproken alleen voor de rijken waren bestemd. De slachtoffers waren daardoor waarschijnlijk verdoofd en buiten bewustzijn op het moment dat ze stierven.
Lees verder: https://www.nu.nl

Mozaïek
Studenten archeologie hebben in de buurt van de zuid Italiaanse stad Monasterace een belangrijk en oud mozaïek opgegraven. Het grote mozaïek is vermoedelijk van Griekse oorsprong. Het mozaïek laat o.a. draken en dolfijnen zien en dateert vermoedelijk uiit de periode van 323 v.Chr tot 146 v.Chr.
Lees verder: https://www.ansa.it

3000 jaar oude boter
Twee landarbeiders hebben tijdens hun werk in een weiland in de buurt van Dublin (Ierland) onlangs een eiken gevonden. Het vat weegt bijna 35 kilogram, maar werd desondanks met de blote handen uitgegraven. Na onderzoek door archeologen blijkt er goed bewaarde boter in het vat te zitten.
Lees verder: https://www.nbcnews.com

Doodskist opgegraven op parkeerplaats
Britse archeologen hebben een bijzondere doodskist gevonden onder de parkeerplaats in Leicester, waar in september het skelet van koning Richard III werd gevonden. Men hoopt spoedig de menselijke resten in de kist spoedig te kunnen identificeren. In de doodskist bevindt zich een kleinere loden kist.
Lees verder: https://www.eurekalert.org en https://www.itv.com

Resten middeleeuwse erven gevonden in Losser
In het Twentse plaatsje Losser zijn de restanten van twee middeleeuwse erven gevonden. Het gaat om waterputten en paalsporen, die vermoedelijk hebben gehoord bij de boerderijen Ther Bente en Ecberting, die al in middeleeuwse geschriften worden genoemd. De hoeven die op de erven stonden, zijn al in de 19e eeuw uit het straatbeeld verdwenen. Daarvoor verdwenen de originele delen van de erven al onder een akkerlaag die tussen 1600 en 1800 is gevormd, denken de gemeentelijke archeologen.
Lees verder: https://www.ad.nl

Zeldzaam hoofd
In de Chinese provincie Hubei hebben archeologen een zeldzaam bronzen hoofd met twee gezichten opgegraven. De gezichten hebben grote ogen en vooruitstekende kaakbeenderen. Het bronzen hoofd is ongeveer 3.000 jaar oud.
Lees verder: https://hillpost.in

Paleis Koning David?
In Khirbet Queyafa (Israël) hebben archeologen de overblijfselen gevonden van een enorme koninklijke voorraadkamer. De archeologen menen dat Koning David vanuit dit paleis geregeerd zou hebben. De vondsten dateren uit de tiende eeuw v.Chr.
Lees verder: https://www.antiquities.org.

Gouden munten uit Spaans galjoen
Van de oceaanbodem voor de oostkust van Florida zijn 48 gouden munten uit 1697 opgehaald, die afkomst zijn van een Spaans galjoen uit de 17e eeuw. De vondst werd gedaan in de strook die bekend staat als “schatstrook” voor de kust van Florida, omdat hier in juli 1715 elf galjoenen van de Spaanse vloot in een storm zijn gezonken.
Lees verder: https://www.hispanicallyspeakingnews.com

Ruine van pyramide
Bij constructiewerkzaamheden in Jaltipan (Mexico) zijn restanten gevonden van een oude nederzetting, inclusief 30 skeletten en de ruine van een pyramide, vermoedelijk ongeveer 2.000 jaar oud. Onder de vondsten waren ook kleibeeldjes, kralen van jade, spiegels en de overblijfselen van dieren.
Lees verder: https://news.yahoo.com

Vampiergraven
Tijdens wegwerkzaamheden bij de Poolse stad Gliwice hebben archeologen mogelijk vampiergraven ontdekt. Hier werden eerst graven gevonden van soldaten uit de Tweede Wereldoorlog. In de graven lagen echter vier onthoofde skeletten waarvan het hoofd tussen de benen was gelegd. Volgens bijgeloof kan een vampier op deze manier zijn hoofd niet meer terug vinden en kan hij zichzelf niet meer tot leven brengen. Dit ritueel werd gedaan als iemand ervan werd beschuldigd een vampier te zijn. Men weet niet hoe oud de skeletten zijn, omdat er geen andere vondsten bij de skeletten lagen. Men vermoedt echter dat de graven uit de 16e eeuw zijn.
Lees verder: https://www.livescience.com

Mogelijk oudste maankalender ter wereld ontdekt
Archeologen hebben in Schotland mogelijk de oudste maankalender ter wereld ontdekt. Bij een opgraving op een veld nabij het kasteel Crathes Castle in het Schotse Aberdeenshire zijn de overblijfselen van twaalf kuilen aangetroffen die qua positie waren afgestemd op de verschillende maanfasen in een maand. De kuilen zijn waarschijnlijk 10.000 jaar geleden gegraven door jager-verzamelaars en deden mogelijk dienst als kalender.
Lees verder: https://www.nu.nl en https://www.independent.co.uk

Paardenharnas
Bij het kasteel van Cork (Ierland) is een leren paardenharnas gevonden uit de 13e-14e eeuw. Het paardenharnas ging in die tijd rond de borst van het paard en werd bevestigd aan het zadel. Het harnas is bedekt met schildjes van koperlegering. Het harnas heeft vermoedelijk toebehoord aan een ridder en is het enige complete exemplaar ooit in Engeland of Ierland gevonden.
Lees verder: https://www.irishexaminer.com

Mozaïek
Bij opgravingen in Amasya (Turkije) is een 2000 jaar oud mozaïek gevonden met tapijt motieven. De oogvormen op deze motieven zijn onbekend. Het mozaïek is ongeveer 30 vierkante meter groot.
Lees verder: https://www.hurriyetdailynews.com

2.000 jaar oude pyramide
Het Nationaal Anthropologisch en Historisch Instituut heeft bekend gemaakt dat in het oosten van Mexico de restanten zijn gevonden van een begraafplaats en een pyramide in Jaltipan. In de graven werden offers gevonden van dieren. Verder werden er kralen van jade gevonden, spiegels en beeldjes van Teotihuacan, Mayan, Nahua en Popoluca.
Lees verder: https://www.hispanicallyspeakingnews.com

Scheepswrak met munten
In de centrale provincie Quang Ngai (Vietnam) zijn de restanten gevonden van een 700 jaar oud scheepswrak met munten en keramiek. Inmiddels zijn zo’n vier duizend vondsten gedaan uit de 13de eeuw. Het schip is 20 meter lang en 5,5 meter breed.
Lees verder: https://en.vietnamplus.vn

Overblijfselen van tabernakel?
In Tel Shilo (Israel) zijn uitgehakte gaten gevonden in een rots, die misschien onderdeel zijn van een tabernakel. Ook zijn er restanten gevonden van bouwwerken en misschien wel de muur van Silo, een belangrijke Bijbelse plaats ten noorden van Jeruzalem. De kans is groot dat de gaten in de rots gebruikt zijn om de houten balken van de tabernakel in vast te zetten.
Lees verder: https://www.israelnationalnews.com

Neanderthalers hadden eigen taal
Neanderthalers beschikten mogelijk net als moderne mensen over een eigen taal. Dat stellen wetenschappers uit Nijmegen. De Homo heidelbergensis, de laatste gezamenlijke voorouder van mensen en Neanderthalers had waarschijnlijk al een primitief vermogen om taal te spreken en te begrijpen. Bij Neanderthalers was dat vermogen mogelijk al zo goed ontwikkeld dat ze met elkaar spraken en communiceerden op een manier die kenmerkend is voor moderne talen.
Lees verder: https://www.nu.nl

Dorp
In Lumbini (Nepal) zijn de overblijfselen gevonden van een dorp uit 1.300 v.Chr. De opgraving vindt plaats binnen de Maya Devi Tempel van Boeddha. Door de vondst blijkt deze historische plaats veel ouder te zijn dan eerst werd aangenomen.
Lees verder: https://archaeologynewsnetwork.blogspot.nl

Mysterieuze teenringen
Archeologen hebben twee Egyptische skeletten gevonden van mensen die meer dan 3300 jaar geleden zijn overleden. De skeletten zijn begraven met een teenring van een koperlegering. De teenringen zijn vermoedelijk gedragen toen de personen nog leefden. De vraag is: was dit een modeverschijnsel of werden ze om magische redenen gedragen. Beide skeletten werden gevonden op een begraafplaats net ten zuiden van Akhetaten (het huidige Tel-el Amarna)
Lees verder: https://news.yahoo.com

Beeld van Romeinse god
Britse archeologen hebben een beeld van een Romeinse god opgegraven op de plek van een historische vuilnisbelt. Het stenen hoofd is opgediept in Binchester Roman Fort, een deels blootgelegde Romeinse nederzetting nabij de stad Bishop Auckland. Waarschijnlijk gaat het om een beeld van de oorlogsgod Antenociticus, zo melden onderzoekers van de Universiteit van Durham. De archeologen ontdekten het hoofd tussen afgedankte onderdelen uit een badhuis dat in de vierde eeuw werd afgebroken.
Het vermoedelijke beeld van Antenociticus is 20 centimeter groot en dateert waarschijnlijk uit de tweede of derde eeuw.
Lees verder: https://www.eurekalert.org

Eeuwenoude ankers
Archeologen hebben bij het Italiaanse eiuland Pantellerie meer dan 30 ankers gevonden. De ankers zijn bijna 2.000 jaar oud. De archeologen zijn van mening dat de ankers afkomstig zijn van Carthaagse schepen, die tussen 264 en 241 v.Chr. met de Romeinen vochten.
Lees verder: https://news.discovery.com

Oudste gebruik van grafbloemen ontdekt
Wetenschappers hebben in Israëlische grotten bewijs gevonden voor het oudste symbolische gebruik van bloemen bij begrafenissen. Afdrukken van planten en bloemen in de grotten nabij de Karmelberg in het noorden van Israël wijzen erop dat de Natufiërs, een volk dat één van de oudste beschavingen ter wereld stichtte, ruim 13.000 jaar geleden al graven versierden met grafbloemen. Mogelijk gaat het om het oudste symbolische gebruik van bloemen bij begrafenisrituelen.
Lees verder: https://news.nationalgeographic.com en https://www.nu.nl

Romeinse grot met tunnelsysteem
Een team van archeologen hebben in de buurt van de Tempelberg in Israël een grot gevonden met een tunnelsysteem, dat de grot voorzag van water.
Lees verder: https://popular-archaeology.com

Romeins tempeltje
Archeologen hebben in het Rutland Water natuurgebied (UK) de restanten gevonden van een Romeins tempeltje. Het tempeltje dateert uit ongeveer het jaar 100.
Lees verder: https://www.bbc.co.uk

Geen reacties

AUGUSTUS 2013

door Alexander van der Kallen 2013, ARCH NIEUWS

AUGUSTUS 2013

Frigidarium
In Bourgas (Bulgarije) hebben archeologen een Romeins frigidarium gevonden. Een frigidarium is een koude (koele) ruimte in een Romeinse thermen. Meestal met groot koud bad, dat genomen kon worden na een warm bad. De warmte van het caldarium, maar ook het tepidarium of sudatorium (laconicum), opent de poriën van de huid. Het koude water in het frigidarium sluit de poriën. Te vergelijken met onze hedendaagse sauna. Het frigidarium werd gevonden op een diepte van 4,6 meter, heeft een lengte van 6,8 meter en is 6,4 meter breed en heeft een stenen vloer.
Lees verder: https://sofiaglobe.com

Resten oude wijk
Bij een archeologische opgraving op de Tolstraat in Meerkerk hebben archeologen een dorpswijk uit de zeventiende eeuw blootgelegd. De sloop van de bestaande bebouwing leidde tot een ontdekking die ook bijzonder opmerkelijk was. Bij de voorbereiding van de bouw werd aangenomen dat de resten van de oude bebouwing hier volledig verloren waren gegaan toen de nieuwbouw in de tweede helft van de twintigste eeuw werd gerealiseerd. Maar niet was minder waar. De huisplattegronden en de bijbehorende erven van de oude bebouwing bleken nog vrijwel volledig intact aanwezig te zijn.
Lees verder: https://www.deweekkrant.nl

Vrouwenbeeldje
Archeologen hebben in Silezië (Polen) een voor Polen uniek vrouwenbeeldje gevonden uit de vierde eeuw v.Chr. Het is een bijzondere vondst, omdat tot nu toe er enkel een paar kleine fragmenten van soortgelijke beeldjes in Polen zijn gevonden.
Lees verder: https://www.naukawpolsce.pap.pl

Ottomaans schip met Hollandse lading ontdekt
Zee-archeologen hebben voor de kust van de Turkse badplaats Urla een 17e-eeuws Ottomaans koopvaardijschip met een kostbare Nederlandse lading gevonden. Zowel het schip als de inhoud zal worden opgedoken en tentoongesteld, meldt de Turkse krant Hurriyet. Het schip vervoerde borden uit Nederland toen het bij de West-Turkse provincie Izmir naar de zeebodem verdween. Gespecialiseerde bergingsbedrijven kunnen een bod doen op het recht om de boot en de lading weer boven water te krijgen.
Lees verder: https://www.nu.nl

Gifring
In de buurt van Kavarna aan de kust van de Zwarte Zee (Bulgarije) hebben archeologen een gifring gevonden. Het is de eerste keer dat een dergelijke vondst is gedaan in Bulgarije. De ring is van brons en boven op de ring bevindt zich een versiering die hol is van binnen. Hier kon het gif in worden verstopt. Aan de zijkant van de ring zit een gaatje waardoor het gif vervolgens gemakkelijk en ongezien in een beker kon worden gegoten. De ring werd meestal gedragen aan de pink van de rechterhand, omdat het gat zo was gemaakt dat hij werd bedekt door de ringvinger.
Lees verder: https://sofiaglobe.com

Hoofdkwartier WIC gevonden in Enkhuizen
Archeologen hebben de afgelopen weken in Enkhuizen de funderingen van het Enkhuizer hoofdkwartier van de West-Indische Compagnie (WIC) gevonden. De vondst werd gedaan aan de Paktuinen. Dat zich hier eeuwen geleden het hoofdkwartier was gevestigd was bekend, maar niet duidelijk was of er nog resten te vinden zouden zijn. De funderingen van het hoofdkwartier uit 1639, de bijgebouwen en pakhuizen blijken nog redelijk gaaf te zijn. Behalve resten van baksteen gebouwen, zijn ook veel overblijfselen uit de Gouden Eeuw teruggevonden. Deze duiden op het internationale handels-, maritieme- en militaire karakter van de Enkhuizen in haar glorietijd. Onder de vondsten bevindt zich keramiek en munten uit alle windstreken, maar ook onderdelen van schepen waarmee delen van de huizen zijn gebouwd.
Lees verder: https://www.oneindignoordholland.nl

Sporen uit de steentijd in de Vlaamse kustvlakte
Bij archeologisch onderzoek op het geplande tracé van de snelweg A11 hebben archeologen van Raakvlak in Dudzele (België) sporen uit de prehistorie en de Romeinse tijd aangetroffen op een oude zandrug. Tot voor kort was men van mening dat er in de Vlaamse kustpolders nauwelijks prehistorische resten aanwezig, of in elk geval niet bewaard waren. Het is de eerste keer dat dergelijke resten systematisch opgegraven worden.
Lees verder: https://www.archeonet.be

Fort
In de buurt van Ashdod (Israël) heeft een archeologisch team de restanten gevonden van een fortificatie uit de 8ste eeuw v.Chr. Tevens zijn er munten, gewichten en delen van gebouwen gevonden uit de Hellenistische periode (323 – 146 v.Chr).
Lees verder: https://www.jewishpress.com

Eeuwen oude speelstenen
In een grafheuvel in Basur Höyük (Turkije) hebben archeologen negenenveertig speelstenen gevonden, die vermoedelijk onderdeel zijn van een bordspel. De stenen zijn in verschillende vormen en zijn geschilderd in groen, rood, blauw, zwart en wit en hebben afbeeldingen van varkens, honden en piramides.
Lees verder: https://news.discovery.com en https://www.nu.nl

Spectaculaire afbeelding
In Guatemala hebben archeologen een spectaculaire afbeelding gevonden. De acht meter lange afbeelding, een zogenoemd fries, is gemaakt door de Maya’s en laat drie personen zien die veren dragen en op monsters zitten. De voorstelling is een onderdeel van een tempel die rond het jaar 600 is gebouwd. De afbeelding is twee meter hoog en er staan ook dertig hiëroglyfen op die vertellen dat de tempel is gebouwd in opdracht van Koning Ajwosaj.
Lees verder: https://www.guatemala.gob.gt en https://www.nu.nl

8000 jaar oud beeldje
In Izmir (Turkije) is het hoofd gevonden van een 8000 jaar oud beeldje van een godin. Het slechts 4 cm groot hoofd is een belangrijke vondst. Er is nooit eerder een dergelijke vondst gedaan in Turkije.
Lees verder: https://www.hurriyetdailynews.com

Jongen vindt Egyptische mummie in huis oma
Een tien jarige Duitse jongen heeft waarschijnlijk in het huis van zijn oma in Nedersaksen een Egyptische mummie gevonden. De mummie ligt in een sarcofaag met hiëroglyfen. Ook vond hij een dodenmasker en een pot waar de Egyptenaren de ingewanden van een overleden persoon in bewaarden. Het Egyptische Ministerie voor Antiquiteiten heeft reeds verklaard dat zal onderzocht worden of de voorwerpen Egypte legaal hebben verlaten en of ze geregistreerd staan. Mocht dit niet het geval zijn dan wil Egypte de mummie terug.
Lees verder: https://www.egyptindependent.com

Tombe Moche priesteres
In San José de Moro (Peru) is een tombe gevonden van een prominente Moche vrouw. Rond het jaar 750 is deze vrouw begraven in een grote kamer ongeveer 6 meter diep. De aarden muren van haar tombe waren rood geschilderd. Samen met haar waren twee volwassenen en vijf kinderen begraven, waarschijnlijk geofferd.
Lees verder: https://news.nationalgeographic.com

Scheepswrak Dronten
Op een akker aan de Hanzeweg in Dronten is maandag het opgraven van een scheepswrak uit de achttiende eeuw van start gegaan. Het schip dat wordt opgegraven stamt uit de achttiende eeuw. Het vrachtschip van een onbekend type is ongeveer zestien meter lang en 4,5 meter breed. Het had een lading leisteen aan boord. Het wrak is in 1959 ontdekt en in 1985 al eens nader onderzocht. Bij die gelegenheid werden toen al munten, een zilveren horloge en een horlogeketting gevonden.
Lees verder: https://www.destentor.nl

Kruisvaardersziekenhuis
In Jeruzalem (Israël) is een ziekenhuis uit de kruisvaardersperiode (1099 – 1291) ontdekt en dit wordt door de eigenaar thans aan het publiek getoond. Tot een tiental jaren geleden werd het gebouw gebruikt als een groente- en fruitmarkt, daarna stond het er verlaten bij totdat de Grand Bazaar Company besloot om het te renoveren en er een restaurant in te vestigen. Vervolgens bemoeide zich de Israelisch Antiquiteiten Organisatie zich ermee en kwam men tot de ontdekking dat het hier ging om een ziekenhuis.
Lees verder: https://www.jewishpress.com

Graf 1ste eeuw
In Sliven in het zuidoosten van Bulgarije is een graf gevonden uit de eerste eeuw met rijke grafgiften. De belangrijkste vondst is een 15 cm lange bronzen amfoor met twee gedecoreerde handsvaten. Een andere waardevolle vondst is een bronzen patera.
Lees verder: https://www.standartnews.com

Bijzonder schild
Midden in een afgesloten deel van een tempel hebben archeologen een bijzonder schild gevonden, dat dateert uit de periode rond het jaar 700. Het schild is gemaakt door de Moche beschaving. Het schild is ongeveer 25 cm in doorsnee. het oppervlak is bedekt met rode en bruine textiel en een dozijn gele veren.
Lees verder: https://www.livescience.com

Overblijfselen hallen uit prehistorie
In Herefordshire (UK) hebben archeologen de overblijfselen gevonden van twee houten hallen. De hallen zijn vermoedelijk bijna 6.000 jaar geleden gebouwd. De vondst is uniek voor Engeland. De hallen waren zeventig en dertig meter lang en opzettelijk verbrand en begraven op grafheuvels.
Lees verder: https://www.pasthorizonspr.com

Geen reacties

SEPTEMBER 2013

door Alexander van der Kallen 2013, ARCH NIEUWS

SEPTEMBER 2013

Graf nieuwe steentijd in Twello
Bij een archeologische opgraving in Twello (Gld) is een bijna vijfduizend jaar oud graf gevonden. Het skelet in het graf is vergaan, maar een bruine verkleuring in het zand geeft aan waar de dode heeft gelegen. De dode is liggend op de linkerzij in hurkhouding begraven. Naast hem lagen een aardewerken beker, een geslepen bijl en een vuurstenen mes. Mede daarom denken de archeologen met een man van doen te hebben. Graven uit deze tijd werden in de negentiende en aan het begin van de twintigste eeuw ook al blootgelegd. Nu is het mogelijk om een dergelijk graf met moderne technieken te onderzoeken, zegt onderzoeksleider Lucas Meurkens.
Lees verder: https://nos.nl en https://www.volkskrant.nl en https://www.voorst.nl

Levensgroot beeld van Ramses II
Een team van Duitse en Egyptische archeologen hebben bij een opgraving in Tel-Basta (Egypte) het levensgrote beeld gevonden van Ramses II. Het beeld is 195 cm hoog en 160 cm breed. Het beeld werd gevonden aan de oostelijke zijde van het zogenoemde Grote Tempel gebied.
Lees verder: https://english.ahram.org.eg

Bronstijdgrafheuvel
Archeologen hebben op de begraafplaats Hogenakker in Oedelem (België) een grafheuvel uit de bronstijd aangetroffen. Het cirkelvormige spoor werd al eerder vastgesteld op een archeologische luchtfoto van de Universiteit Gent. Gezien het bijzondere toeval dat op een hedendaagse begraafplaats een eeuwenoud grafmonument wordt ontdekt, bekijkt men hoe de resten bovengronds kunnen aangeduid worden. Al meer dan dertig jaar worden archeologische sites opgespoord via luchtfotografie, voornamelijk door de Vakgroep Archeologie van de Universiteit Gent. De beschikbare luchtfoto’s op het grondgebied van de gemeente Beernem werden recent geïnventariseerd. De resultaten zijn spectaculair: de dichtheid aan sporen is uitzonderlijk voor West-Vlaanderen.
Lees verder: https://www.archeonet.be

Wijn
Onderzoekers hebben vastgesteld dat de residu gevonden in aardewerk is van wijn die dateert uit 4200 v.Chr. De opgraving waar het aardewerk is gevonden ligt zo’n 2 km vanaf Philippi in het noorden van Griekenland, een streek die al bewoond wordt sinds 6500 v.Chr.
Lees verder: https://www.huffingtonpost.com

Verborgen stad
In het noorden van Irak hebben archeologen de restanten gevonden van de stad Idu, die verborgen ligt onder een heuvel. De vroegste vondsten dateren uit de neolitische periode.
Lees verder: https://www.livescience.com

Oorsprong beroemd Leids laken ontdekt
In de gemeente Leiderdorp hebben archeologen van de Universiteit van Amsterdam (UvA ) de afgelopen maanden resten van een vroegmiddeleeuwse nederzetting in kaart gebracht. Door de vele gevonden gebruiksvoorwerpen geeft de opgraving een uniek beeld van het leven van de boerenbevolking in de vroege middeleeuwen. En dat leven was rijker dan gedacht. Bewijzen voor het rijke leven zijn de vele sieraden, wapens en munten die zijn gevonden, maar ook de grote aantallen geïmporteerd aardewerk uit de regio Keulen. Hoe kwamen de boeren aan deze luxe producten? De vondst van grote aantallen weefgewichten, spinklosjes en botten van schapen wijst erop dat ze waarschijnlijk textiel produceerden en daarmee goed verdienden. In de vroege middeleeuwen was het Friese laken namelijk populair en mogelijk ligt hier de oorsprong van het later beroemde Leidse laken.
Lees verder: https://www.cultureelerfgoed.nl

Hoofd van een beeld van Aphrodite
In het zuiden van Turkije is het hoofd van een beeld van Aphrodite gevonden. Tevens is er een mozaïek tempelvloer gevonden van zo’n 5 vierkante meter uit de Romeinse tijd.
Lees verder: https://www.newswise.com

Myceens Paleis
Nieuwe opgravingen in het Xirokambi gebied ten westen van Sparta (Griekenland) heeft een schat aan Myceense vondsten opgeleverd, inclusief de restanten van een paleis, Lineaire B-tabletten, fragmenten van muurschilderingen en verschillende bronzen zwaarden. De reeds in 2008 gevonden Lineaire B-tabletten wezen op het bestaan van een krachtige centrale autoriteit en distributiesysteem. De ontcijferde tabletten waren gewijd aan parfum en kledingproductie.
Lees verder: https://greece.greekreporter.com

Bewoners van Paaseiland aten ratten
De oorspronkelijke bewoners van Paaseiland voedden zich voornamelijk met ratten, zo blijkt uit nieuw onderzoek. De mensen die zich rond de twaalfde eeuw op Paaseiland hadden gevestigd, aten maar weinig zeevoedsel. Rattenvlees was hun voornaamste bron van voeding. De knaagdieren werden mogelijk zelfs bewust geïmporteerd van andere eilanden. Dat melden Amerikaanse onderzoekers in het wetenschappelijk tijdschrift American Journal of Physical Anthropology. De wetenschappers kwamen tot hun bevindingen door de tanden en het tandbeen te analyseren van 41 skeletten van oorspronkelijke bewoners die eerder werden opgegraven op Paaseiland.
Lees verder: https://www.nu.nl

Sporen uit ijzertijd en Romeinse periode in Appelterre
In het voorjaar voerden archeologen een opgraving uit langs de Kapittelstraat in Appelterre-Eichem (België). Daarbij werden vooral sporen van bewoning aangetroffen uit de vroege ijzertijd en de Romeinse periode. De eerste sporen van bewoning gaan terug tot de vroege ijzertijd, tussen ca. 800 en 450 v. Chr. Een aantal kuilen en drie zogenaamde spiekers of opslagplaatsen wijzen op de aanwezigheid van één of meerdere boerderijen. Opvallend bij één van deze constructies was dat de toenmalige bewoners bij het verlaten van de site de palen hadden uitgetrokken, waarna ze de kuilen opvulden met allerlei kook- en voorraadpotten in aardewerk, die bovendien verbrand waren. In die periode gebeurt het wel vaker dat de bewoners
bij een verhuis een offer achter laten om de goden gunstig te stemmen of te bedanken.
Lees verder: https://www.archeonet.be

Paard uit de IJzertijd
Onder een gletsjer op ongeveer tweeduizend meter hoogte in de bergen in Noorwegen is het skelet van een paard gevonden. Het is een van de eerste keren dat op deze hoogte de overblijfselen een dergelijk dier zijn gevonden. “Het toont aan dat men in de IJzertijd paarden gebruikten voor het vervoer in de bergen van Noorwegen. Dit deed men in gebieden waar we nogal verrast zijn om ze te vinden,” aldus Lars Pilø, het hoofd van de op sneeuw en ijs gespecialiseerde archeologieafdeling van Oppland.
Lees verder: https://www.thelocal.no

Skelet van prins
In Tarquinia, 50 km ten noordwesten van Rome (Italië) is een 2.600 jaar oud graf gevonden met een reeks aan kostbare grafgiften. Allessandro Mandolesi van de Universiteit van Turijn vindt dit een unieke vondst, omdat het zeldzaam is dat er een ongeschonden Etruskische tombe wordt gevonden van een upper-class persoon. De vondst opent legio studiemogelijkheden naar de Etrusken.
Lees verder met video: https://news.discovery.com

Tombes uit de vroege middeleeuwen
In Burdag, Warmia en Mazury (Polen) hebben archeologen tombes uit de vroege middeleeuwen gevonden. Eén van de tombes bevatte o.a. een zilveren borstplaat, ketting van glazen kralen en een zilveren fibula. De vondst van de zilveren borstplaat laat volgens de archeologen zien dat hier de lokale aristocraten lagen begraven.
Lees verder: https://www.naukawpolsce.pap.pl

Goudschat
Tijdens opgravingen deze zomer aan de voet van de Tempelberg (Israël) werd er een goudschat blootgelegd. Er werden 36 gouden munten, gouden en zilveren sieraden en een gouden medaillon gevonden. In het 10 cm. grote medaillon staat een Torah rol afgebeeld en een ‘shofar’ (een ramshoren).
Lees verder: https://www.jewishpress.com en https://www.nu.nl

Onderzoek werpt nieuw licht op prehistorische keuken
Twee recente studies werpen nieuw licht op het menu van de steentijdmens. Zo leverden onderzoekers van de Universiteit van York, op basis van de studie van fytolieten, het eerste bewijs voor het kruiden van maaltijden in prehistorisch Europa. Een ander onderzoek, uitgevoerd door Duitse wetenschappers, bewees dan weer dat mesolithische jager-verzamelaars in Noord-West-Europa al gedomesticeerd varken aten.
Lees verder: https://www.archeonet.be

‘Maya’s sneden vijanden in stukken’
De Maya’s sneden de lichamen van hun krijgsgevangenen waarschijnlijk in stukken, zo blijkt uit een opgraving in Mexico. Een 1.400 jaar oud massagraf in de oude Maya-stad Uxul bevat lichamen die ontdaan zijn van schedels en andere lichaamsdelen. Snijsporen op de botten wijzen erop dat de slachtoffers moedwillig zijn onthoofd en verminkt. Waarschijnlijk was deze marteling van krijgsgevangenen een traditie onder de Maya’s.
Lees verder: https://www.nu.nl

Deel Romeinse maliënkolder gevonden bij opgravingen Duitsland
Duitse archeologen van de vrije universiteit van Berlijn hebben een bijzondere ontdekking gedaan tijdens opgravingen van het Romeins-Germaanse slagveld bij Harzhorn te Nedersaksen. De onderzoekers stuitten op de resten van een Romeinse maliënkolder die dateert uit de derde eeuw na Christus. Nooit eerder is er op een Romeins-Germaans slagveld een dergelijk goed bewaard stuk opgegraven. Volgens professor Michael Meyer maakt de ontdekking het mogelijk om in te zoomen op de oorlog en om het individuele verhaal van een Romeinse soldaat tijdens de slag te reconstrueren. Meyer vermoedt dat de Romeinse soldaat gewond is geraakt tijdens de slag en door zijn medesoldaten werd verzorgd. Hierbij zou de maliënkolder zijn uitgetrokken en achtergelaten op het slagveld. Ook is het volgens hem mogelijk dat de maliënkolder is achtergelaten door Germaanse soldaten ter herinnering aan de slag.
Lees verder: https://www.pasthorizonspr.com

Bewijs voor prehistorische oorlogsvoering
In een grot in Utah werden in 1893 bijna honderd skeletten gevonden. Uit onderzoek blijkt nu dat veel van deze mensen op brute wijze om het leven zijn gekomen. De skeletten stammen uit de periode 100 tot 300 na Christus. Er werd tot nu toe aangenomen dat de mensen in individuele situaties vermoord werden. Uit het huidige onderzoek blijkt echter dat zij onderdeel waren van een massamoord.
Lees verder: https://westerndigs.org

Middeleeuwse waterpoort
In Veurne (België) werden tijdens grondwerken de resten van een middeleeuwse waterpoort – het Westwaterhek – vrij gelegd. Het Westwaterhek bestaat uit twee ronde torens in baksteen en werd gebouwd omstreeks 1390. Engelse represailles waren de aanleiding tot het versterken van heel wat steden aan de Vlaamse kust: in Veurne kreeg de oude 13de-eeuwse vesting een bakstenen weermuur, uitgerust met 33 halfronde torens.
Lees verder: https://www.archeonet.be

Romeinse vondsten
In het zuidoosten van Turkije zijn zoveel Romeinse vondsten gedaan dat het genoeg is om een heel museum mee te vullen. Bij opgravingen werden de overblijfselen gevonden van een laat Romeins Keizerlijk kasteel uit de vierde eeuw. Tijdens de opgravingen werden bronzen voorwerpen gevonden, kralen, metalen voorwerpen, zilverwerk en nog veel meer. Ook werden er 49 speelstenen gevonden die vermoedelijk tot een soort schaakspel behoorden.
Lees verder: https://www.hurriyetdailynews.com

Weer vier gouden ringen uit de bronstijd
Op het Deense eiland Zeeland zijn onlangs weer vier gouden ringen gevonden uit de Bronstijd. In 2009 waren bijna op dezelfde plek al zes soortgelijke ringen gevonden.
Lees verder: https://sciencenordic.com

‘Oude Egypte ontstond binnen zeven eeuwen’
De Oud-Egyptische beschaving ontstond veel sneller dan tot nu toe werd aangenomen. Dat blijkt uit een nieuw wetenschappelijk onderzoek. Het Oude Egypte kwam binnen zeven eeuwen tot stand. Tussen 3800 en 3100 voor Christus veranderde het land van een verdeelde regio met verschillende stammen in een koninkrijk waar één farao aan de macht was. De bevindingen zijn gebaseerd op koolstofdatering van meer dan 200 voorwerpen en menselijke overblijfselen uit de periode waarin de Eerste Dynastie over Egypte regeerde en de tijd die daaraan voorafging.
Lees verder: https://www.nu.nl en https://www.bbc.co.uk

Wetenschapper vindt eeuwenoud chocolade-ijs dessert
Een Engelse wetenschapper heeft een 350 jaar oud recept voor een chocolade ijsdessert ontdekt. Kate Loveman van de Universiteit van Leicester vond het recept in een pamflet over chocoladegerechten uit het dagboek van de Graaf van Sandwich, Sir Edward Montagu.
Lees verder: https://www.livescience.com

Amateurarcheoloog vindt resten Romeinse villa in Gooik
Amateurarcheoloog Bart Van Camp heeft bij werken voor de bouw van een nieuwe woning langs de Edingsesteenweg in het Vlaams-Brabantse Kester (België) restanten ontdekt van een Romeinse villa uit de 2de of 3de eeuw. Van Camp haalde uit de bouwput en het puin een duizendtal voorwerpen boven, waaronder potscherven, stukken ijzer, vensterglas en een mooie bronzen schrijfpen. Inmiddels heeft hij alles overgedragen aan het agentschap Onroerend Erfgoed.
Lees verder: https://www.archeonet.be

Oudste knoflook van Europa
Daphne Lentjes onderzocht hoe land in Zuidoost-Italië in de periode tussen ongeveer 1000 en 200 voor Christus werd gebruikt. In deze periode werden in dat gebied kolonies gesticht door Griekse migranten. Lentjes keek voor het eerst naar ontwikkelingen in landbouw en landschap over een lange termijn- niet alleen in de Griekse kolonies, maar ook in de inheemse nederzettingen in het binnenland. Een belangrijk deel van het onderzoek bestond uit de analyse van plantaardige resten: Lentjes bestudeerde meer dan 10.000 verkoolde fragmenten van granen, vruchten en hout van de sleutelsites Muro Tenente en l’Amastuola. Bij l’Amastuola, vijftien kilometer van de Zuid-Italiaanse stad Taranto, deed zij daarbij een spectaculaire vondst: de oudste knoflook van Europa. Het gaat om 27 verkoolde teentjes van ongeveer 2700 jaar oud. De nederzetting bij L’Amastuola was bewoond vanaf het einde van de achtste tot de eerste helft van de vijfde eeuw voor Christus. In Europa is knoflook tot nu toe alleen nog maar aangetroffen bij opgravingen uit de Romeinse periode en later. De oudste knoflook die tot nu toe in Italië was gevonden kwam uit de eerste eeuw na Christus.
Lees verder: https://www.vu.nl

Romeinse begravingen
Tijdens opgraving in Zcelin (Polen) hebben archeologen een urngraf en een crematiegraf gevonden uit de 1st/2e eeuw. De vorm van de urn en de gebruikte decoratietechniek zijn typisch voor het Elbe-gebied.
Lees verder: https://www.naukawpolsce.pap.pl

11.500 jaar oude skeletten
Bij opgravingen, uitgevoerd door een Japans team, in Hasankeyf (Turkijke) zijn graven met menselijke skeletten gevonden uit de Neolitische tijd (ca. 11.500 jaar geleden). Er komen jaarlijks zo’n 500.000 toeristen naar de historische stad Hasankeyf, maar een deel van het historische gebied zal onder water komen te staan zodra gestart wordt met het Ilisu Dam project, waar veel over te doen is.
Lees verder: https://www.hurriyetdailynews.com

Geen reacties

OKTOBER 2013

door Alexander van der Kallen 2013, ARCH NIEUWS

OKTOBER 2013

Relief
Tijdens opgravingen op het archeologisch complex Huaca Partida (Peru) is een relief gevonden dat de afbeelding laat zien van een man en een vogel. Het relief is drie meter hoog en twee meter lang. Het is zelden dat een dergelijk relief wordt gevonden, omdat ze werden gemaakt van klei en door de tand des tijds meestal dermate zijn aangetast dat er niets van overblijft.
Lees verder: https://www.peruthisweek.com

Beeld van een arend
In Londen is een stenen beeld gevonden van een arend. Het goed bewaarde beeld is 65 cm groot en is vermoedelijk zo’n 1900 jaar oud. Vermoedelijk gaat het hier om een grafmonument op een mausoleum. Resten van het mausoleum zijn ook gevonden. De arend heeft een slang in zijn bek, hetgeen de triomf symboliseert van het goed over het kwaad, een gangbaar Romeins motief.
Lees verder: https://londonist.com

Tablet met vloek
Tijdens opgravingen in het gebied dat bekend staat als de City of David (Israël) hebben archeologen een tablet gevonden. Op het tablet staat een tekst, waarin iemand vervloekt wordt. Het tablet is 1.700 jaar oud. De vloek had vermoedelijk iets te maken met een rechtszaak.
Lees verder: https://www.livescience.com

Middeleeuwse stadspoort
De archeologische dienst van SOLVA voert momenteel een archeologisch onderzoek uit op het Keizersplein in Aalst. In een eerste fase kwamen de restanten vrij te liggen van de voormalige Zoutstraatpoort. Deze middeleeuwse stadspoort bestond uit twee ronde torens, opgebouwd uit stevige blokken kalkzandsteen. De afstand tussen beide torens bedroeg 2,65 meter, net breed genoeg voor een kar. Er is ook een latere bakstenen aanbouw bewaard. Aan de buitenzijde ervan is de gedempte stadsgracht gesitueerd. Hierin zijn bakstenen sokkels aangetroffen, die geïnterpreteerd zijn als brugpijlers. Historisch kaartmateriaal toont aan dat parallel met het Keizersplein de 13de-eeuwse stadsmuur lag. Dit gedeelte vormde de verbinding tussen de Gentse poort, gelegen op het einde van de Nieuwstraat ter hoogte van het Vredeplein, en de Zoutstraatpoort. Over de volledige lengte stonden op regelmatige afstand zes torens. Vóór de muur, dus buiten de stad, was de stadsgracht gelegen.
Lees verder: https://www.archeonet.be

Romeinse ruïne
Een team van Portugese en Oostenrijkse archeologen hebben in Alcoutim (Portugal) een Romeinse ruïne gevonden uit de eerste of tweede eeuw v.Chr. De restanten die zijn gevonden doen vermoeden dat er een gebouw heeft gestaan van 2,35 meter hoog en 13,5 meter breed.
Lees verder: https://theportugalnews.com

Houten restanten ijzertijd ontdekt in Zweden
Archeologen hebben twee lange stukken weg uit de ijzertijd (rond en na de geboorte van Christus) ontdekt in Zweden. De onderzoekers stuitten in de stad Uppsala op meer dan honderd houten palen die die routes markeerden. Onder de maximaal 10 meter lange palen werden vaak stenen en (mogelijk menselijke) botten verstopt. De ene weg moet 1 kilometer lang zijn geweest, de tweede ongeveer 500 meter.
Lees verder: https://www.nu.nl

Viking gesp
Tussen alle archeologische vondsten bijna drie jaar geleden gedaan in Domburg bevindt zich een ongeveer 1200 jaar oude bronzen gesp afkomstig van de Vikingen. Op initiatief van de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) is dinsdag een workshop gehouden met deskundigen uit Nederland, België en Engeland. Daarbij werden tal van metalen voorwerpen bekeken die tijdens de opgraving op de plaats het Groentje in Domburg zijn gevonden. Een aantal experts kwam tot de conclusie dat één van de voorwerpen een metalen gesp van de Noormannen is, daterend uit de negende eeuw.
Lees verder: https://www.pzc.nl

Bijna 1,8 miljoen jaar oude mensenschedel gevonden
Bij opgravingen in het Georgische dorpje Dmanisi is een menselijke schedel van 1,77 miljoen jaar oud gevonden en de versteende resten van vier andere mensen. De vondst kan tot de conclusie leiden dat de menselijke stamboom minder vertakt is dan tot nu toe werd gedacht, schrijven wetenschappers vrijdag in Science. De schedel is van het geslacht homo, waartoe ook de huidige mens behoort.
Lees verder: https://www.nu.nl en https://phys.org

Wijnkelder
Een team van archeologen hebben in Nesebar (Bulgarije) een bijzonder goed bewaarde wijnkelder gevonden met amforen uit de vijfde eeuw voor Christus. De kelder is 2,60 x 2,50 meter. Er werden meer dan 30 amforen gevonden.

Lees verder: https://haemus.org.mk

Britten aten 8000 jaar geleden al kikkerbilletjes
In Engeland werden er 8000 jaar geleden al kikkerbilletjes gegeten. Dit blijkt uit een onderzoek van de vondst van verkoolde etensresten. Archeologen deden de vondst tijdens opgravingen in Amesbury in de buurt van Stonehenge.
Lees verder: https://www.theguardian.com

Zeldzame munt gevonden in Limburg
Een amateurarcheoloog heeft in de buurt van Stein een zeldzame munt uit de Romeinse tijd gevonden. Van de munt bestaan, voor zover bekend, maar twee exemplaren. Het andere exemplaar ligt in een Berlijns museum, meldt de NOS. Volgens de omroep is de munt drie jaar geleden gevonden. Het heeft volgens amateurarcheoloog Bux Westhovens jaren geduurd voordat duidelijk werd dat hij een bijzondere munt had gevonden.
Lees verder: https://www.limburger.nl

Graf van Romeinse soldaat
In Czelin (Polen) is bij opgravingen het graf gevonden van een Romeinse soldaat. Het graf dateert uit het eind van de eerste/begin van de tweede eeuw. In het graf werden o.a. een zwaard met een set schedeclips gevonden, delen van een schild en een paar bronzen gegoten gespen.
Lees verder: https://www.naukawpolsce.pap.pl

Belgisch Andesproject haalt schatten uit Titicacameer
Afgelopen zomer zijn een tweeduizendtal voorwerpen opgedoken tijdens een archeologisch project in het Titicacameer. De vondsten, waaronder diverse gouden en zilveren votiefgaven, behoren tot de Formatieve periode en de daaropvolgende Tiwanaku- en Incaculturen. Het project wordt uitgevoerd door het Belgische Andean Centre of Underwater Archaeology (ACUA) in samenwerking met de Université Libre de Bruxelles en het Boliviaanse Ministerie van Cultuur.
Lees verder: https://www.huffingtonpost.com

Prehistorische grotschilderingen vaak gemaakt door vrouwen
Handafdrukken in verschillende grotten suggereren dat de meeste prehistorische grotschilderingen werden gemaakt door vrouwen. Het merendeel van de handafdrukken bij prehistorische wandschilderingen in drie grotten in Frankrijk en Spanje lijken afkomstig te zijn van vrouwen. Slechts tien procent van de in verf achtergebleven afdrukken kunnen worden toegeschreven aan mannen en slechts vijftien procent aan pubers.
Lees verder: https://www.nu.nl

Romeinse villa
In Devizes in Wiltshire (UK) zijn de overblijfselen gevonden van een vermoedelijk 2000 jaar oude Romeinse villa. De overblijfselen worden nader onderzocht.
Lees verder: https://www.bbc.co.uk

Vondsten uit de steen- en bronstijd
Het archeologisch onderzoek op bedrijventerrein De Spelver II in Bilzen (België) heeft een aantal opvallende resultaten opgeleverd. Naast verschillende vondsten uit de steentijd, werden bewoningssporen gevonden vanaf de late bronstijd. Vooronderzoek via proefsleuven toonde eind 2012 al aan dat het gebied aan de Spelverstraat en Kapittelstraat in het verre verleden intensief werd bewoond.
Lees verder: https://www.archeonet.be

Tombe
Archeologen hebben in het noorden van China een aantal tombes opgegraven met ongeveer 300 vondsten. De tombes dateren het midden tot de late West Han Dynastie (206 v.Chr – 24 n.Chr) en het midden van de Tang Dynastie (618-907). Sinds de opgravingen zijn gestart zijn er al 73 tombes gevonden. De vondsten bestaan voornamelijk uit aardewerk en bronzen voorwerpen.
Lees verder: https://www.business-standard.com

’s Werelds oudste Joodse gebedenboek ontdekt
Wetenschappers hebben een bijzonder oud Joods gebedenboek ontdekt. Het boek dateert uit het jaar 840 en is het oudste Joodse gebedenboek dat tot op heden is teruggevonden. Het gebedenboek is van perkament en bevindt zich nog in de originele binding. Uit onderzoek blijkt dat het boek is te verdelen in zes secties.
Lees verder: https://www.scientias.nl

Prehistorische pijlen en boog
In de bergen van de provincie Oppland in Noorwegen zijn een boog en meerdere pijlen gevonden. De vondsten zijn tussen de 3800 en 5400 jaar oud. Door het smelten van de ijslaag in het Noorse hooggebergte kwamen de vondsten aan het licht. Martin Callanan, archeoloog aan de Noorse Universiteit voor Wetenschap en Technologie, vond de boog en de pijlen in 2010 en 2011. Samen met zijn collega’s beklimt hij elk jaar de bergen Trollheim en Dovre in Noorwegen, op zoek naar archeologische vondsten. De blootgelegde boog is 3,800 jaar oud en de oudste pijl is 5,400 jaar oud.
Lees verder: https://www.livescience.com

Vikingen waren niet wild maar sociaal
Vikingen waren veel socialer dan het stereotype beeld van het volk doet vermoeden, zo beweren Britse wetenschappers. Vikingen onderhielden behoorlijk complexe sociale netwerken die veel weg hadden van gestructureerde samenlevingen. Het volk had waarschijnlijk een sterk gemeenschapsgevoel. Het stereotype beeld dat Vikingen een groep verwilderde individuen waren, klopt dan ook waarschijnlijk niet.
Lees verder: https://www.nu.nl en https://www.sciencedaily.com/

Burchtmuur
De voorbije dagen waren de Antwerpse stadsarcheologen druk in de weer om meer dan duizend jaar stadsgeschiedenis onder één straat gedetailleerd in kaart te brengen. Tussen het Vleeshuis en het Steen onderzoekt de stedelijke dienst archeologie momenteel de resten van de middeleeuwse burchtmuur, de verdwenen historische bebouwing in de burcht en de vroegmiddeleeuwse aarden wal uit de late 9de eeuw, als voorganger van de stenen burcht. De opgravingen worden eind deze week beëindigd.
Lees verder: https://www.archeonet.be

Geen reacties

NOVEMBER 2013

door Alexander van der Kallen 2013, ARCH NIEUWS

NOVEMBER 2013

Vierduizend jaar oude fortificaties
Archeologen hebben in de noordwestelijke provincie van China, Shaanxi, de restanten gevonden van vierduizend jaar oude fortificaties. Er werden ruïnes gevonden van twee vierkante torens, die eens deel uitmaakten van de stadsmuur. Eén van de torens is 18 meter lang, 16 meter breed en vier meter hoog, terwijl de andere 11,7 meter lang is, 10 meter breed en drie meter hoog.
Lees verder: https://english.peopledaily.com

18de-eeuwse zilverschat
In Asse (België) presenteerden archeologen van Agilas een van de grootste 18de-eeuwse muntschatten uit België. De 611 zilveren munten, verdeeld over twee aardewerken recipiënten, werden tien jaar geleden al gevonden door een landbouwer, maar pas vanaf 2011 konden de munten onderzocht worden. De schat bestaat uit munten uit de zuidelijke Nederlanden, Oostenrijkse en Franse munten. De oudste munt dateert uit 1712, de meest recente munt is een exemplaar uit 1794. De schatvondst werd in 2003 gedaan bij verbouwingswerken aan een oude hoeve. De eigenaar verleende in 2011 toestemming om de munten te laten bestuderen.
Lees verder: https://www.archeonet.be

Geboorteplaats Boeddha
Deskundigen hebben in Nepal de exacte geboorteplaats van Boeddha ontdekt. Er zijn resten van een huis gevonden die stammen uit de zesde eeuw voor Christus. Men suggereert niet alleen dat Boeddha rond die tijd ter wereld kwam, maar ook dat hij – precies volgens de verhalen – in een tuin, onder een boom werd geboren. De opgravingen werden gedaan in de Maya Devi-tempel in Lumbini. De tempel werd – na door de jungle te zijn overwoekerd en vergeten – in 1896 herontdekt. Men concludeerde meteen dat dit de geboorteplaats van Boeddha was. Men baseerde die conclusie op een pilaar die bij de tempel werd gevonden. Op de pilaar staat beschreven hoe een machtige leider een bezoek bracht aan de geboorteplaats van Boeddha: Lumbini. De pilaar in kwestie stamde uit de derde eeuw voor Christus.
Zie video over de vondst: https://video.nationalgeographic.com

Oudste restanten van een huis
Ten zuidwesten van Jeruzalem (Israël) zijn de restanten gevonden van het oudste huis in dat land. Het huis is zo’n 10.000 jaar geleden gebouwd. De opgraving geeft een goed beeld van de bewoning in de regio. Er zijn vondsten gedaan die dateren van de achtste eeuw voor Christus tot het eind van de vierde eeuw voor Christus.
Lees verder: https://www.timesofisrael.com

Oudste stadszegel Rotterdam
Mogelijk hebben archeologen op de plaats waar in Rotterdam de Markthal wordt gebouwd het oudste stadszegel van de stad gevonden. Het gaat om een zegel uit de 14e eeuw van bijenwas dat in een koperen doosje eeuwenlang, meters onder de grond, bewaard is gebleven. Het Bureau Oudheidkundig Onderzoek Rotterdam (BOOR) licht het verhaal over de vondst toe in een fors rapport. Het koperen doosje met het zegel is gevonden in een huis dat dateert van rond 1400. ‘Gelet op de ouderdom is de eigenaar zuinig geweest op het zegel’, aldus de gemeente. Het ronde zegel is voorzien van een afbeelding en de randtekst CLAVIS.SIGILLI.DE.ROTTERDAM, ofwel ‘sleutel van het Rotterdamse zegel’.

Lees verder: https://www.ad.nl

3500 jaar oude beelden
Franse deskundigen hebben in de archeologische zone van Luxor (Egypte) twee beelden gevonden die dateren uit de periode van 1539 – 1075 v.Chr. De opgraving werd uitgevoerd in de patio van een tempel die gewijd is aan de oorlogsgod Montu. Een beeld is uit diorietsteen gehouden en is 69 cm hoog en 48 cm breed en is een afbeelding van een knielende priester.
Lees verder: https://www.globalpost.com

Oudste wijnkelder ter wereld?
In het noorden van Israël is bij een opgraving waarschijnlijk de oudste wijnkelder ter wereld ontdekt. De vondst werd gedaan in de ruïne van een 3700 jaar oud paleis. De wijnkelder is drie bij vijf meter groot. Er zijn ongeveer veertig grote kruiken aangetroffen waarin een voorraad van zo’n tweeduizend liter wijn opgeslagen kon worden.
Lees verder: https://popular-archaeology.com

Meer dan 600 zegels en amuletten
Scholieren hebben in Turkije een ongebruikelijke vondst gedaan. Zij vonden meer dan 600 zegels en amuletten. Een dergelijk groot aantal is zeer ongewoon, verklaart archeoloog Dr. Michael Blömer aan het eind van het opgravingsseizoen. Het grote aantal bewijst ook hoe belangrijk zegels en amuletten waren om een god te vereren. Veel vondsten laten scenes van verering zien.

Lees verder: https://www.redorbit.com

Romeinse villa
Archeologen hebben in Loutraki (Griekenland) de overblijfselen gevonden van een grote Romeinse villa met de restanten van een spa en thermale baden. De stad Loutraki staat ook nu nog bekend om zijn spa en baden.
Lees verder: https://greece.greekreporter.com

Armbanden
In een veld in Witherley (UK) zijn in een Romeinse kist twee armbanden gevonden, die minstens 1600 jaar oud zijn. Beide armbanden werden gevonden op de bodem van de kist. Eén is in goede conditie, de ander niet.
Lees verder: https://www.bbc.co.uk

Oudste touw ter wereld ontdekt in verblijf Neanderthalers
Wetenschappers hebben waarschijnlijk de oudste touwresten ter wereld ontdekt tussen de resten van een Neanderthalerkamp in Frankrijk. Het gaat om een 0,7 millimeter lang draadje van 90.000 jaar oude plantvezels die in elkaar zijn gedraaid. De plantvezels, die zijn aangetroffen op een voormalige verblijfplaats van Neanderthalers genaamd Abri du Maras in het zuiden van Frankrijk, raken normaal gesproken niet met elkaar verweven in de natuur.
Lees verder: https://www.nu.nl

Tempel
Een team van Iraanse en Italiaanse archeologen hebben in de regio Kaleh Chendar (Iran) de overblijfselen van een tempel opgegraven. Een groot deel van de tempel is gebouwd met grote stenen, maar ook bakstenen.
Lees verder: https://www.tehrantimes.com

Neanderthalerkamp
Bij werkzaamheden aan een ondergrondse parkeergarage in Den Bosch is een neanderthalerkamp gevonden uit de oude steentijd. De gemeente spreekt van een unieke vondst; het is het best bewaarde kamp van Nederland. Het kamp is 40.000 tot 60.000 jaar geleden opgezet. Er zijn vuurstenen gevonden en tientallen werktuigen. Ook zijn er menselijke resten gevonden en overblijfselen van een wolneushoorn; een behaarde neushoorn die tienduizenden jaren geleden ook in Nederland voorkwam. Het neanderthalerkamp is in zeer goede staat. Dat komt vermoedelijk doordat het vrij snel bedekt is met aarde. Daardoor is het kamp goed geconserveerd. Volgens de gemeente Den Bosch kan door de vondst gereconstrueerd worden hoe de regio er in die tijd uitzag.
Lees verder: https://nos.nl

Romeins beeld
Italiaanse archeologen hebben een marmeren beeld naar boven gebracht, dat door een duiker was gezien bij een keizerlijk paleis dat geheel onder water ligt in de Baai van Napels. De vondst wordt belangrijk genoemd vanwege de kwaliteit van het marmer en het voortreffelijke vakmanschap van het beeld. Het betreft het beeld van een vrouw zonder hoofd en armen.
Lees verder: https://www.globalpost.com

4.500 jaar oud gebouw
In centraal Turkije zijn de restanten gevonden van een 4.500 jaar oud gebouw, dat waarschijnlijk toebehoort heeft aan een belangrijk persoon. In Anatolië is nog nooit eerder zo’n groot gebouw gevonden.
Lees verder: https://www.worldbulletin.net

Molenstenen uit de late middeleeuwen gevonden in Geulle
Tijdens graafwerkzaamheden aan de grensmaas zijn in Geulle vier middeleeuwse molenstenen gevonden. De stenen zijn nooit gebruikt en eeuwen geleden tijdens het vervoer per boot of paard en wagen door een ongeluk op deze plek geraakt. Volgens de onderzoekers komen de molenstenen uit een steengroeve in het Eifelgebied en hebben de stenen een wetenschappelijke waarde.

Lees verder: https://www.marsnamagazine.nl en https://www.denieuwegrensmaas.nl

Toetanchamon stierf mogelijk door botsing
De Egyptische farao Toetanchamon is mogelijk gestorven door een botsing met zijn strijdwagen. Britse wetenschappers denken dat ze het mysterie rond de dood van de beroemde farao hebben opgelost. De conclusies van het onderzoek van de Egypt Exploration Society werden zondag 10 november getoond in een documentaire van de Britse omroep Channel 4. De verwondingen van de jonge farao, die stierf op zijn 19e, zijn in een computersimulatie vergeleken met verwondingen die bij een ongeval met een strijdwagen hadden kunnen ontstaan.
Lees verder: https://www.nu.nl en https://news.discovery.com

Woningen uit midden Bronstijd
De bodem van Velsen bewaart volop sporen uit een ver verleden, blijkt maar eens te meer. Tijdens archeologisch onderzoek tussen de A9 en de A22 zijn onlangs archeologisch waardevolle ontdekkingen gedaan. Zo zijn er onder andere twee woningen uit de Midden-Bronstijd gevonden (ca. 1300 voor Christus), aardewerk, resten van dieren en schelpen.
Lees verder: https://www.ijmuidercourant.nl

Tuberculose in 7000 jaar oud lichaam
Archeologen hebben in een 7.000 jaar oud skelet de bacterie die tuberculose veroorzaakt gevonden. Het is een van de oudst aantoonbare gevallen van tuberculose en dus een belangrijke vondst. De ontdekking biedt tegelijkertijd belangrijke informatie over het ontstaan van een andere ziekte. Door een team van de Universiteit van Szeged zijn in totaal 71 skeletten onderzocht, afkomstig van een opgravingslocatie in Hódmezővásárhely-Gorzsa in Zuid-Hongarije.
Lees verder: https://www.sciencedaily.com

Benen fluiten
Archeologen hebben in de Henan provincie (China) drie benen fluiten gevonden die zo’n 8.000 jaar oud zijn. Eén fluit met vijf gaatjes is compleet gevonden. De langste fluit is 20 cm lang, heeft twee gaatjes en is in drie stukken gebroken. Uit de vondst blijkt dat de mensen al zo’n 8.000 jaar geleden affiniteit hadden met muziek.
Lees verder: https://europe.chinadaily.com.cn

3000 jaar oud religieus centrum
In het noorden van de Peruaanse regio Lambayeque hebben archeologen de restanten gevonden van een 3000 jaar oud religieus centrum. De site, die het Orakel van Congona wordt genoemd, werd in twee periodes gebruikt en één van deze periodes toont duidelijk de Chavin invloed aan. De Chavin cultuur is een van de belangrijkste pre-Inca culturen van het noorden van Peru. In het centrale deel van de tempel zijn twee monolieten gevonden waarop afbeeldingen staan die typisch zijn voor de Chavin cultuur.
Lees verder: https://www.globalpost.com

Geen reacties

DECEMBER 2013

door Alexander van der Kallen 2013, ARCH NIEUWS

DECEMBER 2013

Werktuigen in Koewacht
Op een akker bij Koewacht is een groot aantal bewerkte werktuigen gevonden. De vondst geeft aan dat in dit deel van Zeeuws-Vlaanderen al tussen de 7000 en 11.000 jaar geleden mensen hebben gewoond. De vondsten zijn gedaan door archeologen van de Werkgroep Archeologie Hulst, de Archeologische Werkgroep Nederland en de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland. Dat er mensen waren in het gebied rond Koewacht, was op zich geen verrassing. Dat bleek uit de eerdere vondst van vuurstenen. Maar de vondst van werktuigen is wel nieuw. Dat betekent dat mensen hier niet alleen hebben rondgelopen op zoek naar voedsel, maar dat ze hier ook daadwerkelijk hebben gewoond.
Lees verder: https://www.omroepzeeland.nl

Middeleeuwse graftombe met inscripties
In Sudan hebben archeologen een 900 jaar oude crypte gevonden. In de tombe waren de restanten van zeven lichamen. De muren van de tombe zijn bedekt met inscripties in het Grieks en Sahidisch Koptisch en bevatten onder meer delen uit de evangeliën van Johannes, Lucas, Marcus en Matteus.
Lees verder: https://www.livescience.com

Nieuw bewijs over einde van beschaving Paaseiland
Er is nieuw bewijs gevonden dat de bestaande theorieën over het instorten van de samenleving op Rapa Nui, het Paaseiland, in twijfel trekt. Volgens deze theorieën was de samenleving op het eiland al aan het aftakelen voordat de Europeanen in 1722 het eiland aandeden, maar volgens een nieuwe ontdekking waren het vooral de ziektes die de nieuwkomers met zich meebrachten die de beschaving ten onder deden gaan.
Lees verder: https://www.pasthorizonspr.com

Tombe van de Chimu-cultuur
In het noorden van Peru hebben archeologen een tombe gevonden uit de Chimu-cultuur (850 tot 1470). In de tombe werden zes skeletten aangetroffen. Twee van de skeletten waren van geofferde vrouwen. De andere vier lichamen behoorden waarschijnlijk toe aan muzikanten en wevers. In de tombe werden ook prachtig textiel, sieraden en muziekinstrumenten aangetroffen.
Lees verder: https://www.hispanicallyspeakingnews.com

Massagraf in duinen Wassenaar
In de duinen bij Wassenaar ligt een 4000 jaar oud massagraf, dat in de komende maanden zal worden onderzocht door de Vrije Universiteit Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam. In het graf liggen 12 mannen, vrouwen en kinderen. Zij zijn tegelijk begraven. Het massagraf werd in 1987 gevonden. Veel moderne onderzoekstechnieken bestonden toen nog niet. De nieuwe studie moet een beeld geven van wat de twaalf hebben gegeten en waar ze vandaan kwamen. De resultaten worden in april naar buiten gebracht.
Lees verder: https://www.telegraaf.nl

Romeinse weg
Archeologen hebben in Utrecht een stuk Romeinse weg ontdekt. De weg liep dwars door een Romeins fort, dat onder het Domplein ligt. De resten zijn in de toekomst zichtbaar voor het publiek. Het fort Castellum Traiectum in de Utrechtse binnenstad werd ongeveer 45 na Christus gebouwd door de Romeinen. Het fort was het centrum van de nederzetting. Ook na de Romeinse tijd bleef dit het hart van de stad. In juni opent een ondergronds publiekscentrum op het Domplein. Bezoekers kunnen, bijna 5 meter onder de grond, kijken naar de restanten onder het plein. Ook wordt er een loopbrug gebouwd over de Romeinse weg.
Lees verder: https://www.elsevier.nl

Eeuwenoude begraafplaats Lexmond
Tijdens graafwerk voor de aanleg van het riool aan de Kortenhoevenseweg in hartje Lexmond zijn de werklui gestuit op een oude begraafplaats inclusief een fiks aantal skeletten. Archeologen zijn daar wel enthousiast over. De begraafplaats dateert vermoedelijk uit de 13e of 14 eeuw.
Lees verder: https://www.ad.nl

Archeologen studeren op mysterieuze greppel
Archeologen en andere wetenschappers breken zich het hoofd over een brede greppel die in Leersum aan de oppervlakte is gekomen bij opgravingen. Op het braakliggende terrein zijn ook resten van meer dan 2.000 jaar oude boerenerven aangetroffen, maar daar kan de greppel van vier meter breed en tachtig meter lang niets mee te maken hebben, denken de deskundigen.
Lees verder: https://www.nu.nl en https://www.volkskrant.nl

Bijzondere archeologische vondsten Stavoren
Tijdens de bouwwerkzaamheden aan de tweede sluis in Stavoren heeft aannemer Ballast Nedam archeologische vondsten gedaan. Bij graafwerkzaamheden in de kolk zijn resten van een oude muur blootgelegd. Ook werd een bijzonder ringetje aangetroffen. Afgelopen week hebben archeologen verder onderzoek gedaan. Het blijkt om vondsten te gaan uit de 12de eeuw en nog ouder.
Lees verder: https://www.friesemeren.nl

Drie- of vierduizend jaar oude wagen
In de buurt van Stanicenje (Servië) zijn de overblijfselen gevonden van een drie- of vierduizend jaar oude wagen. Volgens de archeoloog Mitic is dit een unieke en extreem belangrijke vondst. Op dezelfde plaats is een tombe gevonden en volgens de archeoloog bewijzen de prachtige bronzen applicaties op de wagen dat hier een belangrijk persoon is begraven.

Lees verder: https://inserbia.info

Bewijzen offeren
Archeologen hebben in het Amazonegebied van Peru 35 sarcofagen gevonden uit de Chachapoyas cultuur. De sarcofagen waren gemiddeld slechts 70 cm lang en zijn waarschijnlijk het bewijs dat alleen kinderen zijn begraven. Vermoedelijk zijn de kinderen geofferd. De Chachapoyas cultuur floreerde van het jaar 800 tot kort voor de Spaanse verovering.
Lees verder: https://www.peruthisweek.com

Eén reactie

LAKENLOODJES

door Alexander van der Kallen publicaties

LAKENLOODJES

Lakenloodjes zijn een soort keurmerken die aan gemaakte stoffen werden bevestigd om aan te tonen dat het textiel voldeed aan de door het gilde gestelde kwaliteitseisen. De lakenindustrie begint in de 12e en 13e eeuw in Vlaanderen. De Noordelijke Nederlanden volgden aan het eind van de 13e en 14e eeuw.

Als eerste steden, waar in de stadsarchieven melding wordt gemaakt van lakenproductie, kunnen we o.a. Middelburg (1271), Haarlem (1274), Dordrecht (1276) en Delft (1316) noemen. Wanneer het gebruik van lakenloodjes precies is begonnen, is niet bekend, maar het oudste lakenlood, in Noord West Europa gevonden, is opgegraven in Amsterdam en dateert van omstreeks 1275. Het loodje toont een afbeelding van een sleutel. Omdat de sleutel onderdeel van het wapen van Leiden vormt wordt dit lood aan deze stad toegeschreven.
Lakenloden bestaan eigenlijk uit twee platte schijven met een verbindingsstrip ertussen. In de ene schijf zit een gat en in de andere een pin.

Deze werd door de stof gestoken en dan door het gat in het lood, waarna hij met een tang werd dicht geknepen. Later worden ook wel afzonderlijke stempels gebruikt voor het dichtslaan van het lood. Er bestonden ook loden met vier of zelfs zes schijven. Deze worden echter niet vaak gevonden en komen voornamelijk voor in Engeland. Een andere vorm van lakenlood is het zogenaamde pijplood. Dit is, zoals de naam al doet vermoeden, een klein loden pijpje wat om een paar draden van de stof werd geschoven waarna er een merkje in werd geslagen. Een in Bergen op Zoom gevonden mooi pijplood draagt een huismerk.

Aan een laken werden vele verschillende loden bevestigd. Meestal waren dat loden die de verschillende stappen uit het productieproces vertegenwoordigden.
Zo werd het eerste lood aan het begin van het weven van het laken al bevestigd. Wanneer het laken later gekeurd werd op verschillende kwaliteitseisen werd dit in het lood aangegeven door middel van het aanbrengen van kloppen. Kloppen zijn kleine secundaire instempelingen in het hoofdlood. Zo werden bijvoorbeeld de letters M, W of STUCS ingeslagen. De M gaf daarbij aan dat de meester verantwoordelijk was voor de fouten in het weefsel. De W gaf aan dat de wever verantwoordelijk was en STUCS betekende dat de stof van zo’n slechte kwaliteit was dat hij zonder stadszegel verkocht moest worden.

Hoofdlood Bergen op Zoom

In de middeleeuwen werd er, na alle keuringen, nog een eindlood aan het laken bevestigd. In latere tijden, 16e eeuw en later, worden de kloppen in het hoofdlood vervangen door de bevestiging van allemaal aparte loden voor iedere bewerkingsstap en de controle hierop. Zo konden er uiteindelijk wel 7 loden aan een laken bevestigd zijn.
Het hoofdlood toont vrijwel altijd het wapen van de stad waarin het laken werd gemaakt.
In Leiden waren dit bijvoorbeeld de gekruiste sleutels en in Bergen op Zoom waren dit in de 14e eeuw al de drie kruizen. Overigens kunnen niet alle loden met drie kruizen erop worden toegeschreven aan Bergen op Zoom. Ook de stad Breda toont drie kruizen in het wapen en dus ook op de lakenloden uit deze stad.
De aparte loden voor de verschillende bewerkingen, ook wel deelbewerkersloden genoemd, tonen meestal een familiewapen van de bewerker, een voorwerp uit dat wapen of een huismerk, al dan niet met de initialen van de bewerker zelf. Deze groep vormt de hoofdmoot van de opgegraven lakenloodjes. Simpelweg omdat er aan elk laken meerdere van deze loodjes waren bevestigd. Eén voor iedere stap uit het productieproces. Bijvoorbeeld het noppen, vollen, ruwen, scheren en verven van het laken. Het verven werd zelfs vaak in meerdere stappen uitgevoerd, die elk ook weer afzonderlijk gekeurd moesten worden. Een mooi voorbeeld voor een ‘ververs’ keurlood staat hiernaast afgebeeld.
Op de achterzijde van het lood werd soms nog wat extra informatie toegevoegd, zoals de totale lengte van het laken toen het gemaakt werd. Dit werd met een klop in het lood geslagen.

Een ander gegeven dat wel eens kan worden afgelezen is in hoeveel delen het laken werd verkocht. Dit werd aangegeven met een zogenaamd telmerk. Ook zijn er loden waarin een getal staat gekrast. Dit stond vermoedelijk voor het aantal kettingdraden dat voor de stof werd gebruikt. Het aantal kettingdraden is een maat voor de fijnheid van de stof.

Gepubliceerd in de nieuwsbrief Archeologie en Monumenten nr. 31 van maart 2006 van de Stichting In den Scherminckel te Bergen op Zoom

Eén reactie

MORTIEREN

door Alexander van der Kallen publicaties

MORTIEREN

Tijdens het beleg van Bergen op Zoom door de Fransen in 1747 is een groot deel van het zuidelijk stadsdeel volledig in puin geschoten door de Franse kanonnen. Men maakte toen niet alleen gebruik van de massieve ijzeren kanonskogels, waar al vele honderden jaren mee geschoten werd, maar ook van grote ijzeren mortierbommen. Deze mortierbommen worden al sinds het einde van de 16e eeuw gebruikt en vinden hun hoogtepunt in het einde van de 17e – 18e eeuw.

Een mortierbom is in feite een grote holle ijzeren bal met bovenin een vulgat en twee ijzeren oren. Via het vulgat werd de mortierbom of granaat gevuld met buskruit. In het vulgat werd een houten ontstekingsbuis geplaatst welke op zijn beurt weer gevuld werd met een zeer langzaam brandend kruitmengsel, sas genoemd, en afgedekt met een blikken omhulsel. Doordat de brandsnelheid van het kruidmengsel bekend was kon men precies berekenen hoe lang het zou duren voordat de granaat zou ontploffen. Hierdoor werd het mogelijk om de mortier zo te richten dat de granaat na het afvuren pas zou ontploffen als deze vlak boven de grond was. Dan richt hij ook de meeste schade aan. Door de hoeveelheid sas in de ontstekingsbuis te variëren kon men de ontploffingstijd aanpassen, zodat er vanaf verschillende afstanden geschoten kon worden en de granaten toch altijd net boven de grond zouden ontploffen. Natuurlijk ging er wel eens wat mis. De granaat kon veel te vroeg ontploffen, bijvoorbeeld onderweg of zelfs nog in de mortier. Of de granaat ontplofte helemaal niet, doordat de ontstekingsbuis tijdens de vlucht uit de granaat viel of het sas brandde niet goed genoeg door. Mortiergranaten werden afgeschoten met zogenaamde mortieren. Dit waren kanonnen met een zeer korte loop op een kleine affuit, ook wel stoel genoemd omdat deze in tegenstelling tot de affuiten waarop kanonnen liggen geen wielen heeft. Door de hele stad hebben we in de laatste jaren de nodige fragmenten van deze ontplofte granaten terug gevonden. Op elke opgraving doken er wel een paar op en ook door metaaldetectorzoekers worden ze nogal eens op akkers rondom de stad gevonden.

Ook tijdens de opgravingen op de Parade van 2002 tot 2005 zijn er de nodige fragmenten gevonden. Dat was ook wel logisch gezien het feit dat in 1747 dit deel van de stad volledig met de grond gelijk gemaakt was.
De huizen langs de Kerkstraat zijn na het beleg weer terug opgebouwd, kijk maar eens naar de jaartallen op de verschillende huizen. Het huizenblok dat achter de kerk stond is echter niet meer terug opgebouwd en is na het beleg een exercitie- of paradeplaats geworden. Vandaar ook de naam Parade. Tijdens deze opgravingen zijn naast de vele fragmenten ook 4 onontplofte granaten gevonden. Dit was op zich al bijzonder omdat het niet zo vaak voorkwam dat ze niet ontploften. Ook het feit dat ze niet zijn omgesmolten of direct terug naar de vijand geschoten maar in de bodem terecht zijn gekomen is voor ons archeologen natuurlijk extra leuk.
Drie exemplaren hebben een diameter van 31 cm en wegen ruim 80 kilo. In twee hiervan was nog zeker 2 kilo kruit bewaard gebleven en ook zaten er nog resten van de houten ontstekingsbuis in het vulgat. Helaas was het toch zo ver vergaan dat het niet mogelijk was deze nog te conserveren. Het vierde exemplaar is van een wat kleiner kaliber, maar weegt met zijn 22 cm toch nog ruim 35 kilo. Toen we na afloop van het onderzoek begonnen met het schoonmaken van de vondsten en uiteindelijk ook aan de granaten begonnen stond ons nog een verrassing te wachten. Drie van de vier granaten (1 is er nog niet schoongemaakt!) bleken een in reliëf meegegoten Franse lelie te hebben. Mooi in het midden gesitueerd, ongeveer 6 cm onder het vulgat. En alsof dat nog niet leuk genoeg was stond er op twee ook nog een naam en/of afkorting.
Op het ene exemplaar zijn onder de vage afbeelding van de Franse lelie de letters OVL zichtbaar. Het andere exemplaar toont tevens de lelie met daaronder de tekst HVRTAV.

Hurtau is een niet al te veel voorkomende Franse naam maar een korte zoektocht op internet leverde toch een aantal vermeldingen op van Franse families.
Helaas geen wapensmeden of kanongieters. Over de betekenis van de letters OVL tasten we nog in het duister. Binnenkort zal er contact opgenomen worden met het legermuseum in Delft in de hoop dat zij ons misschien iets meer kunnen vertellen. Met het kanon dat enkele jaren geleden in de Koepelstraat is gevonden hebben we ook veel aan hun hulp gehad.
Na deze leuke verrassingen zullen we ook de fragmenten die we door de jaren heen verzameld hebben maar eens aan een nadere inspectie onderwerpen. Wie weet wat daar nog onder de roest vandaan gaat komen.
Mocht u nu na het lezen van dit artikel zeer fanatiek aan de slag gaan met een ooit gevonden fragment van een dergelijke granaat en zelf ook een (deel) van een tekst of afbeelding ontdekken, houden wij ons natuurlijk van harte aanbevolen voor eventuele nieuwe ontdekkingen.

Gepubliceerd in de nieuwsbrief Archeologie en Monumenten nr. 32 van juni 2006 van de Stichting In den Scherminckel te Bergen op Zoom

Geen reacties

EEN BIJZONDERE MUNTSPELD ACHTER HET ENGELSE HUIS

door Alexander van der Kallen publicaties

EEN BIJZONDERE MUNTSPELD ACHTER HET ENGELSE HUIS

In de winter en het voorjaar van 2005 is er archeologisch onderzoek uitgevoerd op het terrein aan de Geweldigerstraat, waar voorheen Schildersbedrijf de Waal gevestigd was. Op het terrein zijn sporen uit allerlei tijden aan het licht gekomen, onder andere de resten van een vroeg 15^e eeuwse leerlooierij. Marco Vermunt zal in een van de komende nieuwsbrieven hier nog een artikel aan wijden. Eén vondst wil ik er nu reeds uitlichten.

In de tweede werkput kwam uit een 15^e eeuwse ophogingslaag een bijzondere vondst, namelijk een broche gemaakt van een koperen munt, een zogenaamde muntspeld. Dit is de eerste keer dat een dergelijk sieraad in Bergen op Zoom werd gevonden. Eerder is er wel een tinnen muntspeld uit de 14^e eeuw gevonden op het Gouvernementsplein. Deze was echter niet van een echte munt gemaakt.

Een muntspeld of muntfibula is een broche, die puur werd gebruikt als sieraad en dus niet, zoals zijn Romeinse tegenhanger, gebruikt werd om de kleding mee te sluiten.

In de Merovingische en Karolingische periode wordt er gesproken over pseudo-muntfibula’s omdat deze (meestal gouden) fibula’s waren vervaardigd naar voorbeeld van bestaande munten. Er zaten dus geen echte munten in verwerkt. In de 8^e en 9^e eeuw komen er onder andere via de Vikingen vele Arabische zilveren en gouden munten naar onze streken. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar de muntschatten die op Wieringen zijn gevonden. Deze hoofdzakelijk zilveren munten zijn de eerste munten die op “grotere schaal” tot muntfibula werden vermaakt. De munten die toen in “Nederland” circuleerden, waren over het algemeen veel te klein om er een muntspeld van te maken. Het zal onder de Romeinen zeker ook gebeurd zijn, maar daar worden veel minder voorbeelden van gevonden.

Tot in de 12^e en 13^e eeuw worden Arabische munten tot muntfibula vermaakt. Wanneer in de 14^e eeuw de tinnen pelgrimsinsignes in opkomst zijn, verschijnen ook de eerste tinnen pseudo-muntfibula’s. In tegenstelling tot hun vroeg Middeleeuwse broertjes, lijken deze fibula’s veel sterker op de bestaande munten van die tijd. Een mooi voorbeeld is dit grote exemplaar in de vorm van een Engelse rozennobel gevonden te Sluis. Wat de betekenis achter het gebruik van muntspelden is, is niet exact bekend.

Muntspeld Rozennobel uit Sluis

In de vroege Middeleeuwen stond op de muntspeld vaak de afbeelding van een sterk gestilleerde kop, mogelijk overgenomen van de toen voorkomende munten met een al even gestilleerde kop van de (lokale) heerser.

In de volle en late Middeleeuwen zien we de muntspelden gemaakt van Arabische munten. Vermoedelijk hadden de muntspelden toen een puur decoratieve functie. Het is namelijk niet waarschijnlijk dat de munten gebruikt werden om wat er op de munten geschreven stond. Maar zeer weinig mensen zullen in deze streken in die tijd de Arabische taal machtig zijn geweest.

In de 19^e eeuw dacht de Franse grote verzamelaar van tinnen insignes, Arthur Forgeais, dat de drager van de muntspeld op die manier zijn politieke voorkeur en partijschap uitdroeg. Zo zou bijvoorbeeld de afbeelding van een Engelse nobele aangeven dat de drager loyaal was aan de Engelsen. Maar gezien de grote variaties in de voorkomende voorstellingen is dit niet waarschijnlijk. Ook is er wel eens gesuggereerd dat de spelden werden gebruikt om geldzakken met een bepaalde muntsoort te labelen. De meest waarschijnlijke reden is echter dat de spelden puur voor de sier gedragen werden.

In tegenstelling tot goud en zilver, was tin enigszins betaalbaar voor de arme Middeleeuwer. Op die manier kon hij zijn waarschijnlijk sobere kleding wat opsieren.

Nu weer even terug naar onze eigen vondst uit de Geweldigerstraat. Na ongeveer een jaar lang in spanning zitten, tot de reiniging en conservering van de muntspeld gereed was, hebben we hem eindelijk kunnen determineren. De hier gevonden muntspeld is gemaakt van een Arabische munt uit de 13^e eeuw. Het gaat om een imitatie van een dirhem van de Ayyubiden uit Damascus van Al Salih Ismail (1237-1245) met kalief Al Mustazim.

voorzijde muntspeld

achterzijde muntspeld

Muntfibula’s van Arabische munten worden in het noorden van Nederland en Duitsland wel vaker gevonden. We zien dan vooral de 8^e en 9^e eeuwse zilveren dirhems en de 12^e en 13^e eeuwse gouden dinars, waar muntspelden van gemaakt worden. Ook worden er daar muntfibula’s gevonden van lokaal nageslagen dinars van een zeer laag gehalte goud of messing, vaak met teksten in fantasie-arabisch.In Groningen is tijdens rioleringswerkzaamheden in 2001 een dergelijk exemplaar gevonden.

voorzijde muntspeld uit Groningen

achterzijde muntspeld uit Groningen

In het zuiden van Nederland worden ze eigenlijk niet gevonden. Dat maakt onze vondst natuurlijk speciaal.

Er is echter nog iets bijzonders met onze muntspeld aan de hand. Het gaat hier, zoals gezegd, om een imitatie van een dirhem maar niet om een lokaal gemaakt product. Onze imitatie is gemaakt in het nabije oosten door de kruisvaarders en waarschijnlijk door een kruisvaarder gebruikt voor het maken van een muntspeld en mee naar Bergen op Zoom genomen. Het namaken van munten van de Ayyubiden door de kruisvaarders was vooral in de eerste helft van de 13^e eeuw populair. In 1250 heeft de paus een verbod uitgevaardigd op de verdere aanmaak van dit soort munten, ze waren immers van de heidenen en stonden vol met Arabische religieuze teksten. Nieuwe munten moesten een kruisje, de christelijke jaartelling en de geloofsbelijdenis (maar dan in het Arabisch) dragen. De dynastie van de Ayyubiden werd gesticht door Al Salhi Al-Din, beter bekend als Saladin, een Koerdische leider uit Tikrit. De Ayyubiden regeerden van 1171 tot 1260 over een groot gebied in het Midden-Oosten. Saladin versloeg verpletterend de kruisvaarders in 1187.

Het is voor zover wij weten de eerste keer dat er een dirhem van de kruisvaarders, welke al dan niet tot muntfibula verwerkt is, gevonden is in Nederland.

Gepubliceerd in de nieuwsbrief Archeologie en Monumenten nr. 33 van september 2006 van de Stichting In den Scherminckel te Bergen op Zoom