MAART 2015

 


 

MAART 2015      

 

Gouden vondst
archeologie boz gouden ringen ukIn de buurt van Wrexham (UK) zijn twee gouden ringen gevonden van zo’n 3.000 jaar oud. De drager van de ringen moet een rijk persoon met status zijn geweest. Waarvoor de ringen precies gebruikt zijn is niet helemaal zeker. Ze kunnen als oorringen gebruikt zijn of gedragen zijn om het haar bij elkaar te houden.
Lees verder:  https://www.itv.com

Resten Ruienstad 24 
Archeologen van de stad Antwerpen hebben bij opgravingen in de Gorterstraat sporen van houten woningen gevonden. Een uitzonderlijke vondst, want deze woningen lagen in de zogenaamde ‘Ruienstad’, een vroege bewoningskern uit de 11de en 12de eeuw. De opgraving levert de Antwerpse archeologen heel wat nieuwe inzichten op over de vroegste ontwikkelingsgeschiedenis van de stad. Tot 1200 was Antwerpen een proto-stedelijke nederzetting van ongeveer 25 ha groot en beschermd door een grachtensingel: de ruien. De bewoning binnen deze ‘ruiendriehoek’ bestond uit houten huizen langs houten straten of knuppelpaden. Centraal in de ruienstad aan de Schelde stond de oudere Antwerpse burcht. Het opgravingsterrein aan de Gorterstraat bevindt zich op 70 meter van de burchtgracht binnen deze ruiendriehoek, meer bepaald in de Kraaiwijk.
Lees verder:  https://www.archeonet.be

Munten van Alexander de Grote
archeologie boz alex de groteGrotonderzoekers hebben in Israël munten en juwelen gevonden uit de tijd van Alexander de Grote. Archeologen geloven dat de schat tijdens een oorlog door vluchtelingen werd verstopt in de grot. Drie amateur-speleologen stuitten op de schat nadat zij de stalactieten in de grot in Galilea in Noord-Israël aan het bestuderen waren. Niet alleen werden de munten gevonden, maar ook zilveren armbanden, oorbellen, zegelringen en agaatparels. Uit onderzoek is gebleken dat een aantal voorwerpen stammen uit de kopertijd, zo’n 6000 jaar geleden. Andere vondsten komen uit de Vroege Bronstijd (5000 jaar geleden), de Bijbelse periode (3000 jaar geleden) en het Hellenistische tijdperk (2300 jaar geleden).
Lees verder: https://cyprus-mail.com

Skelet Bronstijd
Het skelet dat vorige week werd opgegraven bij archeologische opgraving bij de Westfrisiaweg in de omgeving van Westwoud blijkt een bijzondere vondst: de resten van een jonge vrouw uit de Bronstijd. Het skelet is Drechtje genoemd, naar de vindplaats bij Westwoud in Drechterland, blijkt ruim 3.000 jaar oud en goed in tact. Het skelet werd gevonden op zo’n 30 centimeter diepte, in de structuur van een oude grafheuvel. Hierin werden in de Bronstijd vermoedelijk meerdere personen begraven. Het skelet van Drechtje is tot op heden het enige lichaam dat is teruggevonden. Liggend op haar rug, met de handen voor de borst gevouwen is zij begraven.
Lees verder:  https://www.dichtbij.nl

Legerkamp Romeinen
Italiaanse wetenschappers hebben nabij de Noord-Italiaanse stad Triëst sporen van een legerkamp van de Romeinen ontdekt dat waarschijnlijk het oudste in het huidige Italië is. Het is in de tweede eeuw voor Christus opgericht, meldt het team rond Federico Bernardini van het Internationaal Centrum voor Theoretische Fysica in Triëst. Zij denken dat het kamp de oorsprong van de Noord-Italiaanse stad kan zijn geweest. Met moderne technologische zoektechnieken en via archeologische opgravingen kregen de onderzoekers een overzicht van hoe het er ooit bij de Noord-Italiaanse stad heeft uitgezien. Zij ontdekten dat het legerkamp lag op het huidige 13 hectare grote terrein San Rocco met zijn talrijke vestingwallen. Met twee kleinere forten in het noordoosten en zuidwesten kon de Muggia-bocht, die een beschermde natuurlijke haven aan de Adriatische Zee vormt, worden bewaakt.
Lees verder:  https://www.nu.nl

Bronzen armband
In Pakoszówka (Polen) is een bronzen armband gevonden uit de derde eeuw voor Christus. De armband is een van de meest waardevolle voorwerpen, die verband houden met de Kelten, die in de regio zijn gevonden. Volgens de archeoloog is het moeilijk te bepalen onder welke omstandigheden de armband in de grond is geëindigd.
Lees verder:  https://scienceinpoland.pap.pl

Jaden beeldje 
Archeologen hebben in Arroyo Pesquero (Mexico) een bijzondere jaden beeldje gevonden. De vondst geeft meer informatie over de Olmeekse beschaving uit de periode tussen 1200 en 300 voor Christus. De archeologen zijn niet bekend met het ontwerp van het voorwerp en gissen naar de betekenis van de vondst. Het beeldje is ongeveer negen centimeter lang en lijkt de vorm van een maïskolf te hebben, een belangrijke bron van voedsel voor de Olmeken.
Lees verder:  https://www.archaeology.org

Viergodensteen 
Tijdens de laatste weken van de opgraving in de Vermeulenstraat in Tongeren (België) werd nog een prachtige vondst gedaan. In de vulling van een waterput werd een ‘viergodensteen’ aangetroffen. Deze stenen vormden de sokkel van zogenaamde ‘Jupiterzuilen’. Jupiterzuilen waren in de Romeinse periode populair in de noordelijke provincies van het Romeinse Rijk. Ze waren ettelijke meters hoog en waren opgebouwd uit een sokkel die soms versierd was met de voorstellingen van goden, eventueel een tussensokkel, waarop dan een zuil of pijler stond, die versierd was met bladeren (schubben), reliëfvoorstellingen van goden of een combinatie van beide. Bovenop deze monumenten stond dan een voorstelling van Jupiter, vaak zittend op een troon, soms rechtstaand, of als ruiter terwijl hij één of meerdere giganten (reuzen met benen die overgaan in slangenlichamen) onder zijn paard verplettert.
Lees verder:  https://www.archeonet.be

Massagraf van reuzensalamanders 
Wetenschappers hebben in het zuiden van Portugal een massagraf met honderden uitgestorven reuzensalamanders ontdekt. Het gaat om een nog onbekende soort die ruim twee meter lang kon worden en beschikte over honderden scherpe tanden. De amfibieën leefden ongeveer 220 miljoen jaar geleden en zijn waarschijnlijk om het leven gekomen door vulkaanuitbarstingen en het uitdrogen van rivieren.
Lees verder: https://www.nu.nl

Keltische tombe 
Fouille Inrap de Lavau 2015Archeologen hebben in Lavau in Noordoost-Frankrijk een tombe gevonden uit de vijfde eeuw voor Christus. De tombe is gevonden bij een grote grafheuvel van zo’n 40 meter doorsnee en behoort waarschijnlijk toe aan een Keltische prins uit de IJzertijd. In de tombe zijn aardewerk, een gouden drinkbeker en een bronzen ketel gevonden. Ook werd een ijzeren wiel gevonden, dat waarschijnlijk hoorde bij een strijdwagen die samen met zijn eigenaar werd begraven, en een goudzilveren lepel die werd gebruikt bij het zeven van de wijn. De bronzen ketel is vermoedelijk gemaakt door de Grieken of Etrusken en heeft een diameter van ongeveer één meter. De vier handvaten zijn versierd met bronzen hoofden die waarschijnlijk de Griekse riviergod Achelous voorstellen. De buitenkant van de ketel is ook rijkelijk versierd met onder andere acht leeuwenhoofden.
Lees verder:  https://news.discovery.com

archeologie boz onderkaakMens is half miljoen jaar ouder 
Meer dan een stuk onderkaak met vijf kiezen is het niet, maar het fossiele botje legt de oorsprong van de mens een half miljoen jaar verder terug in de tijd. Amerikaanse wetenschappers schrijven in het vakblad Science dat de kaak die ze in Ethiopië hebben gevonden, 2,8 miljoen jaar oud is en toch al typische menselijke trekken heeft. Met hun vondst dichten de Amerikanen een kloof in de kennis van de menselijke evolutie. Tot vandaag begon de geschiedenis van de mens 2,3 miljoen jaar geleden. Een bovenkaak, vermoedelijk van een Homo habilis, gold als het oudste overblijfsel van een lid van het menselijk geslacht. Wie verder terugging in de tijd, kwam in een soort niemandsland terecht waar nauwelijks humane fossielen te vinden waren. Om vervolgens, drie miljoen jaar geleden, uit te komen bij de voorgangers van de mens, de meer aapachtige Australopitheci, zoals het beroemde fossiel Lucy. Wat was er in de tussentijd gebeurd? Wanneer was de mens op het toneel verschenen en hoe zag hij eruit?
Lees verder: https://www.trouw.nl en https://www.iflscience.com

Archeologische resten Spaanse citadel 
Bij graafwerken in de patio’s van het KMSKA, Antwerpen kwamen archeologische restanten van het Zuidkasteel, een 16de-eeuwse citadel, aan het licht. Het gaat om de hoofdmuur van de citadel en vermoedelijke restanten van kazematten en kazernes. Filips II en de hertog van Alva lieten de citadel bouwen in de 16de eeuw – een politiek woelige periode – om de opstandige steden in de Nederlanden te bedwingen. Het bouwwerk nam bijna het volledige Zuid in beslag. Van de Schelde tot de leien en van de Marnix- tot de Bolivarplaats. Het was de Italiaanse ingenieur Paciotto die het Zuidkasteel ontwierp naar het model van de citadel van Turijn. De vijf hoeken waren voorzien van bastions of vijfhoekige uitsprongen. De citadel was omgeven door een gracht en werd aangesloten op de stadsomwalling. Binnenin waren kazernes voorzien voor 2000 soldaten. 
Lees verder:  https://kmskablog.wordpress.com

Onbekende beschaving 
In de dichtbegroeide jungle van Honduras zijn de overblijfselen gevonden van een tot nog toe onbekende samenleving. Gedacht wordt dat de vondsten toebehoren aan de legendarische stad La Ciudad Blanca (“De Witte Stad”), ook wel bekend als de “verloren stad van de apengod”. De Witte Stad was een nederzetting die volgens de overlevering in het La Mosquitia regenwoud in Oost-Honduras gelegen moet hebben. De Spaanse conquistadores (15e – 17e eeuw) geloofden dat in dat regenwoud een metropool vol goud verscholen lag, waarna de legende geboren was. Door rijkdom gedreven schatzoekers als Hernán Cortés, de conquistador die Mexico veroverde, zochten tevergeefs naar La Ciudad Blanca.
Lees verder:  https://news.nationalgeographic.com en https://www.nu.nl



























200 Skeletten onder Parijse supermarkt 
Er zijn meer dan 200 skeletten gevonden onder een supermarkt in hartje Parijs. Op de plaats waar de skeletten gevonden zijn lag vroeger een begraafplaats van een ziekenhuis uit de 12e tot de 17e eeuw. De onderzoekers vermoeden echter dat de lichamen in de 18e eeuw zijn verplaatst. 
Lees verder:  https://www.telegraph.co.uk

Sporen nederzetting uit Romeinse tijd 
Bij archeologisch onderzoek in een maïsveld aan de Aarle-Rixtelseweg in Helmond zijn sporen van een Romeinse nederzetting gevonden. Deze dateren naar schatting uit 200 tot 270 na Christus, zegt gemeentelijk archeoloog Theo de Jong. De Helmondse golfclub Overbrug wil op dit terrein zijn baan uitbreiden en liet het verplichte onderzoek uitvoeren. De bolle maïsakker tegenover café-restaurant De Schevelingse Inloop’ was door de gemeente al aangemerkt als een gebied met een ‘hoge archeologische verwachting’. In 1996 zijn namelijk al vondsten gedaan uit de late prehistorie, Romeinse tijd en de middeleeuwen.
Lees verder:  https://www.ed.nl

 


 

FEBRUARI 2015

 


 

FEBRUARI 2015      

 

Zeldzame grafsteen 
In Cirencester (UK) hebben archeologen een zeldzame Romeinse grafsteen gevonden. De grafsteen is 1800 jaar oud en is gemaakt van Cotswold kalksteen. Er zijn maar een handjevol van dergelijke stenen bekend in de wereld. 
Lees verder:  https://www.gloucestershireecho.co.uk en https://news.discovery.com

Uniek Neanderthalerkampement
Een onderzoek aan een Neanderthaler-vindplaats in de buurt van Assen heeft bijzonder vondstmateriaal opgeleverd. Archeologen troffen de afgelopen 3 jaar zo’n 430 fragmenten van Neanderthalergereedschap aan. Daaronder bevinden zich opvallend veel vuistbijlen. Dat zorgt ervoor dat de vindplaats uniek is voor Noord-Europa. Het onderzoek naar het Neanderthaler jachtkamp begon in 2007 en is nog altijd geheim. Volgens archeoloog Marcel Niekus, duiden de vele bijlen op de aanwezigheid van een jacht- of slachtkamp.
Lees verder:  https://erfgoedstem.nl en https://www.dvhn.nl

Twee busten van Egyptische godin 
Archeologen hebben in Luxor (Egypte) twee zwarte busten opgegraven van de godin Sekhmet. Sekhmet (de Machtige) is een godin uit de Egyptische mythologie, ook wel het Oog van Ra genoemd. Ze is de vrouw van Ptah, en door sommigen werd ze gezien als de moeder van Nefertem. Sekhmet had een leeuwenkop en was de godin van de vergelding, ziekte en leeuwinnen. In de ogen van de Egyptenaren was ze een zeer krachtige godin. 
Lees verder:  https://english.ahram.org.eg

Duikers vinden grootste goudschat ooit in Israël
In Israël hebben duikers 2.000 goudstukken van zo’n 1.000 jaar oud gevonden op de zeebodem van de antieke havenstad Caesarea. Volgens de Oudheidkundige Dienst van Israël gaat het om de grootste schat aan munten die ooit in Israël is gevonden. De leden van een duikclub vonden de schat puur toevallig, nadat stormen de zeebodem omgewoeld hadden. Ze dachten eerst dat ze een speelgoedmunt gevonden hadden, en pas nadat ze nog verschillende andere munten gevonden hadden, drong de waarheid tot hen door, zei de Oudheidkundige Dienst.

archeologie boz muntschat israel

De duikers verwittigden de voorzitter van hun club, en die bracht de Oudheidkundige Dienst op de hoogte. Daarop vonden duikers van de dienst zo’n 2.000 munten, dinars, halve dinars en kwartdinars, waarvan de oudste geslagen is in Palermo op Sicilië, in de tweede helft van de 9e eeuw. Het grootste deel van de munten zijn geslagen door twee fatimidische kaliefen, Abu Ali al-Mansur al-Hakim en zijn zoon Abu Hashim ‘Ali al-Zahir. Die regeerden in het begin van de 11e eeuw van onze tijdrekening over een groot deel van Noord-Afrika, Sicilië en een deel van het Midden-Oosten.
Lees verder:  https://deredactie.be en https://nos.nl

Onderwatergraf van reuzenmaki’s 
Diep in een met water gevulde grot op Madagaskar hebben duikers en paleontologen een massagraf van uitgestorven reuzenmaki’s gevonden.Botten die in een diepe grot zijn gevonden, bieden geheel nieuwe inzichten in deze oude primaten, waarvan sommige zo groot als gorilla’s. De bodem van de Aven-grot in het Tsimanampetsotse National Park is bezaaid met honderden botten. Tot de resten behoren exotische soorten als de uitgestorven olifantsvogel, een reusachtig gevaarte dat verwant is aan de moderne struisvogel. Maar de meeste botten behoorden tot de verdwenen reuzenmaki’s.
Lees verder:  https://www.nationalgeographic.nl

Nederzetting uit de 5e/6e eeuw Tijdens opgravingen in Skomack Wielki (Polen) zijn de restanten gevonden van een nederzetting uit de 5e en 6e eeuw. Er werden ornamenten, broches, bronzen gespen en messen gevonden. Ook werden er 7 complete aardewerken potten gevonden. De vondsten zullen verder worden onderzocht in het Nationaal Archeologisch Museum.
Lees verder:  https://scienceinpoland.pap.pl

Vondsten uit de Steentijd
Op de helikopterlandplaats achter het voormalige Elisabethziekenhuis in Amersfoort hebben enkele duizenden jaren voor Christus, in de nieuwe steentijd mensen gebivakkeerd. Dat is de voorzichtige conclusie die Amersfoortse archeologen hebben getrokken uit recente vondsten. Voor Amersfoort is dat een zeldzame vondst. De combinatie van deze vondsten is een aanwijzing, al kunnen we het nog niet op de duizend jaar dateren. In Amersfoort is merkwaardig erg weinig gevonden dat uit de nieuwe steentijd (5300-2000 v. Chr.) komt, in tegenstelling tot de midden-steentijd (8000-5300 v. Chr.). De vondst van tientallen vuurstenen, een afgeslagen stuk van een vuistbijl, een wrijfsteen, aardewerkscherfjes en houtskoolresten wijzen sterk op de nieuwe steentijd, wat op het Archeologisch Centrum in Amersfoort tot opwinding heeft gezorgd.
Lees verder:  https://www.ad.nl

archeologie boz muntschat angelsAngelsaksische muntschat
In het Engelse dorp Lenborough heeft een metaaldetectoramateur een schat van vijfduizend Angelsaksische munten gevonden. De waarde van de schat wordt geschat op ca. 1,5 miljoen euro. Paul Coleman vond met zijn metaaldector een paar bijzondere munten, maar dit bleek slechts een begin te zijn. Er werden in totaal 5.251 munten gevonden.
Lees verder:  https://www.theguardian.com en https://www.nu.nl

Romeinse boerderij
Bij opgravingen aan de Goirleseweg in Tilburg zijn sporen gevonden van Romeinse boerderijen. Archeologen vonden de sporen op het voormalig voetbalveld van de amateurs van Willem II. Ze zijn gevonden op de plek waar woningen komen voor de nieuwe wijk Willemsbuiten. Het gaat om paalsporen van twee boerderijen. De verwachting is dat er nog meer archeologische vondsten gedaan worden.
Lees verder:  https://www.bndestem.nl

Schat aan bronzen voorwerpen Archeologen hebben in Rzepedź (Polen) een schat aan bronzen voorwerpen gevonden van 3.500 jaar oud. Zo werden er bijvoorbeeld vele fragmenten gevonden van een spiraalvormige ketting en een armband. 
Lees verder:  https://scienceinpoland.pap.pl

Romeinse zeis
Tijdens archeologisch onderzoek aan de Geerweg in Bruchem is een complete Romeinse zeis aangetroffen. Volgens archeoloog Sander Diependaal een opmerkelijke en unieke vondst.Alleen bij hoge uitzonderingen worden restanten van een Romeinse zeis gevonden en uniek aan deze vondst was, dat de zeis nog compleet is.
Lees verder: https://www.bd.nl

Romeins-Britse nederzetting 
Archeologen van de Universiteit van Exeter hebben bij een opgraving in Ipplepen (UK) de overblijfselen gevonden van een Romeinse nederzetting, waaronder een begraafplaats met vijftien skeletten. De begraafplaats lag naast een Romeinse weg die werd onderzocht. Uit onderzoek blijkt dat één skelet waarschijnlijk dateert uit de 7e of 8e eeuw. Een opvallend feit, omdat de Romeinse periode in Engeland al in het jaar 410 eindigde. Dit zou kunnen betekenen dat de nederzetting ongeveer 350 jaar nadat de Romeinen vertrokken nog steeds in gebruik was. 
Lees verder:  https://www.bbc.com/ en https://www.exeterexpressandecho.co.uk

Myceense tombe
archeologie boz myceense tombeIn Amfissa (Griekenland) is een Myceense tombe opgegraven. Onderzoek van de vondsten toont aan dat de tombe meer dan twee eeuwen in gebruik is geweest, van de 13e tot de 11e eeuw v.Chr. In de grafkamer hebben de archeologen een grote hoeveelheid skeletmateriaal gevonden. Verder zijn er vierenveertig vazen met geschilderde decoraties gevonden, twee fragmenten van bronzen vazen, gouden ringen, koperen knopen, twee bronzen dolken en beeldjes. 
Lees verder:  https://greece.greekreporter.com

Romeinse begraafplaats 
In Devon (UK) hebben archeologen tijdens een opgraving 15 skeletten gevonden uit de Romeinse tijd en later. Onderzoek op één van de skeletten heeft uitgewezen dat de begraafplaats tot meer dan 350 jaar na de Romeinse tijd in gebruik was. De Romeinen vielen Engeland in het jaar 43 binnen en de bezetting eindigde rond het jaar 410.
Lees verder:  https://www.bbc.com 

Skelet van de Batavia
Australische wetenschappers hebben op een eilandje het skelet gevonden van een opvarende van de Batavia. Het Nederlandse vlaggenschip van de VOC verging in 1629 toen het schipbreuk leed voor de Australische westkust. Bij de scheepsramp verdronken ongeveer 40 van de ruim 300 opvarenden. De overlevenden zwommen naar Beacon Island, vanwaar de kapitein met enkele anderen in sloepen naar Batavia (het huidige Jakarta) voer om redding te halen. Toen ze na twee maanden terugkwamen, was er een slachtpartij geweest onder de achterblijvers. Een muitende koopman had met enkele handlangers zo’n 120 opvarenden om het leven gebracht. Uiteindelijk werden de muiters ter dood veroordeeld en opgehangen.
Lees verder:  https://nos.nl en https://www.bbc.com

Benen boog
In Drumnadrochit (Schotland, UK), zijn de restanten gevonden van de oudst bekende inwoner, die ongeveer 4500 jaar geleden leefde. Bij de restanten werden ook fragmenten gevonden van een benen boog en scherven van aardewerk. 
Lees verder:  https://www.inverness-courier.co.uk

 


 

JANUARI 2015

 


 

JANUARI 2015      

Menselijk fossiel 
Wetenschappers hebben nu voor het eerst een menselijk fossiel gevonden dat de reis in kaart brengt die de mens ​tienduizenden jaren geleden vanuit Afrika via het Midden-Oosten naar Europa maakte. In het noorden van Israël, in de regio Galilea, werd een deel van een schedel aangetroffen van ongeveer 55 duizend jaar geleden. De anatomie van de schedel, waarvan het aangezicht en de onderkant ontbreekt, komt overeen met schedels die in Europa zijn gevonden, laat Israël Hershkovitz van de Universiteit van Tel Aviv weten. De schedel behoorde volgens de wetenschappers toe aan wat zij migranten noemden, mensen die tienduizenden jaren geleden de doortocht naar Europa maakten. De vroegste resten van moderne mensen in Europa dateren van zo’n 45.000 jaar geleden.
Lees verder:  https://www.nu.nl

Romeinse waterputten
Op de voormalige IKEA-parking in Gent (België) vonden de archeologen, naast een middeleeuwse gehuchtje uit de 10de tot 12de eeuw, ook verschillende boerderijen uit de Gallo-Romeinse periode, die dateren uit de 1ste tot 2de eeuw. De vijf Romeinse boerderij-erven liggen verspreid over het terrein. De grote hoofdgebouwen hebben een vrij typisch uitzicht, waarbij slechts vier of zes hele grote funderingspalen worden teruggevonden. In de opvulling van de sporen werden af en toe scherven van aardewerken potten aangetroffen die toelaten de boerderijen te plaatsen in de 1ste tot 2de eeuw na Christus. In totaal onderzochten de archeologen maar liefst zes waterputten en een drenkpoel. De drenkpoel hoorde bij het erf met het grootste gebouw en is een hele grote depressie waarin het vee kan afdalen om te drinken. Nadat deze niet meer gebruikt werd, dempten de Gallo-Romeinse boeren de poel met een grote hoeveelheid afval. De waterputten werden verstevigd met houten wanden, die goed bewaard bleven. De archeologen vonden in de helft van de gevallen een vlechtwerkbeschoeiing, een soort gevlochten mand zonder bodem. Vorige week werd een waterput onderzocht die bleek te bestaan uit een uitgeholde boomstam. In een aantal gevallen is het ook duidelijk dat er herstellingen zijn uitgevoerd aan de houten bekistingen.
Lees verder:  https://www.archeonet.be

Nummers van zitplaatsen Colosseum
Bij de renovatie van het Colosseum in Rome zijn oude nummers van zitplaatsen ontdekt boven enkele toegangspoorten. Het gaat om restjes van rode verf waarmee onder meer het getal ‘XXXVIIII – XLII’ (39 – 42) op de buitenste muren van het amfitheater zijn aangebracht. Aan deze nummers konden bezoekers in de Romeinse tijd waarschijnlijk zien in de buurt van welke toegangspoort hun zitplaats zich bevond. De verfresten van de nummers op de toegangspoorten werden ontdekt toen restaurateurs de muren aan het schoonspuiten waren en de bogen op de buitenste toegangspoorten van dichtbij konden bestuderen. 
Lees verder:  https://www.nu.nl en https://news.discovery.com

Ondergrondse gangen 
Een wel heel bijzondere ontdekking in Hoorn: ondergrondse gangen van voor 1563. Deze gangen kwamen per toeval aan het licht, nadat de hevige regenval een gat in de bestrating had veroorzaakt. Er wordt bekeken of de gang ook voor het publiek toegankelijk kan worden. Tot die tijd is de gang nog dicht. In het oude centrum van de stad viel vorige week na hevige regen plotseling een gat in het plaveisel van een steeg. Het gat bleek meters diep te zijn. Archeologen daalden hierin af en ontdekten een lange gemetselde tunnel. De gang blijkt onderdeel van een groot overdekt rioolstelsel dat bijna overal is ingestort maar hier nog gaaf aanwezig is. Het loopt onder een oud ziekenhuis uit 1563 door en stamt dus zeker van voor deze tijd. De vele geruchten dat er gangen onder de oude stad zouden lopen, blijken dus waar te zijn. Het onderzoek wordt voortgezet.
Lees verder:  https://www.dichtbij.nl

Evangelie in mummiemasker
De oudste kopie van een evangelische tekst is teruggevonden in een mummiemasker. Een Amerikaans team van archeologen werkt aan het analyseren van een grote hoeveelheid teksten. Zo is een stuk van het evangelie van Marcus uit het jaar 90 teruggevonden in een Egyptisch dodenmasker. Het is bekend dat de farao’s gouden dodenmaskers mee kregen, maar ook de minder rijke Egyptenaren kregen een dodenmasker. Vaak was zo’n masker gemaakt van aan elkaar gelijmde lagen papyrus of linnen, waar het gezicht van de overledene op werd geschilderd. Om kosten te besparen werd daarbij vaak papyrus hergebruikt.
Lees verder: https://www.livescience.com

Middeleeuws Brussel
Sinds september 2014 worden archeologische opgravingen uitgevoerd in het centrum van Brussel, op een groot braakliggend terrein tussen de Beenhouwersstraat en de Grasmarkt. Het archeologisch potentieel van dit huizenblok werd hoog ingeschat. In de middeleeuwen ontwikkelde zich hier immers een ambachtswijk, waarnaar vandaag nog steeds de straatnamen verwijzen: de Beenhouwersstraat, de Huidenmarkt en de Ossekopgang vormden uiteraard het thuiskwartier van de beenhouwer. Bij sonderingen tijdens deze opgravingen ontdekte men nog veel meer structuren uit die periode (kelders, beerputten, waterputten) en sporen van actieve landbouw uit het tijdperk vóór de 13de eeuw zoals spadesteken en afwateringssloten.
Lees verder:  https://www.archeonet.be

Wetenschappers ontcijferen verbrand ‘Vesuvius-perkament’
Italiaanse wetenschappers zijn erin geslaagd om een handschrift zichtbaar te maken op rollen perkament die in het jaar 79 na Chr. zijn verbrand bij een uitbarsting van de Vesuvius. Met behulp van röntgenstraling zijn enkele letters en woorden ontcijferd op de zwartgeblakerde documenten. De perkamentrollen zijn mogelijk beschreven door de Oudgriekse filosoof Philodemus van Gadara, zo blijkt uit het onderzoek.
Lees verder:  https://www.nu.nl en https://www.nytimes.com

Alexander de Grote 
In een oude Griekse tombe zijn beenderen aangetroffen van een vrouw, een pasgeboren baby en twee mannen. Archeologen denken dat het om het lichaam van de legendarische heerser Alexander de Grote kan gaan. In het graf zijn ook de resten van een gecremeerde persoon aangetroffen. Het kalkstenen graf in de stad Amphipolis dateert uit de tijd dat de Macedonische koning over een groot deel van het Midden-Oosten heerste. Het is de grootste tombe uit de oudheid die in Griekenland is ontdekt.
Lees verder:  https://www.nu.nl

Grafheuvel met gouden vondsten 
archeologie boz gouden beeld kazakstanIn Kazakstan hebben opgravingen een grafheuvel opgeleverd. In de grafheuvel werden gouden voorwerpen gevonden. Eén daarvan is een beeldje van een verscheurend roofdier. Een ander voorwerp betreft een gouden bord met de afbeelding van een biddende vogel, zijn hoofd naar links gedraag met een grote bek en de vleugels gespreid. De vogel is afgebeeld tegen een achtergrond van aardbeien.
Lees verder:  https://en.tengrinews.kz

Een smid met gereedschap 
Meer dan duizend jaar geleden kwam in Noorwegen een smid te overlijden. Hij werd begraven met zijn gereedschap. Het is één van de beste vondsten uit de Vikingtijd volgens de archeologen. 
Lees verder:  https://sciencenordic.com

Australische zoektocht naar VOC-schepen
Maandag vertrekt een Australisch team archeologen naar de Cocos Keeling-eilanden en naar Christmas Island om te zoeken naar onder meer het wrak van het VOC-schip Fortuyn uit de achttiende eeuw. Volgens Australische en Nederlandse onderzoekers is er een redelijke kans dat het schip is vergaan bij deze Australische eilanden die ten zuiden en zuidoosten van het Indonesische Java liggen.
Lees verder:  https://www.nu.nl

Romeinse grafveldjes en middeleeuwse bewoning
In opdracht van de stad Ronse (België) wordt er een bedrijventerrein ontwikkeld in Ronse Pont West. De opgravingen die  aan de ontwikkeling voorafgaan, zijn inmiddels afgerond. Terwijl er in een eerdere fase van het onderzoek heel wat vondsten uit de steentijden en metaaltijden aan het licht kwamen, werden de voorbije maanden vooral Romeinse en middeleeuwse sporen aangetroffen. Op zo’n 400 meter van elkaar bevonden zich twee grafveldjes uit de Romeinse tijd.Het noordelijke grafveldje telde vijf goed bewaarde urnengraven en twee vernielde graven. Het zuidelijke urnengrafveld leverde een tiental graven op. Deze lagen parallel aan een kleine Romeinse weg. In de graven stonden bekers, borden en kookpotten. 
Lees verder:  https://www.archeonet.be

Uniek zeereptiel  
Wetenschappers hebben in Schotland botten opgegraven van een groot reptiel dat ongeveer 170 miljoen jaar geleden in zee leefde.  Het gaat om een Ichthyosaurus, een vier meter lang reptiel met een ronde kop en langwerpige snuit. Aan één van de opgegraven vinbotten zit een bijzondere spieraanhechting die het dier mogelijk in staat stelde om extra snel te zwemmen. Zeer waarschijnlijk gaat het om een nog onbekende soort Ichthyosaurus, zo melden de onderzoekers in het Scottish Journal of Paleontology.
Lees verder:  https://www.nu.nl

Egyptische fortificatie 
Vlakbij het Suez Kanaal bij de stad Tell Habua (Egypte) zijn 3000 jaar oude ruïnes gevonden en de funderingen van een fortificatie, het grootste ooit in Egypte opgegraven. Het fort maakte deel uit van een verdedigingslinie van een serie fortificaties en militaire steden. 
Lees verder:  https://www.thecairopost.com

Oude begraafplaats
Op het Japanse eiland Okinawa is een prehistorische begraafplaats gevonden. De vondst kan een nieuw licht werpen op de ontwikkeling van de cultuur op het eiland. Er zijn meer dan negenduizend jaar oude graven gevonden. De graven waren met dertig centimeter langen stenen boven het hoofd, de borst en de buik afgedekt. Daar weer bovenop lag een metersdikke laag puin.
Lees verder:  https://ajw.asahi.com

Romeins fort in Engeland uitgelijnd op de zonnewende
De toegangspoorten van een Romeins fort in Engeland uit 138 na Christus, staan precies zo gericht dat ze in lijn staan met de zonnewende in de zomer en de winter. Dat ontdekte de Italiaanse natuurkundeprofessor Amelia Carolina Sparavigna, waarna ze haar bevindingen publiceerde op het Open Acces-blog Philica. Het vierkante fort staat op de top van een heuvel vlak bij Hardknott Pass en werd gebouwd door Romeinse soldaten tegen het jaar 138 onder keizer Hadrianus. Ooit bood het fort plaats aan ongeveer vijfhonderd manschappen totdat het werd verlaten in het midden van de tweede eeuw. Daarna werd het af en toe nog gebruikt tot het definitief verviel.
Lees verder:  https://www.nu.nl 

30 tombes, 28 strijdwagens en 98 paardenskeletten 
Archeologen hebben op dezelfde vindplaats als hieronder bij het muziekinstrument vermeld 3- tombes, 28 strijdwagens en 98 paardenskeletten gevonden van zo’n 2.800 jaar oud. Er wordt aangenomen dat de paarden zijn gedood aan de manier waarop ze zijn begraven. Ze liggen op hun zij met de ruggen naar elkaar toe.
Lees verder:  https://www.ibtimes.co.uk

Duizenden jaren oud Chinees muziekinstrument 
Archeologen hebben in Hubei (China) een duizenden jaren oud snaarinstrument gevonden. Waarschijnlijk het oudste instrument dat ooit in China is gevonden. Het gaat om een zogenoemde Se. De Se is een oud Chinees instrument met 19 tot 50 snaren en een bereik van vijf octaven. Het instrument is gevonden op een complex met tombes. De vondst maakt het mogelijk om de muzikale ontwikkeling te bestuderen van 1.046 jaar voor Christus tot 221 jaar voor Christus.
Lees verder:  https://io9.com

Tombe Egyptische koningin 
Een Tjechisch archeologisch team heeft in Egypte een tombe gevonden van een tot nu toe onbekende koningin. In de tombe werden inscripties aangetroffen met de naam Khentakawess. De archeologen gaan er van uit dat het hier betreft koningin Kehntakawess III, de vrouw van Neferefre, die zo’n 4500 jaar geleden heeft geleefd.
Lees verder:  https://www.bbc.com  en https://www.nu.nl

Amulet 
archeologie boz amulet inscriptiesIn Cyprus is een bijzonder amulet gevonden dat op één zijde een inscriptie bevat van 59 letters, die zowel normaal als van achter naar voren gelezen hetzelfde zijn. Op de andere zijde staan verschillende afbeeldingen, waaronder een mummie liggend op een schip en een afbeelding van Harpocrates, de god van de stilte. De amulet is waarschijnlijk ongeveer 1.500 jaar oud.
Lees verder:  https://www.livescience.com

Koperen kroon
archeologie boz kroon indiaIn Chandayan (India) hebben archeologen een 4.000 jaar oude koperen kroon gevonden.  Het is de tweede keer dat er een kroon is gevonden. Eerder werd een zilveren kroon gevonden in het noordoosten van India. In de kroon zitten o.a. een carneolen kraal. De kroon werd gevonden op een schedel.  
Lees verder:  https://www.theepochtimes.com

Eitjes van parasieten uit IJzertijd opgegraven
Zwitserse wetenschappers hebben eitjes van parasieten uit de IJzertijd aangetroffen bij de opgraving van een oude Keltische nederzetting in Basel. Het gaat om ruim tweeduizend jaar oude eitjes van verschillende wormen die in ingewanden van mensen en dieren leefden. De bevinding suggeert dat de hygiëne in Keltische dorpen nogal te wensen overliet. De parasitaire eitjes zijn aangetroffen in een laag aarde die honderd jaar voor Christus vermoedelijk aan de oppervlakte lag.
Lees verder:  https://www.nu.nl

 

Ik wens u allen een gelukkig, gezond en voorspoedig 2015

 


 

DECEMBER 2014

 


 

DECEMBER 2014    

 

Enorme ondergrondse stad
Aan het einde van het jaar 2014 wordt in Turkije één van de grootste archeologische vondsten gedaan: een ondergrondse stad. De stad is waarschijnlijk zo’n 5.000 jaar oud. Er zijn ontsnappingsgangen en verborgen kerken gevonden. Het zou wel eens ’s werelds grootste ondergrondse stad kunnen zijn.
Lees verder:  https://www.hurriyetdailynews.com

Synagoge uit Romeinse tijd
Bij opgravingen in het Israelische deel van de Golanhoogte zijn de overblijfselen gevonden van een synagoge uit de Romeinse tijd. Tot nu toe zijn er fragmenten van pilaren gevonden en aardewerkfragmenten.
Lees verder:  https://www.ynetnews.com

kerst2

 

Ik wens alle lezfijne kersters fijne Kerstdagen  met warme vriendschappen en in een sfeer van begrip, steun en vertrouwen 

Olijfolie 

Bij opgravingen in Galilea (Israel) zijn potscherven gevonden met 8000 jaar oude sporen van olijfolie. Het is het oudste bewijs van gebruik van olijfolie in Israël. Uit het onderzoek naar de olijfoliesporen is gebleken dat de chemische structuur van de gevonden olijfolie verschrikkelijk veel leek op de moderne olijfolie. Daaruit concluderen de archeologen dat de olijfolie-industrie 8000 jaar geleden al op een hoog niveau stond.
Lees verder:  https://www.livescience.com en https://www.nu.nl

Mens leerde 350.000 jaar geleden vuur maken
Wetenschappers hebben de periode geïdentificeerd waarin de eerste mensen waarschijnlijk vuur leerden maken. Vanaf ongeveer 350.000 jaar geleden was het maken van vuren aan de orde van de dag voor de mensen. In een Israëlische grot die van oudsher door mensen werden bewoond komt namelijk relatief weinig verbrand vuursteen voor in grondlagen die ouder zijn. De wetenschappers verrichten onderzoek in grondlagen tot zestien meter diepte in de Tabun-grot, één van de weinige grotten op aarde die zeker 500.000 jaar bewoond was.
Lees verder:  https://www.nu.nl

Meer dan een miljoen mummies 
In Egypte heeft een team van archeologen een oude begraafplaats gevonden met meer dan een miljoen mummies. Onder hen was een kind van ongeveer 18 maanden oud, gewikkeld in een tuniek en begraven met een halsketting en een armband om elke arm. De begraafplaats wordt al ongeveer 30 jaar opgegraven. De meeste mummies dateren uit de tijd dat de Romeinen heersten over Egypte.
Lees verder:  https://www.livescience.com

Heiligdom met paardenbeeldjes
Archeologen van het Rijksmuseum van Oudheden en de Yarmouk Universiteit (Jordanië) hebben in de Jordaanvallei een uniek 2700 jaar oud heiligdom gevonden. Ze deden dat bij opgravingen op de nederzettingsheuvel Tell Damiyah. Het heiligdom bestaat uit een rechthoekige gebouw met een podium. Het is het eerste heiligdom uit de late IJzertijd dat in deze streek is opgegraven. In en rond het gebouw vond het team vijftien beschilderde terracotta beeldjes van paarden en vrouwen. De archeologen vermoeden dat het gaat om een heiligdom waar niet alleen de lokale bevolking, maar ook handelaren en reizigers kwamen om te bidden en te offeren. Ze denken dit vanwege de paardenbeeldjes die ze aantroffen en ook vanwege de ligging van Tell Damiyah op een kruispunt van twee belangrijke handelswegen.
Lees verder:  https://www.rmo.nl

Tombe van koninklijke vrouw 
Franse archeologen hebben bij de Ramesseum tempel (Egypte) de tombe ontdekt van een koninklijke vrouw met de naam Karomama. De tombe heeft een vijf meter diepe gang die naar de grafkamer leidt. Tijdens de opgravingen werden er ook een 20-tal beeldjes gevonden en de overblijfselen van offers. 
Lees verder:  https://english.ahram.org.eg

2400 jaar oude sarcofaag 
Op eearcheologie boz egyptische sarcofaagn congres in Toronto is een opvallende 2400 jaar oude sarcofaag gepresenteerd. De schilderingen op de sarcofaag zien er amateuristisch uit. Volgens de onderzoekers wijst dit op een braindrain in het oude Egypte. De sarcofaag was zo opvallend omdat de beschilderingen aan de buitenkant nogal amateuristisch leken. Een ‘mehen-slang’, een beschermend symbool, is niet volledig geschilderd en wat er geschilderd is, is niet netjes gedaan. Daaruit blijkt volgens de onderzoekers dat de schilder niet goed wist waar de verschillende symbolen voor stonden. Uit c14-datering blijkt dat de sarcofaag stamt uit de tijd dat de Perzen het oude Egypte overheersten. Rond 525 voor Christus hadden zij het oude Egypte veroverd en heersten meer dan een eeuw over het gebied. 
Lees verder:  https://www.livescience.com

Uniek heiligdom 
Archeologen van het Rijksmuseum van Oudheden (Leiden) en de Yarmouk Universiteit (Jordanië) hebben bij opgravingen op de nederzettingsheuvel Tell Damiyah in de Jordaanvallei een uniek 2700 jaar oud heiligdom gevonden. Het bestaat uit een rechthoekige gebouw (8 x 6 meter) met een podium. Volgens de archeologen gaat het om het eerste heiligdom uit de late IJzertijd dat in deze streek is opgegraven. Bij en in het gebouw vond het team een vijftiental beschilderde terracotta beeldjes van paarden en vrouwen.
Lees verder:  https://www.archeonet.be

Koninklijk langhuis
Wetenschappers hebben in het zuiden van Zweden het vermoedelijke verblijf van een koninklijke familie geïdentificeerd. Het gaat om de resten van een zogenoemd langhuis, een grote primitieve boerderij waar waarschijnlijk een koninklijke familie in woonde. De heuvel in de buurt van de plaats Vadstena, waaronder de structuur zich bevond, werd lange tijd aangezien voor een graf. 
Lees verder:   https://www.su.se

Onderzoek zeldzame mummie
Het Meander Medisch Centrum in Amersfoort heeft een duizend jaar oude Chinese mummie onderzocht. Tijdens een endoscopisch onderzoek van het relikwie werden unieke papierresten met Chinese schrifttekens gevonden. Het gemummificeerde lichaam van de boeddhistische meester Liuquan, die tot de Chinese meditatieschool behoorde, was eerder dit jaar te zien in een expositie van het Drents Museum. Er werd onder meer een CT-scan gemaakt, die prachtig laat zien hoe het botmateriaal van de mummie er van binnen uitziet. Ook werden er met een endoscoop monsters genomen en is er onderzoek gedaan naar de borst- en buikholte. Hierbij werd, op de plek waar de organen hadden gezeten, vergane papierresten met oude Chinese schrifttekens aangetroffen.
Lees verder:  https://www.nu.nl/ en https://www.ad.nl

Vroegmiddeleeuws zwaard gevonden in Woerden 
In een put aan de Hoge Woerd in Woerden is bij archeologisch onderzoek een bijzonder zwaard uit de vroege middeleeuwen gevonden. Na een flinke schoonmaakbeurt, restauratie en onderzoek door twee specialisten van Restaura werd duidelijk wat de langwerpige roestklomp was. Het bleek te gaan om een 90 centimeter lange spatha, een versierd slagzwaard uit de achtste eeuw. De vondst is om onduidelijke redenen twee jaar lang stilgehouden. Het lijkt erop dat het wapen, dat in een houten schede lag, van een edelman is geweest. Het is aan beide zijden geslepen en ingelegd met zilveren plaatjes. Bij het zwaard lagen even oude menselijke skeletresten. Vermoedelijk gaat het om een grafveld rond een kerkje.
Lees verder:  https://www.rtvutrecht.nl 

Fundering van de Ommerschans bij Balkburg 
De Ommerschans is een archeologisch waardevolle locatie bij het forensisch-psychiatrisch centrum Veldzicht in Balkburg. Op verzoek van grondeigenaar Staatsbosbeheer worden momenteel door Raap proefsleuven gegraven om uit te vinden hoeveel er nog in de bodem terug te vinden is van de vroegere bebouwing in dit gebied. Op de Ommerschans stond tijdens de Tachtigjarige Oorlog in de 16e en 17e eeuw een groot verdedigingswerk. In 1822 werd op initiatief van de maatschappij van weldadigheid een opvanghuis voor bedelaars gebouwd. 
Lees verder:  https://www.rtvoost.nl

Oudste graveringen van mensachtigen ontdekt op Java
De Homo erectus op Java gebruikte al een half miljoen jaar geleden schelpen als werktuigen en als ondergrond voor graveringen. Dat stellen onderzoekers van de Universiteit van Leiden. “Tot nu toe werd aangenomen dat het maken van dit soort graveringen voorbehouden was aan de moderne mens (Homo sapiens) in Afrika, vanaf zo’n 100.000 jaar geleden”, aldus José Joordens van de Facultait Archeologie. Uit nieuw onderzoek blijkt dat de Homo erectus op Java 430.000 tot 540.000 jaar geleden al graveringen maakte. De onderzoekers bekeken honderden fossiele schelpen die afkomstig zijn van de plaats Trinil op Java. De schelpen behoren tot de collectie van de Limburgse arts en onderzoeker Eugène Dubois.
Lees verder:  https://www.nu.nl en https://www.nature.com en https://www.sciencedaily.com

23.000 jaar oud venusbeeldje ontdekt 
In Noord-Frankrijk iarcheologie boz venusbeeldjes bij een opgraving een 23.000 jaar oud kalkstenen beeldje gevonden. Het beeldje van is waarschijnlijk een ‘venusbeeldje’, een vruchtbaarheidssymbool. Het beeldje werd gevonden als een stapeltje gebroken kalksteen, maar een aantal stukken waren duidelijk door mensen bewerkt. De stukken werden in elkaar gepuzzeld en bleken samen een beeldje te vormen. De borsten en het achterwerk van het beeldje zijn extreem groot weergegeven, terwijl het hoofd en de ledenmaten juist minder duidelijk aanwezig zijn. Er is koolstofdatering toegepast op het organisch materiaal dat bij het beeldje is gevonden en daaruit blijkt dat het beeldje ongeveer 23.000 jaar oud is.
Lees verder:  https://www.dailymail.co.uk

 


 

NOVEMBER 2014

 


 

NOVEMBER 2014    

 

Romeins wegtracé 
archeologie boz romeins zegel VelzekeBij een preventief archeologisch onderzoek tussen de Zwartestraat en de Provinciebaan in Velzeke (Zottegem) hebben archeologen een goed bewaard Romeins wegtracé, dat dateert uit de late tweede of vroege derde eeuw na Chr., aangetroffen. In de nabijheid van de weg werden verschillende Romeinse vondsten gedaan, waaronder een opmerkelijke ringsteen in rode jaspis met de voorstelling van een vrouwenbuste De eerste onderzoeksresultaten illustreren de transformatieve dynamiek waaraan een Romeinse weg binnen een nederzettingscontext onderhevig was. 
Lees verder:  https://www.archeonet.be

Uniek schip uit 17e eeuw opgegraven in Zutphen
Bij graafwerkzaamheden voor de Marstunnel in Zutphen hebben archeologen van de archeologische dienst van de gemeente Zutphen een schip gevonden uit vermoedelijk het begin van de 17e eeuw. De vondst is uniek in Nederland. Het schip, een rivieraak, is grotendeels in goede staat en ligt in een oude riviergeul van de IJssel. Bij graafwerkzaamheden voor de Marstunnel, die op dit moment wordt aangelegd onder station Zutphen, was archeologische begeleiding aanwezig omdat er al een vermoeden was op scheepsresten. In eerste instantie leek de rivieraak op basis van aangetroffen scherven van rond 1400. Bij nader onderzoek lijkt het te gaan om een schip uit rond 1600-1650. Op de bodem van het schip, dat ruim 12 meter lang en 2,5 meter breed is, zijn bakstenen en een tabakspijp aangetroffen. Zowel de bakstenen als de pijp dateren met grote zekerheid uit de 1e helft van de 17e eeuw. 
Lees verder:  https://www.zutphen.nl

Romeins huis met vloerverwarming 
In Pisidia (Turkije) hebben archeologen de restanten opgegraven van een Romeins huis met vloerverwarming. Het huis had ook een rioolstelsel. De archeologen hebben vast kunnen stellen dat het huis uit twee verdiepingen bestond. Het werd gebouwd in ongeveer 25 v.Chr. en is vermoedelijk in gebruik gebleven tot de 11e eeuw. 
Lees verder:  https://www.hurriyetdailynews.com

Romeins grafveld
In Rijswijk hebben archeologen van de gemeente Rijswijk onlangs een klein grafveld uit de Romeinse tijd ontdekt. De graven dateren uit de tweede eeuw na Christus. Er zijn verschillende graven ontdekt waaronder minimaal vijf crematiegraven. Hoewel cremeren in de Romeinse tijd gebruikelijk was, werden overledenen soms begraven zonder crematie. Ook in het nu gevonden grafveld komt dat voor. Hier gaat het om een kind dat op de rug in gestrekte houding begraven is. De gecremeerde resten waren in kuilen begraven, sommige vergezeld door meeverbrande grafgiften. De grafgiften waren voedselresten en eet- en drinkgerei als borden, bekers en kruiken waarvan de archeologen scherven terugvonden. 
Lees verder:  https://www.rijswijk.nl 

Bronzen ceremoniële dolk gebruikt als deurstopper
archeologie boz bronzen dolkVele jaren werd een bronzen ceremoniële dolk gebruikt als deurstopper nadat deze in een veld was gevonden. Het 68 cm. bronzen wapen werd bij ploegwerkzaamheden in East Rudham (UK) twaalf jaar geleden gevonden. Het is een zeldzaam voorwerp en pas de tweede die er ooit in Engeland is gevonden. De dolk is ongeveer 3.500 jaar oud.
Lees verder:  https://www.edp24.co.uk

Prehistorische boerderij langs IJsseldijk
Bij de Werverdijk langs de IJssel heeft 3000 jaar geleden vermoedelijk een boerderij gestaan met bijgebouwen. Archeologisch onderzoek op die plek heeft verstevigde kuilen uit die tijd blootgelegd waarin palen hebben gestaan. Waarschijnlijk zijn er in de prehistorische boerderij aardewerken potten gemaakt, want ook daarvan zijn resten gevonden.
Lees verder:  https://www.telegraaf.nl en https://www.nu.nl

Romeinse schat bij nieuwe Haagse weg
archeologie boz romeinse schat den haagIn Den Haag is een schat uit de Romeinse tijd gevonden. Archeologen ontdekten een potje op de plek waar de nieuwe toegangsweg van Den Haag komt te liggen. In dat potje zaten 107 zilveren munten, zes zilveren armbanden, een grote verzilverde speld van een mantel en een paar glazen kraaltjes. ”Omdat alles bij elkaar in een pot zat opgeborgen, moet de schat heel doelbewust zijn begraven”, meldt de gemeente Den Haag vrijdag. Wie dat heeft gedaan en waarom, zal waarschijnlijk nooit duidelijk worden. De oudste munt in de pot werd geslagen toen keizer Nero regeerde, ergens tussen de jaren 54 en 68 na Christus. De jongste munten zijn ongeveer een eeuw later gemaakt, onder keizer Marcus Aurelius. In die tijd stond er waarschijnlijk een boerendorp op de vindplaats. Er zijn namelijk sporen van boerderijen gevonden.
Lees verder:  https://denhaagfm.nl en https://www.nu.nl

Mummie met sieraden
Spaanse archeologen hebben onder de tempel van Thoetmosis III een mummie opgegraven met sieraden. Deze mummie heeft vier duizend jaar van grafroven overleefd, haar sarcofaag lag onder een ingestort dak. 
Lees verder:  https://news.discovery.com

Verre voorouder van paard opgegraven
Wetenschappers hebben in India de resten opgegraven van een verre voorouder van moderne paarden. Het gaat om een fossiel van een hoefdier dat is ontdekt in een kolenmijn ten noordoosten van Mumbai. Het dier, dat Cambaytherium thewissi is gedoopt, is een voorouder van de onevenhoevigen waartoe onder meer paarden, pony’s en ezels behoren. Onderzoek op het gefragementeerde fossiel heeft uitgewezen dat het dier ongeveer 54,5 miljoen jaar geleden in het huidige India leefde.
Lees verder:  https://www.nu.nl

Romeins mozaïek
Archeologen hebben in Didymoteicho (Griekenland) in een Romeins badhuis een bijna compleet Romeins mozaïek gevonden. 90 van de 140 vierkante meter zijn inmiddels uitgegraven. Volgens de archeologen is het mozaïek aangelegd tussen de tweede helft van de 2e eeuw n.Chr. en het begin van de 3e eeuw. Het mozaïek laat verschillende figuren zien, zoals dolfijnen, zeenimfen en zeecentaurs. 
Lees verder:  https://en.enikos.gr

Middeleeuwse wierookvaasjes geven geheimen prijs
archeologie boz vaasjesOnderzoekers van het Centre for Archaeological Sciences (KU Leuven) en het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen zijn erin geslaagd de functie van een type middeleeuwse grafvaasjes te bepalen. Chemische analyses van een aantal exemplaren uit begraafplaatsen in Wallonië wezen uit dat de vaasjes werden gebruikt als wierookbrander. Bij opgravingen van verschillende middeleeuwse begraafplaatsen in Wallonië vonden archeologen grafvaasjes waarin de resten van onder meer houtskool werden aangetroffen. De vaasjes dateren uit de 12de-14de eeuw, en werden aangetroffen in graven van zowel vrouwen als mannen. 
Lees verder:  https://www.archeonet.be en https://www.plosone.org

21 skeletten 
Bij opgravingen in Exning (UK) hebben archeologen 21 skeletten gevonden. Bij de skeletten werden ook een speer, een glazen schaal, broches, een mantelspeld en een dolk gevonden, daterend uit de zevende eeuw.
Lees verder:  https://www.cambridge-news.co.uk

Baby’s uit de IJstijd
In Alaska hebben archeologen de overblijfselen gevonden van twee baby’s die meer dan 11.000 jaar geleden daar zijn begraven. Het zijn  de jongste menselijke overblijfselen die in Noord Amerika zijn gevonden. Het gaat hier om een baby van twee weken en een kind dat stierf in de baarmoeder. Onderzoek van deze resten zou tot nieuwe kennis kunnen leiden over deze vroege samenlevingen. Er werden ook steenpunten en gedecoreerde stokken gevonden.
Lees verder:  https://uafcornerstone.net

Resten handelsvesting Dorestad ontdekt
Bij opgravingen in Wijk bij Duurstede zijn resten van de handelsvesting Dorestad gevonden. Archeologen vonden honderden fragmenten van aardewerk en maalsteen uit het Duitse Rijnland, bot, glas, ijzerslak en resten van leem van huizen. Ook werden er enkele zilveren munten gevonden, afkomstig uit de toenmalige Friese en Frankische gebieden.
Lees verder:  https://www.refdag.nl 

Duizend jaar oude Chinese tombe 
archeologie boz tombe chinaArcheologen hebben in de Datong (China) een duizend jaar oude tombe ontdekt. De tombe was aan alle kanten beschilderd, maar er lag niemand in begraven. De tombe heeft waarschijnlijk toebehoord aan een redelijk welvarend man. In de schilderingen zijn personen te zien die eten en drinken vasthouden. Ook zijn er katten en honden te zien met een rode strik. In de tombe stond ook een standbeeld van de man.
Lees verder:  https://www.livescience.com

Uniek Romeins reliëf 
Archeologen hebben in de buurt van Doliche (Turkije) een uniek Romeins reliëf gevonden met daarop een onbekend figuur. Het reliëf werd gevonden op een anderhalf meter hoog basaltblok en stelt waarschijnlijk een vruchtbaarheidsgod voor.
Lees verder:  https://www.sciencedaily.com

Verdedigingswerken 
Archeologen hebben bij de oude stad Gordium (Turkije) nieuwe verdedigingswerken gevonden, die hebben gehoord bij de citadel van Koning Midas. Volgens de mythe is Gordium gesticht door Gordias in de 8e eeuw v.Chr. Volgens dendrochronologische gegevens werd er in 718 v.Chr in Gordium of Gordion een praalgraf gebouwd, dat bekend staat als het graf van de Frygische koning Midas. Uit onderzoek van de westkant van de heuvel waarop de citadel stond, werd beschermd met verdedigingswerken en dat deze hier al sinds de 9e eeuw v.Chr. stonden. 
Lees verder:  https://popular-archaeology.com

Pre-Columbiaanse stad
Archeologen hebben in centraal Columbia de overblijfselen gevonden van een stad uit de periode 900 v.Chr. De archeologische site is de grootste ooit in Columbia en beslaat zo’n 4,9 hectaren. De opgraving biedt een schat aan mogelijkheden om de architectuur en landbouwkundige ontwikkeling uit die tijd te onderzoeken.
Lees verder:  https://colombiareports.co

Schitterende Romeinse zilverschat tentoongesteld 
In 1830 ontdekte een Franse boer bij het ploegen van zijn akker in Berthouville een spectaculaire Romeinse schat, die waarschijnlijk was geofferd aan de god Mercurius. Sinds 2010 zijn de voorwerpen geconserveerd en nauwkeurig bestudeerd in het J. Paul Getty Museum in Los Angeles. Vanaf 19 november is deze schitterende vondst te bewonderen in het museum. Het is de eerste keer dat deze schatvondst buiten Parijs is te zien. 

archeologie boz romeinse schatvondst
Lees verder:  https://popular-archaeology.com

Romeinse skeletten
In Worcestershire (UK) hebben archeologen twee skeletten gevonden uit de Romeinse tijd, één van een volwassen vrouw en één van een jong volwassen man. Er is ook Romeins aardewerk gevonden. De menselijke resten zijn onderzocht. 
Lees verder:  https://www.worcesternews.co.uk

Echte muntschat bij zoekwedstrijd
In Wilp (Gelderland) is tijdens een schatzoekwedstrijd zaterdag een echte schat gevonden. Tussen de nepmunten werden ook tientallen munten gevonden die waarschijnlijk meer dan tweehonderd jaar oud zijn. Ruim tweehonderd schatzoekers gingen ’s middags op pad met metaaldetectors. Tijdens de nationale zoekdag struinden ze een aantal akkers af op zoek naar penningen die een boer voor de wedstrijd in de grond had verstopt. De deelnemers konden met de munten allerlei prijzen winnen zoals een detector of een detectorstrui. Voor een van de deelnemers was het zijn geluksdag. Hij vond op een akker aan de Zwarte Kolkstraat een munt die er wel heel oud uitzag. In totaal vond hij 58 koperen munten op maar enkele tientallen centimeters in de grond.
Lees verder:  https://www.nu.nl

Honderdtal graven 
In het centrum van Zottegem (België) hebben de archeologen van SOLVA de sleuven langs de Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk afgewerkt en deze leverden enkele opmerkelijke vondsten op. Minstens sinds de 14de-15de eeuw situeerde zich een begraafplaats rondom de kerk. Bij de opgraving is de bakstenen muur rond het kerkhof aangetroffen. Tussen de muur en de kerk bevonden zich talrijke graven bestaande uit houten kisten die de stoffelijke resten bevatten. In totaal kwamen 94 graven aan het licht.
Lees verder:  https://www.archeonet.be

Grafrovers ontdekken Egyptische tempel
Grafrovers hebben in Egypte een nog onbekende tempel ontdekt. De unieke vondst werd gedaan door zeven mensen die illegaal in de grond aan het graven waren op zoek naar schatten. De tempel ligt ongeveer 40 kilometer ten zuiden van de Piramiden van Gizeh. De beroemde Piramide van Cheops is een de piramiden die daar ligt. Het Egyptische ministerie van Oudheden zegt dat de tempel waarschijnlijk is gebouwd in de tijd van farao Thoetmoses III, ongeveer 3.000 jaar geleden. Bij de tempel werden ook een groot standbeeld van roze graniet en twee marmeren zuilen gevonden.
Lees verder:  https://www.nu.nl en https://gulfnews.com

 


 

OKTOBER 2014

 


 

OKTOBER 2014    

Heilige tunnel in Mexico
Archeologen hebben 50.000 rituele objecten geborgen uit een tunnel onder een prehistorische Mexicaanse tempel. De onderzoekers vonden ook drie kamers, waarin mogelijk koninklijke tombes verborgen liggen. De tunnel werd dertien jaar geleden ontdekt, 18 meter onder de tempel van de verwoeste stad Teotihuacan, op vijftig kilometer van Mexico-Stad. In de oudheid woonden er zo’n 100.000 mensen, maar Teotihuacan liep leeg door de opkomst van de Azteken in de 14de eeuw.
Lees verder:  https://nos.nl en https://www.nu.nl

Wilhelmietenklooster
Tijdens graafwerken op de terreinen van de Sint-Maartens Bovenschool in Beveren (België) kwamen onlangs restanten aan het licht van het voormalige Wilhelmietenklooster, dat tot de 18de eeuw op deze locatie heeft gestaan. De Archeologische Dienst Waasland (ADW) vond bij de controle van deze toevalsvondst ook aanwijzingen voor de aanwezigheid van waterputten. Sinds vorige week worden de archeologische resten onderzocht door een terreinequipe van het agentschap Onroerend Erfgoed. De drie waterputten waren in de bodem ingegraven tot op grondwaterniveau. 
Lees verder:  https://www.archeonet.be

Bronzen riem van strijder
Archeologen hebben bij opgravingen ten noordoosten van de stad Dobrich (Bulgarije) delen gevonden van een bronzen riem. Dit is de eerste keer dat een dergelijke vondst in Bulgarije is gedaan. De riem is weliswaar in stukken, maar wel compleet  en heeft toebehoord aan een soldaat met een middelrang. De riem is gedecoreerd met florale motieven.
Lees verder:  https://www.novinite.com

Nederlands schreepswrak bij Trinidad en Tobago 
Maritieme archeologen hebben bij Trinidad en Tobago een Nederlands scheepswrak uit 1677 gevonden. Het schip, Het Huis de Kreuningen, verging in 1677 bij een zeeslag tegen de Fransen. In deze zeeslag vergingen 16 schepen. Rond het schip zijn veel waardevolle vondsten gedaan. De archeologen spreken van een ‘schatkamer aan vondsten’, zoals kanonnen, aardewerk, tabakspijpen en Leidse bakstenen.
Lees verder:  https://today.uconn.edu

Mens en Neanderthaler kruisten niet meer dan 60.000 jaar geleden
Door het ontrafelen van het oudste stukje menselijk DNA kan een moment aangegeven worden wanneer de moderne mens mixte met de Neanderthaler: niet meer dan 60.000 jaar geleden. Dat schrijven evolutionair antropologen van het Duitse Max Planck-instituut deze week in het tijdschrift Nature. Een stukje dijbeen dat bij toeval in 2008 gevonden werd aan de oevers van een rivier in Siberië, is van een man die ongeveer 45.000 jaar geleden overleed. Uit een beetje collageen, het bindweefsel in het lichaam van mens en dier, uit het oude bot, kon de erfelijke informatie van de Homo sapiens afgelezen worden. Er bleken sporen van DNA van de Neanderthaler in te zitten.
Lees verder:  https://www.nu.nl

Buste van Heracles 
Herkül'ün yeni büstü bulunduBij opgravingen in Kibyra (Turkije) hebben archeologen een buste van Hercales gevonden uit de tweede eeuw. Het voorste deel van de buste bevat de afbeelding van een leeuw. De afbeelding vertegenwoordigt macht. De vondst is belangrijk, omdat niet eerder een dergelijke buste is gevonden in Turkije. 
Lees verder:  https://www.hurriyetdailynews.com

Tempel
In de Oekraïne zijn de overblijfselen gevonden van een 6000 jaar oude tempel. Er werden ook op mensen lijkende beeldjes gevonden en de restant van geofferde dieren. De tempel is ongeveer 60 x 20 meter groot en had twee verdiepingen, gebouwd van hout en klei. De bovenste verdieping was verdeeld in vijf kamers. In de tempel werden acht platformen gevonden, gemaakt van klei, die vermoedelijk gebruikt werden als altaren.
Lees verder:  https://www.livescience.com

Bedrijventerrein
Duitse archeologen hebben bij opgravingen op Sicilië het grootste bedrijventerrein uit de oudheid gevonden. Het gebied is ongeveer 1.000 meter groot en er zijn 80 ovens voor de productie van aardewerk gevonden. De grootste oven heeft een doorsnede van 5,5 meter.

archeologie boz ovens sicilië
Lees verder: https://news.discovery.com

Gouden en zilveren voorwerpen uit Noormannentijd 
Een gepensioneerde zakenman heeft in Schotland honderd gouden en zilveren voorwerpen uit de tijd van de Noormannen gevonden. De objecten zijn meer dan duizend jaar oud. Deskundigen spreken van een van de belangrijkste vondsten op dit gebied in de geschiedenis van Schotland. Derek McLennan vond de voorwerpen toen hij met een metaaldetector zocht in een akker in Dumfriesshire in het zuidwesten van Schotland. Onder de voorwerpen is een zilveren kruis dat vermoedelijk uit de 9e of 10e eeuw stamt. Ook is er een zilveren pot die in West-Europa is vervaardigd en die waarschijnlijk al honderd jaar oud was toen hij werd begraven.
Lees verder:  https://www.nu.nl

Beste afbeelding van Alexander de Grote? 
In het noorden van Griekenland is een imposant mozaïek opgegraven dat wel eens de beste afbeelding van Alexander de Grote kan bevatten als jonge man. Dit is een nieuwe interpretatie van het mozaïek met de afbeelding van de ontvoering van Persephone. Persephone was de godin van het Dodenrijk en werd ontvoerd toen ze bloemen plukte in het veld. Hades (Pluto), de god van de onderwereld en heerser over de doden, kwam met paard en wagen op uit een kloof in de schoot van de aarde en trok haar op zijn wagen. Persephone riep om hulp, maar het mocht niet baten: ze verdween met hem in de duisternis.
Lees verder:  https://news.discovery.com

2200 jaar oude strijdwagen 
Bij opgravingen in Leicestershire (UK) hebben studenten van het archeologie departement van de Universiteit van Leicester de restanten gevonden van een strijdwagen uit de 2e of 3e eeuw v.Chr.  Er zijn armaturen van de strijdwagen gevonden en andere werktuigen, zoals een roskam en gereedschap dat waarschijnlijk werd gebruikt bij de verzorging van de hoeven. Vermoedelijk zijn de voorwerpen begraven als offer, want bovenop de gevonden voorwerpen lag een laag as, hetgeen op een verbrandingsoffer wijst.
Lees verder:  https://www.eurekalert.org

Vikingschat 
archeologie boz karolingische potEen 47-jarige man met een metaaldetector heeft één van de meest belangrijke Vikingschat in zuidwest Schotland gevonden. Het begon met de vondst van een armring met een Vikingpatroon. Daarna hebben de man en een archeoloog meer dan 100 objecten gevonden, inclusief een zilveren kruis en een Karolingische pot compleet met deksel. De schatvondst dateert uit de 9e of 10e eeuw en de waarde wordt op één miljoen Engelse ponden geschat.
Lees verder: https://www.thetimes.co.uk

Romeins scheepswrak 
Archeologen hebben de afgelopen weken met behulp van de modernste apparatuur een Romeins scheepswrak voor de kust van Griekenland en de zeebodem eromheen in kaart gebracht. Duikers haalden onder meer een bronzen speer, die waarschijnlijk ooit deel uitmaakte van een groter standbeeld, naar de oppervlakte. Het wrak, dat stamt uit de eerste eeuw voor Christus.
Lees verder:  https://www.nu.nl

Paleis Bronstijd 
Vlakbij Murcia (Spanje) hebben archeologen de restanten gevonden van een paleis van wellicht vierduizend jaar oud. Ook zijn een zilveren diadeem, vier gouden en zilveren oorringen en een met zilver beslagen kopje gevonden. Het paleis stond bovenop een verhoogd plateau, waardoor men goed de omgeving in de gaten kon houden. Het paleis bestaat uit een half met vuurplaats en een podium en meerdere vertrekken. 
Lees verder:  https://www.nu.nl

Afbeelding van Romeinse godin Brigantia
archeologie boz brigantiaIn South Shields (UK) hebben archeologen een klein Romeins beeldje gevonden van het hoofd van de Romeinse godin Brigantia. Op het beeldje zijn sporen gevonden van roze en rode verf. Het beeldje is meer dan 1800 jaar oud. Brigantia was de beschermgodin van de machtige Britse stam van de Briganten en ze was de godin van het landleven en de rivieren en beschermster van de kuddes. 
Lees verder:  https://www.dailymail.co.uk

Prehistorische rotstekeningen Indonesië mogelijk oudste ooit
Prehistorische rotstekeningen in Indonesië zijn mogelijk de oudste vorm van kunst ooit gevonden. Dat schrijven wetenschappers in een gepubliceerd rapport in Nature. Al in de jaren vijftig van de vorige eeuw vonden archeologen de afdrukken van handen in een kalksteengrot op het eiland Celebes. Maar de tekeningen blijken nu veel ouder dan gedacht. Sommige afdrukken zijn zeker 40.000 jaar oud, waarschijnlijk ouder dan rotstekeningen in Spaanse grotten, die voorheen waren bestempeld als oudste kunstuiting van mensen. De vondst is een aanwijzing dat er mogelijk nog veel oudere kunst te vinden is in het oosten. Ook zou het beteken dat Europeanen niet speciaal waren in het maken van oeroude rotstekeningen. De schilderingen bevatten twaalf afdrukken van menselijke handen en twee grote dierenafbeeldingen. De oudste afdruk bleek minimaal 39.900 jaar oud, 2.000 jaar ouder dan de oudste Europese handafdrukken. Een afbeelding van een hertzwijn zou zo’n 35.400 jaar oud zijn.

archeologie boz afdruk hand indonesie
Lees verder:   https://www.nu.nl 

Zeldzaam mes uit de Bronstijd
In Rødby (Denemarken) is een zeldzaam mes gevonden uit de Bronstijd. Het mes is van vuursteen, maar het opmerkelijke is dat het is gezet in een houten handvat. Het mes is minstens drieduizend jaar oud. Het is de eerste keer dat een dergelijk mes in Denemarken werd gevonden. 
Lees verder:  https://cphpost.dk

Belangrijke Inca vondst
Archeologen in Peru hebben belangrijke resten gevonden van het belangrijke administratieve centrum van de Inca’s in Hatun Xauxa. Er is ook een begraafplaats gevonden en restanten van een muur met sporen van rode verf.
Lees verder:  https://www.globalpost.com

Falcontinnenklooster 
Archeologische opgravingen aan de Oudeleeuwenrui in Antwerpen hebben sporen aan het licht gebracht van het klooster van de Falcontinnen, een laatmiddeleeuwse toren en brouwerij de Twee Oude Leeuwen. De geschiedenis van de site wordt grotendeels bepaald door het klooster van de Falcontinnen. De Italiaanse edelman Falco De Lampagne bouwde hier in 1346 een gasthuis ter ere van de Heilige Ursula en de Elfduizend maagden. In de 15de eeuw kende het klooster een sterke groei en in de 16de eeuw nam het bijna het volledige bouwblok in tussen Falconplein, Oudeleeuwenrui, Generaal Belliardstraat en Falconrui. Na de sluiting van het klooster werd het in 1792 omgevormd tot militair hospitaal, dat kort nadien evenwel in vlammen opging. 
Lees verder:  https://www.archeonet.be

Scheepswrak
Voor de kust van Takashima (Japan) is een meer dan 700 oud scheepswrak gevonden. Het scheepswrak maakte hoogstwaarschijnlijk deel uit van de invasievloot van Mongolië, die in een tyfoon ter ziele ging. De Mongoolse invasies van Japan zijn twee grote militaire invasies uit respectievelijk 1274 en 1281, waarbij de Mongolen onder leiding van Koeblai Khan probeerden Japan te veroveren. Hoewel zij hier beide keren niet in slaagden, zijn de invasies wel van historisch belang. De uitbreiding van het Mongoolse Rijk was aan haar einde gekomen en de Japanse overwinning vormt een mijlpaal in de geschiedenis van Japan. Die overwinning van de Japanners was deels toe te schrijven aan natuurrampen waar de Mongolen mee te kampen kregen. 
Lees verder:  https://ajw.asahi.com

Archeologieplatform van start gegaan
Met het thema ‘zichtbaar en beleefbaar maken van archeologie’ is onlangs het Archeologieplatform officieel van start gegaan. Met dit nieuwe initiatief wil de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een podium bieden voor het delen van actuele kennis, opvattingen en nieuwe inzichten op het gebied van archeologie en het agenderen en stimuleren van discussie tussen en met partners in het bestel. De huidige lezingen Nationale Onderzoeksagenda Archeologie maken onderdeel uit van het Archeologieplatform. Kennisuitwisseling binnen het archeologische werkveld is essentieel om de zorg voor archeologisch erfgoed te bevorderen en stimuleren. 
Lees verder:  https://www.cultureelerfgoed.nl

Gemummificeerde foetus
In l’Aquila in Italië hebben wetenschappers een 29 weken oude foetus ontdekt. De ongeboren baby werd mogelijk begraven in de 19e eeuw. De foetus werd samen met tientallen andere mummies gevonden in een ondergrondse kamer van een kerk. Door een aardbeving in 2009 stortten gebouwen in waaronder deel deel van de St. John-kerk. Hierdoor werden ondergrondse kamers met mummies blootgelegd. De 29 weken oude foetus was één van de mummies. Wetenschappers hebben de foetus onderzocht en gezien dat er allerlei botten door elkaar lagen. De schedel was op verschillende plaatsen doorgesneden en lag bovendien los van de ruggenwervel. Vermoedelijk is de foetus in de baarmoeder aan stukken gesneden.archeologie boz foetus

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Lees verder:  https://news.discovery.com

 


 

LAKENLOODJES

 


 

LAKENLOODJES

Lakenloodjes zijn een soort keurmerken die aan gemaakte stoffen werden bevestigd om aan te tonen dat het textiel voldeed aan de door het gilde gestelde kwaliteitseisen. De lakenindustrie begint in de 12e en 13e eeuw in Vlaanderen. De Noordelijke Nederlanden volgden aan het eind van de 13e en 14e eeuw.

Als eerste steden, waar in de stadsarchieven melding wordt gemaakt van lakenproductie, kunnen we o.a. Middelburg (1271), Haarlem (1274), Dordrecht (1276) en Delft (1316) noemen. Wanneer het gebruik van lakenloodjes precies is begonnen, is niet bekend, maar het oudste lakenlood, in Noord West Europa gevonden, is opgegraven in Amsterdam en dateert van omstreeks 1275. Het loodje toont een afbeelding van een sleutel. Omdat de sleutel onderdeel van het wapen van Leiden vormt wordt dit lood aan deze stad toegeschreven.
Lakenloden bestaan eigenlijk uit twee platte schijven met een verbindingsstrip ertussen. In de ene schijf zit een gat en in de andere een pin.

laken 01

Deze werd door de stof laken 02gestoken en dan door het gat in het lood, waarna hij met een tang werd dicht geknepen. Later worden ook wel afzonderlijke stempels gebruikt voor het dichtslaan van het lood. Er bestonden ook loden met vier of zelfs zes schijven. Deze worden echter niet vaak gevonden en komen voornamelijk voor in Engeland. Een andere vorm van lakenlood is het zogenaamde pijplood. Dit is, zoals de naam al doet vermoeden, een klein loden pijpje wat om een paar draden van de stof werd geschoven waarna er een merkje in werd geslagen. Een in Bergen op Zoom gevonden mooi pijplood draagt een huismerk. 

Aan een laken werden vele verschillende loden bevestigd. Meestal waren dat loden die de verschillende stappen uit het productieproces vertegenwoordigden.
Zo werd het eerste lood aan het begin van het weven van het laken al bevestigd. Wanneer het laken later gekeurd werd op verschillende kwaliteitseisen werd dit in het lood aangegeven door middel van het aanbrengen van kloppen. Kloppen zijn kleine secundaire instempelingen in het hoofdlood. Zo werden bijvoorbeeld de letters M, W of STUCS ingeslagen. De M gaf daarbij aan dat de meester verantwoordelijk was voor de fouten in het weefsel. De W gaf aan dat de wever verantwoordelijk was en STUCS betekende dat de stof van zo’n slechte kwaliteit was dat hij zonder stadszegel verkocht moest worden.

laken 03

Hoofdlood Bergen op Zoom

In de middeleeuwen werd er, na alle keuringen, nog een eindlood aan het laken bevestigd. In latere tijden, 16e eeuw en later, worden de kloppen in het hoofdlood vervangen door de bevestiging van allemaal aparte loden voor iedere bewerkingsstap en de controle hierop. Zo konden er uiteindelijk wel 7 loden aan een laken bevestigd zijn.
Het hoofdlood toont vrijwel altijd het wapen van de stad waarin het laken werd gemaakt.
In Leiden waren dit bijvoorbeeld de gekruiste sleutels en in Bergen op Zoom waren dit in de 14e eeuw al de drie kruizen. Overigens kunnen niet alle loden met drie kruizen erop worden toegeschreven aan Bergen op Zoom. Ook de stad Breda toont drie kruizen in het wapen en dus ook op de lakenloden uit deze stad.
De aparte loden voor de verschillende bewerkingen, ook wel deelbewerkersloden genoemd, tonen meestal een familiewapen van de bewerker, een voorwerp uit dat wapen of een huismerk, al dan niet met de initialen van de bewerker zelf. Deze groep vormt de hoofdmoot van de opgegraven lakenloodjes. Simpelweg omdat er aan elk laken meerdere van deze loodjes waren bevestigd. Eén voor iedere stap uit het productieproces. Bijvoorbeeld hlaken 04et noppen, vollen, ruwen, scheren en verven van het laken. Het verven werd zelfs vaak in meerdere stappen uitgevoerd, die elk ook weer afzonderlijk gekeurd moesten worden. Een mooi voorbeeld voor een ‘ververs’ keurlood staat hiernaast afgebeeld.
Op de achterzijde van het lood werd soms nog wat extra informatie toegevoegd, zoals de totale lengte van het laken toen het gemaakt werd. Dit werd met een klop in het lood geslagen.

Een ander gegeven dat wel eens kan worden afgelezen is in hoeveel delen het laken werd verkocht. Dit werd aangegeven met een zogenaamd telmerk. Ook zijn er loden waarin een getal staat gekrast. Dit stond vermoedelijk voor het aantal kettingdraden dat voor de stof werd gebruikt. Het aantal kettingdraden is een maat voor de fijnheid van de stof.

Gepubliceerd in de nieuwsbrief Archeologie en Monumenten nr. 31 van maart 2006 van de Stichting In den Scherminckel te Bergen op Zoom 

 


 

MORTIEREN

 


 

MORTIEREN

Tijdens het beleg van Bergen op Zoom door de Fransen in 1747 is een groot deel van het zuidelijk stadsdeel volledig in puin geschoten door de Franse kanonnen. Men maakte toen niet alleen gebruik van de massieve ijzeren kanonskogels, waar al vele honderden jaren mee geschoten werd, maar ook van grote ijzeren mortierbommen. Deze mortierbommen worden al sinds het einde van de 16e eeuw gebruikt en vinden hun hoogtepunt in het einde van de 17e – 18e eeuw.

Een mortierbom is in feite een grote holle ijzeren bal met bovenin een vulgat en twee ijzeren oren. Via het vulgat werd de mortierbom of granaat gevuld met buskruit. In het vulgat werd een houten ontstekingsbuis geplaatst welke op zijn beurt weer gevuld werd met een zeer langzaam brandend kruitmengsel, sas genoemd, en afgedekt met een blikken omhulsel. Doordat de brandsnelheid van het kruidmengsel bekend was kon men precies berekenen hoe lang het zou duren voordat de granaat zou ontploffen. Hierdoor werd het mogelijk om de mortier zo te richten dat de granaat na het afvuren pas zou ontploffen als deze vlak boven de grond was. Dan richt hij ook de meeste schade aan. Door de hoeveelheid sas in de ontstekingsbuis te variëren kon men de ontploffingstijd aanpassen, zodat er vanaf verschillende afstanden geschoten kon worden en de granaten toch altijd net boven de grond zouden ontploffen. Natuurlijk ging er wel eens wat mis. De granaat kon veel te vroeg ontploffen, bijvoorbeeld onderweg of zelfs nog in de mortier. Of de granaat ontplofte helemaal niet, doordat de ontstekingsbuis tijdens de vlucht uit de granaat viel of het sas brandde niet goed genoeg door. Mortiergranaten werden afgeschoten met zogenaamde mortieren. Dit waren kanonnen met een zeer korte loop op een kleine affuit, ook wel stoel genoemd omdat deze in tegenstelling tot de affuiten waarop kanonnen liggen geen wielen heeft. Door de hele stad hebben we in de laatste jaren de nodige fragmenten van deze ontplofte granaten terug gevonden. Op elke opgraving doken er wel een paar op en ook door metaaldetectorzoekers worden ze nogal eens op akkers rondom de stad gevonden.

Ook tijdens de opgravingen op de Parade van 2002 tot 2005 zijn er de nodige fragmenten gevonden. Dat was ook wel logisch gezien het feit dat in 1747 dit deel van de stad volledig met de grond gelijk gemaakt was.
De huizen langs de Kerkstraat zijn na het beleg weer terug opgebouwd, kijk maar eens naar de jaartallen op de verschillende huizen. Het huizenblok dat achter de kerk stond is echter niet meer terug opgebouwd en is na het beleg een exercitie- of paradeplaats geworden. Vandaar ook de naam Parade. Tijdens deze opgravingen zijn naast de vele fragmenten ook 4 onontplofte granaten gevonden. Dit was op zich al bijzonder omdat het niet zo vaak voorkwam dat ze niet ontploften. Ook het feit dat ze niet zijn omgesmolten of direct terug naar de vijand geschoten maar in de bodem terecht zijn gekomen is voor ons archeologen natuurlijk extra leuk.
Drie exemplaren hebben een diameter van 31 cm en wegen ruim 80 kilo. In twee hiervan was nog zeker 2 kilo kruit bewaard gebleven en ook zaten er nog resten van de houten ontstekingsbuis in het vulgat. Helaas was het toch zo ver vergaan dat het niet mogelijk was deze nog te conserveren. Het vierde exemplaar is van een wat kleiner kaliber, maar weegt met zijn 22 cm toch nog ruim 35 kilo. Toen we na afloop van het onderzoek begonnen met het schoonmaken van de vondsten en uiteindelijk ook aan de granaten begonnen stond ons nog een verrassing te wachten. Drie van de vier granaten (1 is er nog niet schoongemaakt!) bleken een in reliëf meegegoten Franse lelie te hebben. Mooi in het midden gesitueerd, ongeveer 6 cm onder het vulgat. En alsof dat nog niet leuk genoeg was stond er op twee ook nog een naam en/of afkorting.
Op het ene exemplaar zijn onder de vage afbeelding van de Franse lelie de letters OVL zichtbaar. Het andere exemplaar toont tevens de lelie met daaronder de tekst HVRTAV.

15-13A bom 15-13B inzet detail

Hurtau is een niet al te veel voorkomende Franse naam maar een korte zoektocht op internet leverde toch een aantal vermeldingen op van Franse families.
Helaas geen wapensmeden of kanongieters. Over de betekenis van de letters OVL tasten we nog in het duister. Binnenkort zal er contact opgenomen worden met het legermuseum in Delft in de hoop dat zij ons misschien iets meer kunnen vertellen. Met het kanon dat enkele jaren geleden in de Koepelstraat is gevonden hebben we ook veel aan hun hulp gehad.
Na deze leuke verrassingen zullen we ook de fragmenten die we door de jaren heen verzameld hebben maar eens aan een nadere inspectie onderwerpen. Wie weet wat daar nog onder de roest vandaan gaat komen.
Mocht u nu na het lezen van dit artikel zeer fanatiek aan de slag gaan met een ooit gevonden fragment van een dergelijke granaat en zelf ook een (deel) van een tekst of afbeelding ontdekken, houden wij ons natuurlijk van harte aanbevolen voor eventuele nieuwe ontdekkingen.

Gepubliceerd in de nieuwsbrief Archeologie en Monumenten nr. 32 van juni 2006 van de Stichting In den Scherminckel te Bergen op Zoom 

 


 

EEN BIJZONDERE MUNTSPELD ACHTER HET ENGELSE HUIS

 


 

EEN BIJZONDERE MUNTSPELD ACHTER HET ENGELSE HUIS

 

In de winter en het voorjaar van 2005 is er archeologisch onderzoek uitgevoerd op het terrein aan de Geweldigerstraat, waar voorheen Schildersbedrijf de Waal gevestigd was. Op het terrein zijn sporen uit allerlei tijden aan het licht gekomen, onder andere de resten van een vroeg 15e eeuwse leerlooierij. Marco Vermunt zal in een van de komende nieuwsbrieven hier nog een artikel aan wijden. Eén vondst wil ik er nu reeds uitlichten.

In de tweede werkput kwam uit een 15e eeuwse ophogingslaag een bijzondere vondst, namelijk een broche gemaakt van een koperen munt, een zogenaamde muntspeld. Dit is de eerste keer dat een dergelijk sieraad in Bergen op Zoom werd gevonden. Eerder is er wel een tinnen muntspeld uit de 14e eeuw gevonden op het Gouvernementsplein. Deze was echter niet van een echte munt gemaakt.

Een muntspeld of muntfibula is een broche, die puur werd gebruikt als sieraad en dus niet, zoals zijn Romeinse tegenhanger, gebruikt werd om de kleding mee te sluiten.

In de Merovingische en Karolingische periode wordt er gesproken over pseudo-muntfibula’s omdat deze (meestal gouden) fibula’s waren vervaardigd naar voorbeeld van bestaande munten. Er zaten dus geen echte munten in verwerkt. In de 8e en 9e eeuw komen er onder andere via de Vikingen vele Arabische zilveren en gouden munten naar onze streken. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar de muntschatten die op Wieringen zijn gevonden. Deze hoofdzakelijk zilveren munten zijn de eerste munten die op “grotere schaal” tot muntfibula werden vermaakt. De munten die toen in “Nederland” circuleerden, waren over het algemeen veel te klein om er een muntspeld van te maken. Het zal onder de Romeinen zeker ook gebeurd zijn, maar daar worden veel minder voorbeelden van gevonden.

Tot in de 12e en 13e eeuw worden Arabische munten tot muntfibula vermaakt. Wanneer in de 14e eeuw de tinnen pelgrimsinsignes in opkomst zijn, verschijnen ook de eerste tinnen pseudo-muntfibula’s. In tegenstelling tot hun vroeg Middeleeuwse broertjes, lijken deze fibula’s veel sterker op de bestaande munten van die tijd. Een mooi voorbeeld is dit grote exemplaar in de vorm van een Engelse rozennobel gevonden te Sluis. Wat de betekenis achter het gebruik van muntspelden is, is niet exact bekend.

munt1

Muntspeld Rozennobel uit Sluis

In de vroege Middeleeuwen stond op de muntspeld vaak de afbeelding van een sterk gestilleerde kop, mogelijk overgenomen van de toen voorkomende munten met een al even gestilleerde kop van de (lokale) heerser.

In de volle en late Middeleeuwen zien we de muntspelden gemaakt van Arabische munten. Vermoedelijk hadden de muntspelden toen een puur decoratieve functie. Het is namelijk niet waarschijnlijk dat de munten gebruikt werden om wat er op de munten geschreven stond. Maar zeer weinig mensen zullen in deze streken in die tijd de Arabische taal machtig zijn geweest.

In de 19e eeuw dacht de Franse grote verzamelaar van tinnen insignes, Arthur Forgeais, dat de drager van de muntspeld op die manier zijn politieke voorkeur en partijschap uitdroeg. Zo zou bijvoorbeeld de afbeelding van een Engelse nobele  aangeven dat de drager loyaal was aan de Engelsen. Maar gezien de grote variaties in de voorkomende voorstellingen is dit niet waarschijnlijk. Ook is er wel eens gesuggereerd dat de spelden werden gebruikt om geldzakken met een bepaalde muntsoort te labelen. De meest waarschijnlijke reden is echter dat de spelden puur voor de sier gedragen werden.

In tegenstelling tot goud en zilver, was tin enigszins betaalbaar voor de arme Middeleeuwer. Op die manier kon hij zijn waarschijnlijk sobere kleding wat opsieren.

Nu weer even terug naar onze eigen vondst uit de Geweldigerstraat. Na ongeveer een jaar lang in spanning zitten, tot de reiniging en conservering van de muntspeld gereed was, hebben we hem eindelijk kunnen determineren. De hier gevonden muntspeld is gemaakt van een Arabische munt uit de 13e eeuw. Het gaat om een imitatie van een dirhem van de Ayyubiden uit Damascus van Al Salih Ismail (1237-1245) met kalief Al Mustazim. 

munt4

voorzijde muntspeld

 

munt5

achterzijde muntspeld

                                        

 

 

 

 

 

Muntfibula’s van Arabische munten worden in het noorden van Nederland en Duitsland wel vaker gevonden. We zien dan vooral de 8e en 9e eeuwse zilveren dirhems en de 12e en 13e eeuwse gouden dinars, waar muntspelden van gemaakt worden. Ook worden er daar muntfibula’s gevonden van lokaal nageslagen dinars van een zeer laag gehalte goud of messing, vaak met teksten in fantasie-arabisch.In Groningen is tijdens rioleringswerkzaamheden in 2001 een dergelijk exemplaar gevonden.

munt2

voorzijde muntspeld uit Groningen

 

munt3

achterzijde muntspeld uit Groningen

 

 

 

 

 

 

In het zuiden van Nederland worden ze eigenlijk niet gevonden. Dat maakt onze vondst natuurlijk speciaal.  

Er is echter nog iets bijzonders met onze muntspeld aan de hand. Het gaat hier, zoals gezegd, om een imitatie van een dirhem maar niet om een lokaal gemaakt product. Onze imitatie is gemaakt in het nabije oosten door de kruisvaarders en waarschijnlijk door een kruisvaarder gebruikt voor het maken van een muntspeld en mee naar Bergen op Zoom genomen. Het namaken van munten van de Ayyubiden door de kruisvaarders was vooral in de eerste helft van de 13e eeuw populair. In 1250 heeft de paus een verbod uitgevaardigd op de verdere aanmaak van dit soort munten, ze waren immers van de heidenen en stonden vol met Arabische religieuze teksten. Nieuwe munten moesten een kruisje, de christelijke jaartelling en de geloofsbelijdenis (maar dan in het Arabisch) dragen. De dynastie van de Ayyubiden werd gesticht door Al Salhi Al-Din, beter bekend als Saladin, een Koerdische leider uit Tikrit. De Ayyubiden regeerden van 1171 tot 1260 over een groot gebied in het Midden-Oosten. Saladin versloeg verpletterend de kruisvaarders in 1187.

Het is voor zover wij weten de eerste keer dat er een dirhem van de kruisvaarders, welke al dan niet tot muntfibula verwerkt is, gevonden is in Nederland.

Gepubliceerd in de nieuwsbrief Archeologie en Monumenten nr. 33 van september 2006 van de Stichting In den Scherminckel te Bergen op Zoom 

 


 

ROMEINSE MUNTEN ACHTER DE GERTRUDISKERK

 


 

ROMEINSE MUNTEN ACHTER DE GERTRUDISKERK

 

In de jaren 2002 tot 2005 heeft er op de Parade in Bergen op Zoom een grootschalig archeologisch onderzoek plaatsgevonden. Dit is verreweg het grootste onderzoek dat in de middeleeuwse stadskern is uitgevoerd.Tot 1747 is het hele plein bebouwd geweest en  in de directe omgeving was al eens materiaal uit de 10e en 11e eeuw aangetroffen. De verwachtingen waren dan ook hoog gespannen voor wat betreft het aantreffen van middeleeuwse sporen. Behalve vele laat middeleeuwse sporen hebben we op een diepte van gemiddeld twee meter ook sporen aangetroffen van deze vroege periode. Dit gunde ons een nieuwe kijk op de ontwikkeling van het huidige Bergen op Zoom in die tijd.

Tot ieders verbazing kwam onder deze 10e en 11e eeuwse sporen nog een laag met vondstmateriaal tevoorschijn. Wat in eerste instantie leek op loodzand (een natuurlijke bodemlaag), bleek bij nader onderzoek de bodem van een veenmoerasje waaruit al het organisch materiaal verdwenen was. Wat overbleef was een witte zandlaag die vol zat met Romeinse scherven. Dit veenmoerasje heeft in de Romeinse tijd waarschijnlijk een rituele functie vervuld en heeft dienst gedaan als offerplek. Uit deze laag zijn vele vondsten uit de Romeinse tijd verzameld. Hoofdzakelijk scherven van kleine amfoortjes (puntkruikjes) en een enkele kraal van barnsteen.

rom munten 1Een andere vondstcategorie die verzameld is uit deze laag zijn munten. Op het moment van de vondst vaak niet of nauwelijks als zodanig herkenbaar. De munten hebben namelijk in de ruim 1800 jaar dat zij in de bodem verbleven een dikke laag van koper- en ijzeroxide om zich heen verzameld. Koper uit de munt zelf en ijzer uit de bodem. We noemden deze munten in het veld dan ook gekscherend “pepernoten”, hoewel ze natuurlijk meer weg hebben van kruidnootjes.

In het afgelopen jaar zijn deze munten, bijna 80 stuks, schoongemaakt en geconserveerd bij restauratie atelier Restaura in Haelen. Jo Kempkens en Ton Lupak van dit atelier hebben vele uren gestoken in dit zeer secure en tijdrovende werkje. Na dit proces bleek een aardig aantal munten in een redelijke tot goede staat te verkeren.

Het is verplicht om alle munten van vóór 1600 aan te melden bij het Geldmuseum in Utrecht (voorheen het Koninklijk Penning Kabinet in Leiden, na de fusie met de Rijksmunt onder deze nieuwe naam voortgezet). Op 23 november ben ik daarom met alle munten van de Parade naar Utrecht getogen om ze aan te melden. In ruil voor de melding worden de munten gratis gedetermineerd. Dat scheelt ons weer vele dagen speurwerk in boeken. In Utrecht is men ruim 6 uur bezig geweest om alle munten te bekijken en een zo goed mogelijke datering te geven.

Voor we verder gaan wil ik even kort iets uitleggen over het Romeinse muntstelsel.
De munteenheid in de Romeinse tijd was de as. In het begin een grote gegoten munt van ruim 50 gram. 

rom munten 2 

Onder keizer Augustus en zijn opvolgers was de as een kleine munt van 8 tot 11 gram. De as was geslagen uit koper. Een even zo grote munt geslagen uit messing (orichalcum) was de dupondius die een waarde had van 2 as. Bij bodemvondsten is het verschil tussen beide munten vaak niet meer zo duidelijk te zien omdat de munt door zijn verblijf in de bodem een groene tot bruine kleur heeft gekregen. Behalve het verschil in metaal, werd er onder keizer Claudius nog een verschil ingevoerd. Op een as was de keizer altijd gekroond met een lauwerkrans en op de dupondius met een stralenkroon. De grootste koperen munt was de sestertius welke een waarde had van 4 as. Daarboven stond de zilveren denarius met een waarde van 16 as. De hoogste waarde had de aureus, deze gouden munt was maar liefst 400 as waard. Andersom zou je ook kunnen zeggen:

1 aureus = 25 denarii = 100 Sestertii = 200 dupondii = 400 assen  

Uiteindelijk bleken 44 van de 79 munten toeschrijfbaar aan een bepaalde keizer. De hoofdmoot van de munten dateert uit de periode van ca. 117 tot 192 na Chr. 

Terug naar de gevonden munten achter de Gertrudiskerk. De oudste munt dateert uit de regeerperiode van Claudius (41 – 54 na Chr.). Het gaat hier om een as, maar niet een as geslagen in opdracht van de keizer. We hebben hier te maken met een zogenaamde barbaar. Ook wel een barbaarse navolging van een Romeinse munt genoemd. Alle volkeren die niet tot het Romeinse rijk behoorden werden door de Romeinen gezien als barbaren. Deze volkeren sloegen eigen munten die onder andere geïnspireerd waren op bestaande Romeinse munten en zullen waarschijnlijk alleen gecirculeerd hebben aan en/of buiten de grenzen van het Romeinse rijk, in barbaars gebied.

neroAndere munten die gevonden zijn, zijn geslagen onder Nero (54 – 68 na Chr.), Vespasianus (69 – 79 na Chr.), Domitianus (81 – 96 na Chr.), Nerva (96 – 98 na Chr.) en Traianus (98 – 117  na. Chr.)

Zoals eerder gezegd dateert de hoofdmoot van de munten globaal uit de laatste 3 kwart van de 2e eeuw. Uit die periode hebben zijn er voornamelijk munten gevonden van keizer Hadrianus (117 – 138 na Chr.) 6 munten, keizer Antoninus Pius (138 – 161 na Chr.)10 munten en Faustina Jr. (145 – 175) 7 munten.

Het is niet met zekerheid te zeggen dat deze periode ook de hoogtijdagen van de offerplaats waren. Vrijwel alle munten uit deze periode vertonen een hoge mate van slijtage en zouden best eens erg lang gebruikt kunnen zijn. Deze periode was ook een tijd waarin zeer veel munten werden geslagen en zij bleven nog tot ver in de 3e eeuw in circulatie. 

Een van de munten betreft een sestertius van Aelius. Aelius werd in het jaar 136 geadopteerd door keizer Hadrianus met de bedoeling om hem zijn opvolger te maken. Hij heeft het echter niet gehaald tot keizer omdat hij een half jaar voor Hadrianus overleed op 1 januari 138. Antoninus Pius zou uiteindelijk de opvolger van Hadrianus worden onder voorwaarde dat hij Lucius Verus (de zoon van Aelius) en Marcus Aurelius (de neef van Buste Marcus aureliusHadrianus) zou adopteren. Marcus Aurelius zou uiteindelijk in 161 na Chr. Antoninus Pius als keizer opvolgen. Lucius Verus was in de jaren 161-169 na Chr. mede keizer met hem. Hij was getrouwd met Lucilla, de dochter van Marcus Aurelius en diens vrouw Faustina, de jongere. Marcus Aurelius kreeg ook een zoon, namelijk Commodus welke zijn vader in 180 na Chr. zou opvolgen als keizer van het Romeinse rijk.

Van alle hiervoor genoemde personen zijn er op de Parade munten aangetroffen.

Een leuk exemplaar betreft een sestertius van Lucilla. Op de keerzijde van deze munt zien wij Lucilla zittend op een kruk die een kind zoogt met om haar heen nog twee kinderen.

rom munten 3

Voor- en keerzijde sestertius van Lucilla

Ook van haar man Lucius Verus hebben we enkele munten gevonden. Namelijk een mooie sestertius geslagen  tussen 161 en 163 na Chr.

De enige zilveren Romeinse munt van de parade is ook geslagen onder Lucius Verus: een erg mooi bewaard gebleven denarius. Let maar eens op het detail dat nog te zien is op de kop van de keizer.

Aan de hand van het opschrift en type weten we dat deze denarius is geslagen tussen 5 december 162 en het voorjaar van 163 na Chr.

rom munten 4

Voor- en keerzijde denarius Lucius Verus

Opvallend is dat er in het moerasje vrijwel alleen bronzen munten zijn aangetroffen. We kunnen hieruit concluderen dat men waarschijnlijk alleen munten met een lage waarde offerde.

De jongste munt die is aangetroffen is een sestertius van Gordianus III (238 – 244 na Chr.). Deze munt is verreweg het best bewaard gebleven van allemaal. Hij is waarschijnlijk maar korte tijd in omloop geweest en zal al vrij snel na het slaan in het moerasje gegooid zijn als offer aan de goden.

rom munten 5

Voor- en keerzijde sestertius van Gordianus III

Hierna volgt een opsomming van het aantal munten dat van iedere keizer is aangetroffen. 

Claudius 41-54 na Chr. 1
Nero 54-68 na Chr. 1
Vespavianus 69-79 na Chr. 2
Domitianus 81-96 na Chr. 1
Nerva 96-98 na Chr. 1
Traianus 98-117 na Chr. 3
Hadrianus 117-138 na Chr. 6
Aelius 136-138 na Chr. 1
Antoninus Pius 138-161 na Chr. 10
Faustina Jr. 145-175 na Chr. 7
Marcus Aurelius 161-180 na Chr. 3
Lucius Verus 161-169 na Chr. 2
Lucilla 161-180 na Chr. 3
Commodus 180-192 na Chr. 2
Gordianus III 238-244 na Chr. 1
     
Niet toeschrijfbaar 0 – 192 na Chr. 29
Niet toeschrijfbaar 100-192 na Chr. 6

Met dank aan Jan Pelsdonk, Jan Stuurman en Paul Beliën van het Geldmuseum in Utrecht.

Gepubliceerd in de nieuwsbrief Archeologie en Monumenten nr. 34 van december 2006 van de Stichting In den Scherminckel te Bergen op Zoom